Khả năng tan băng trong mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc cần được nhìn nhận một cách thận trọng. Nếu Bắc Kinh hạ bớt sự hung hăng thù địch và thể hiện sự thân thiện trong hợp tác kinh tế, thì đó chỉ là vì chính ĐCSTQ sẽ gặp rủi ro nếu nền kinh tế trong nước sa sút.
Triển vọng quay trở lại kỷ nguyên thương mại trước đây giữa Úc và Trung Quốc là chủ đề được đồn đoán đáng kể trong những tuần gần đây sau các cuộc gặp giữa các quan chức của cả hai quốc gia.
Khả năng tan băng trong mối quan hệ đã chứng kiến các giám đốc điều hành của công ty, bao gồm cả các phó hiệu trưởng trường đại học, đổ xô trở lại Trung Quốc với sự háo hức phấn khích, mong muốn tái lập mô hình kinh doanh trong quá khứ.
Trong khi một số nhà bình luận kết luận rằng sự tan băng trong quan hệ thương mại là do cách tiếp cận mới, hòa giải hơn của chính phủ Lao động của Úc đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), thì thực tế là Bắc Kinh đang hành động vì lợi ích kinh tế của mình.
Các sản phẩm mà Trung Quốc phụ thuộc vào, chẳng hạn như khí đốt và quặng sắt, đã không bị trừng phạt.
Việc mở lại hoạt động xuất khẩu than đá của Úc là một phản ứng đối với nhu cầu của Trung Quốc và động lực mới của nhà lãnh đạo đảng Tập Cận Bình nhằm thúc đẩy nền kinh tế.
Thời báo Hoàn cầu gần đây dẫn lời một người Trung Quốc trong ngành tuyên bố đây là thời điểm tốt để tiếp tục nhập khẩu than từ Úc. Ông nói, “Vào tháng 1, chi phí, bảo hiểm và phí chuyên chở (CIF) của than Úc ở mức 2.450 CNY (nhân dân tệ) (361,3 USD)/tấn, trong khi CIF của than sản xuất ở tỉnh Sơn Tây, phía bắc Trung Quốc là 2.700 CNY/tấn”.
-
- Toàn cảnh mỏ than nâu lộ thiên của Nhà máy điện Yallourn ở Yallourn, Úc, vào ngày 16/08/2022. (Ảnh: Asanka Ratnayake/Getty Images)
Trong khi doanh số bán tôm hùm và rượu vang bị ảnh hưởng, các mặt hàng xuất khẩu khác của Úc, chẳng hạn như lúa mạch, không bị ảnh hưởng do các nhà sản xuất Úc chuyển sang các thị trường khác.
Nhìn chung, các biện pháp trừng phạt thương mại của Trung Quốc có tác động đa dạng. Trong khi tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa của Úc sang Trung Quốc giảm từ 47% xuống 27% vào tháng 06/2022, Trung Quốc vẫn là một thị trường quan trọng.
Nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp coi bài phát biểu của Tập Cận Bình tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương vào tháng 12, đề cập đến các chính sách định hướng thị trường và việc đảo ngược một số quy định, là điềm báo cho tương lai.
Sự cảnh giác
Trong khi ông Tập cần vốn nước ngoài để khởi động lại nền kinh tế của mình, việc mở cửa lại thương mại cũng đang bị đình trệ ở nhiều khía cạnh. Các quỹ phòng hộ đã trở nên thận trọng hơn. Rất ít người tin vào sự trở lại toàn diện của thời kỳ trước chiến tranh thương mại.
Có sự ngờ vực lan rộng đối với kế hoạch “sự thịnh vượng chung” của ông Tập Cận Bình - và tác động của nó đối với hoạt động kinh doanh.
Quan điểm quá lạc quan của nhiều người trong cộng đồng doanh nghiệp rằng phép màu kinh tế Trung Quốc sắp trở lại trái ngược với quan điểm thận trọng hơn nhiều của Thủ tướng sắp nghỉ hưu Lý Khắc Cường của Trung Quốc.
Trong báo cáo cuối cùng trước phiên họp toàn thể của Ủy ban Trung ương ĐCSTQ khóa 20, ông Lý lưu ý rằng thế giới đang trải qua những thay đổi nhanh chóng chưa từng thấy trong một thế kỷ, thế giới đã bước vào một thời kỳ hỗn loạn và thay đổi mới, và rằng “sự phát triển của đất nước tôi đã bước vào thời kỳ của sự cùng tồn tại của các cơ hội, rủi ro và thử thách chiến lược, với sự bất định gia tăng cùng với các nhân tố khó lường”.
