Trong bối cảnh cuộc đàn áp của Big Tech đối với nội dung và người sử dụng mạng xã hội có khuynh hướng bảo thủ, các chuyên gia pháp lý cho rằng các công ty như vậy đang phải đối mặt với thách thức pháp lý tiềm ẩn trên nhiều mặt trận rộng lớn, bao gồm hành động chống độc quyền vì thông đồng, thu hồi lá chắn trách nhiệm theo Mục 230 và vi phạm vụ trách nhiệm cổ đông ủy thác.
Năm 2020 có vẻ là một năm kém may mắn với các “ông lớn” công nghệ như Facebook, Twitter, Google, Amazon với hàng loạt các vụ kiện cáo nhắm vào các nền tảng này: Ngày 31/1, hãng thông tấn TASS của Nga đưa tin, Cơ quan giám sát viễn thông Nga (Roscomnadzor) đã khởi kiện dân sự đối với các hãng Twitter và Facebook của Mỹ vì không cung cấp thông tin việc đặt các cơ sở dữ liệu cá nhân người dùng Nga trên lãnh thổ Nga; Vào tháng 9, Bộ trưởng Bộ Kỹ thuật số Thái Lan Puttipong Punnakanta cho biết bộ đã nộp đơn khiếu nại lên cảnh sát tội phạm mạng sau khi Facebook và Twitter không chấp hành yêu cầu gỡ bỏ nội dung từ ngày 27/8. Nhà chức trách Thái Lan cho các nền tảng 15 ngày để thực hiện song hai mạng xã hội kể trên đều lỗi hẹn. Trong khi đó, Google hạ tất cả video theo yêu cầu vào ngày 23/9; ngày 16/12Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Australia (ACCC), đã đệ trình các thủ tục lên Tòa án Liên bang Australia, cáo buộc Facebook có hành vi sai trái, gây hiểu lầm và lừa đảo đối với người tiêu dùng trong việc quảng cáo ứng dụng di động Onavo Protect.
Với tầm quan hệ rộng rãi và khả năng chi mạnh tay, các hãng này đã thoát khỏi các vụ kiện một cách “thần kỳ”. Tuy nhiên, phản ứng của thị trường thì có vẻ không “ôn hòa” như vậy. Theo tạp chí Forbes tính toán, cả hai công ty Facebook và Google bị mất đến 53 tỷ USD tài sản; trong khi tài sản của các ông chủ sở hữu big tech bị thổi bay đến 9 tỷ USD - chỉ trong 1 tuần (5 ngày giao dịch tính tới ngày 11/12). Cổ phiếu của Twitter ngày 11/1 cũng đã giảm 12%, sau khi khóa tài khoản Tổng thống Donald Trump và một loạt những thành viên khác của Đảng Cộng Hòa. Tiếp sau đó, nhà cung cấp mạng Your T1 WIFI đã xác nhận sẽ chặn Facebook và Twitter khỏi dịch vụ mạng không dây của mình đối với một số khách hàng kể từ ngày 13/1, theo báo Breitbart đưa tin.
Trong bối cảnh cuộc đàn áp của Big Tech đối với nội dung và người sử dụng mạng xã hội có khuynh hướng bảo thủ, các chuyên gia pháp lý cho rằng các công ty như vậy đang phải đối mặt với thách thức pháp lý tiềm ẩn trên nhiều mặt trận rộng lớn, bao gồm hành động chống độc quyền vì thông đồng, thu hồi lá chắn trách nhiệm theo Mục 230 và vi phạm vụ trách nhiệm cổ đông ủy thác. Thách thức có thể xảy ra trên ba mặt: hành động chống độc quyền chống lại sự thông đồng, thu hồi lá chắn trách nhiệm theo Mục 230 và kiện cổ đông do vi phạm nghĩa vụ ủy thác.
Ngày 13 tháng 1 vừa qua, Bộ trưởng Tư pháp Texas Ken Paxton đã ban hành các yêu cầu điều tra dân sự (CID) đối với Google, Facebook, Twitter, Amazon Web Services và Apple, yêu cầu các công ty cung cấp các chính sách và quy định của họ liên quan đến việc kiểm duyệt nội dung và cụ thể hơn là thông tin liên quan đến Parler, một ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến trong giới bảo thủ, gần đây đã bị Google, Amazon và Apple chặn và chấm dứt hoạt động.