Ông nói, “Công cuộc cải cách, phát triển và ổn định của đất nước tôi vẫn phải đối mặt với nhiều mâu thuẫn sâu xa. Ba áp lực của nhu cầu giảm, cú sốc nguồn cung và kỳ vọng suy yếu vẫn còn tương đối lớn. Nền tảng cho sự phục hồi kinh tế vẫn chưa vững chắc và nhiều yếu tố khác nhau có thể xảy ra bất cứ lúc nào”.
-
- Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tham dự một phiên họp thường niên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ, vào ngày 21/01/2015. (Ảnh: Fabrice Coffrini/AFP qua Getty Images)
Thứ hai, nhiều công ty từng phụ thuộc vào Trung Quốc ngày nay có cách tiếp cận thận trọng hơn.
Các thành viên của Phòng Thương mại Mỹ trong cuộc khảo sát năm 2023 của Trung Quốc đang rất tỉnh táo. Lần đầu tiên trong lịch sử 25 năm của Khảo sát Môi trường Kinh doanh, Trung Quốc không còn được coi là thị trường nằm trong top 3 đối với hầu hết các công ty thành viên.
Mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc được coi là quan trọng thiết yếu đối với mối quan hệ thương mại, nhưng kỳ vọng về mối quan hệ được cải thiện vẫn còn thấp.
Khoảng 46% công ty thành viên nói rằng họ bi quan về tương lai của mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc vào năm 2023, và 73% nói rằng căng thẳng thương mại đã ảnh hưởng đến công ty của họ.
Cuộc khảo sát cho thấy số lượng các công ty đang xem xét hoặc đã bắt đầu chuyển hoạt động sản xuất và nguồn cung ứng ra bên ngoài Trung Quốc đã tăng 10%.
Mặc dù cuộc khảo sát cho thấy phần lớn các công ty nói rằng họ không có kế hoạch chuyển hoạt động sang nơi khác do các cơ hội thị trường, nhưng mức tăng 10% là đáng kể.
Ví dụ, Apple đã chuyển một số hoạt động sản xuất của mình khỏi Trung Quốc.
Các công ty Đài Loan có truyền thống dựa vào Trung Quốc cũng đã chuyển đến các địa điểm khác, bao gồm cả Mỹ. Các công ty lâu đời ở Trung Quốc cũng đang chuyển đến Mexico.
Xuất khẩu của Hong Kong đã sụt giảm.
Người sáng lập TSMC, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, ông Morris Chang, đã nhận xét vào năm ngoái rằng “thương mại tự do gần như đã chết và toàn cầu hóa gần như đã chết”.
Ông nói thêm, “Nhiều người vẫn ước chúng sẽ quay lại, nhưng tôi không nghĩ chúng sẽ quay lại".
Thái độ hung hăng thường thấy
Thứ ba, ĐCSTQ đã thể hiện sự sẵn sàng trừng phạt các quốc gia đặt câu hỏi về nó, cho dù về nguồn gốc của COVID, hồ sơ nhân quyền hay hành vi gây hấn trần trụi trong khu vực của nó.
14 khiếu nại mà Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra đưa ra vào năm 2020 đã mô tả lời kêu gọi của Úc về một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của COVID-19 là “sự thao túng chính trị bắt chước cuộc tấn công của Mỹ vào Trung Quốc”.
Tuy nhiên, ĐCSTQ tiếp tục chống lại bất kỳ cuộc điều tra độc lập nào về virus, thứ mà theo số liệu chính thức đã giết chết 6,87 triệu người và gây bệnh cho 675 triệu người, để lại hậu quả lâu dài về sức khỏe cho một số người.
Khi Bộ Năng lượng Mỹ và Giám đốc FBI, ông Christopher Wray, chỉ ra một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm như là nguồn gốc của sự lây nhiễm, ĐCSTQ đã phản ứng với thái độ hung hăng thường thấy.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh lên tiếng cáo buộc Mỹ “thao túng chính trị” khi thế giới chỉ muốn biết virus đến từ đâu.
Chúng ta đánh giá thấp sự sẵn sàng của ĐCSTQ để trừng phạt những người chỉ trích nó, và điều này gây nguy hiểm cho chúng ta.
Nếu ông Tập Cận Bình nới lỏng chiến dịch ý thức hệ của mình để tập trung vào quản lý tài chính, thì đó chỉ là vì chính ĐCSTQ sẽ gặp rủi ro nếu nền kinh tế trong nước sa sút.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
Quý ngài đáng kính Kevin Andrews phục vụ trong Quốc hội Úc từ năm 1991 đến năm 2022 và từng giữ nhiều chức vụ trong nội các, bao gồm cả Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