Parler đã trở thành một lựa chọn thay thế phổ biến cho Twitter, đặc biệt là đối với những người bảo thủ và những người theo dõi cựu Tổng thống Trump, người có tài khoản Twitter riêng đã bị nền tảng này đình chỉ vĩnh viễn vào đầu tháng này vì nội dung cố ý vi phạm các quy tắc của hãng.
Vào ngày 11 tháng 1 năm 2021, Amazon đã xóa Parler khỏi dịch vụ lưu trữ web của mình, 5 ngày sau sự kiện Tòa nhà Quốc hội Mỹ bị tấn công, hãng này biện hộ trong hồ sơ tòa án rằng việc tạm ngưng là "biện pháp cuối cùng" để giữ cho ứng dụng của họ không trở thành đường dẫn cho các kế hoạch bạo lực đang âm mưu phá vỡ quá trình chuyển đổi tổng thống diễn ra vào ngày 20 tháng 1.
Ông Paxton phát biểu trong chương trình truyền hình "Just the News AM": "Việc hạ toàn bộ một nền tảng bởi vì nền tảng có tổng thống trên đó rõ ràng làm ảnh hưởng đến tự do ngôn luận ở đất nước này và ảnh hưởng đến sự cạnh tranh". "Chúng tôi muốn đi sâu vào vấn đề này và hiểu chính sách của họ là gì, kế hoạch cho tương lai là gì và liệu mọi người có khả năng diễn thuyết ở đất nước này hay không, hay liệu các công ty công nghệ này sẽ hạn chế phát biểu dựa trên quan điểm của chính họ".
Hôm thứ Năm vừa qua, một thẩm phán liên bang đã từ chối yêu cầu của Parler đòi Amazon ngay lập tức khôi phục dịch vụ web của mình. Thẩm phán này cho biết cô sẽ từ chối "bất kỳ đề xuất nào ủng hộ yêu cầu AWS (Amazon web service - dịch vụ điện toán đán mây được cung cấp bởi Amazon.com - cung cấp cơ sở hạ tầng CNTT cho các doanh nghiệp dưới nền tảng dịch vụ web) tổ chức bài phát biểu ủy thác."
Ông Paxton cho biết câu hỏi bổ sung là liệu các gã khổng lồ công nghệ đang tham gia vào cạnh tranh độc quyền hay vi phạm luật chống độc quyền hay không. Mặc dù "về mặt thống kê, có thể cả 5 công ty này đã tình cờ làm điều này cùng một lúc" theo cách ngẫu nhiên, Paxton thừa nhận, "nhưng tỷ lệ của sự ngẫu nhiên ở đây là rất thấp”.
"Dù bằng cách nào đi nữa thì chúng tôi đang điều tra nó để tìm ra sự thật", ông nói. "Và nếu đó là ngẫu nhiên, thì hy vọng chúng ta sẽ tìm ra điều đó. Nếu không phải vậy, thì chúng ta cần phải đối phó với khả năng các công ty này đang thông đồng với nhau để hạn chế quyền tự do ngôn luận và hạn chế các quan điểm mà họ không đồng ý".
Tất cả 5 công ty công nghệ bị CID của ông Paxton nhắm đến đều từ chối tham gia vào các hành vi chống cạnh tranh.
-
- Twitter tự gây thương tổn cho chính mình qua việc cấm tài khoản của Tổng thống Trump, tương đương với việc “đuổi” nhiều người dùng hơn nữa ra khỏi mạng xã hội của mình. (Ảnh của EMMANUEL DUNAND / AFP qua Getty Images)
Mặc dù không trả lời trực tiếp ông Paxton, ngày 13 tháng 1, Giám đốc điều hành Twitter Jack Dorsey đã giảm mức độ liên kết với Big Tech, ngay cả khi các hành động như rút dịch vụ lưu trữ web cho các mạng truyền thông xã hội đối thủ có thể làm suy yếu trách nhiệm giải trình cạnh tranh hoạt động trên các nền tảng internet thống trị như Twitter.
"Khái niệm này đã bị thách thức vào tuần trước khi một số nhà cung cấp công cụ internet nền tảng cũng quyết định không lưu trữ những gì họ thấy là nguy hiểm", ông Dorsey tweet. "Tôi không tin rằng điều này đã được điều phối. Nhiều khả năng hơn: các công ty đã đưa ra kết luận của riêng họ hoặc bị thao túng với một bên thứ ba nào khác".
Ông Paxton cho biết các công ty công nghệ cũng sẵn sàng đối mặt với những thách thức theo Mục 230 của Đạo luật về khuôn phép truyền thông năm 1996, trong đó đưa ra các quyền miễn trừ pháp lý rộng rãi cho các mạng truyền thông xã hội cho rằng họ là nền tảng trung lập thay vì các công ty truyền thông đưa ra quyết định biên tập.
Ông Paxton nói: “Các công ty này tự coi mình là nền tảng trung lập. Nếu trong thực tế, họ không làm điều đó, một là họ không xứng đáng được luật liên bang bảo vệ, sự bảo vệ đặc biệt mà không công ty nào khác có. Và hai, họ có thể cần phải xem xét theo luật bảo vệ người tiêu dùng, bởi vì họ đang giới thiệu cho người tiêu dùng một lựa chọn có nội dung rằng: “Chúng tôi là một nền tảng cho phép mọi bài phát biểu", trong khi thực tế, họ đang kiểm soát những gì bài phát biểu được đưa ra ngoài đó".
Ông Justin Danhof, cố vấn chung của Trung tâm Quốc gia về Nghiên cứu Chính sách Công, đã cảm thấy có lỗi với những người bảo thủ trong suốt một thời gian dài cố gắng gạt bỏ những nguy cơ có thể xảy đến do sự thiên vị và kiểm duyệt của mạng xã hội khi ông đã đảm bảo đầy hy vọng với họ rằng "thị trường tự do sẽ giải quyết được điều này."
Ông Danhof nhớ lại: "Họ nói," Chỉ cần tạo một nền tảng mới ". "'Nếu bạn không thích kiểm duyệt xảy ra trên Facebook và Twitter chống lại những người bảo thủ - điều đã xảy ra trong một thập kỷ - thì hãy tạo một nền tảng mới." Vì vậy, Parler đã làm. Nhưng sau đó [Big Tech] đã khiến cho Parler phải biến mất. "
Facebook và Twitter từ lâu đã phủ nhận mọi quan điểm thiên vị chống lại những người bảo thủ trong các hoạt động kiểm duyệt nội dung của họ.
Ông Danhof đã so sánh những gì các công ty công nghệ đang làm ở Mỹ với cách các công ty này đang hoạt động ở Trung Quốc.
Ông Danhof nói: "Apple - tất nhiên - xóa nhiều ứng dụng khỏi cửa hàng ứng dụng của mình, phần lớn là các ứng dụng tin tức, theo lệnh của Đảng Cộng sản Trung Quốc", ám chỉ đến các ứng dụng đã xóa mà các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông đang sử dụng để giao tiếp và lấy tin tức và thông tin.
Ông Danhof nói: “Rõ ràng là ở Trung Quốc, Apple đang hoạt động như một chi nhánh ngoài chính phủ của Đảng Cộng sản Trung Quốc - hành động theo lệnh của những người cộng sản để làm những gì họ muốn. "Chà, chúng tôi có những người như Nancy Pelosi và AOC, Kamala Harris ở Hoa Kỳ kêu gọi Twitter, Facebook và những người khác cấm Tổng thống Trump. Và để hạ gục Parler. Và họ đang làm gì? Họ đang tuân theo những yêu cầu đó".
Lệnh cấm vĩnh viễn của Tổng thống Trump đối với Twitter đã khiến giá trị cổ phiếu của công ty bị sụt giảm nghiêm trọng. Ông Danhof lập luận rằng quyết định chính trị của công ty đã gây tổn hại cho các nhà đầu tư, do đó khiến công ty bị các cổ đông khởi kiện dân sự vì vi phạm nghĩa vụ ủy thác.
"Các vụ kiện nên có rất nhiều từ các cổ đông", ông Danhof nói. "Bởi vì hội đồng quản trị và ban quản lý - công việc của họ, theo luật tiểu bang, là hoạt động như một người quản lý cho các cổ đông. Đó là nghĩa vụ pháp lý của họ. Họ không phải hoạt động như một chi nhánh ngoài chính phủ cho một bên khác".
Mộc Trà (tổng hợp)
