Từ lâu, trong dân gian đã biết sử dụng lạc tiên để cải thiện tình trạng mất ngủ lâu ngày, giúp an thần hiệu quả. Ngoài ra nó còn giúp ổn định huyết áp, ổn định nhịp tim, tăng cường lưu thông máu. Quả của lạc tiên có tính bình, vị ngọt nên rất lợi thủy, thanh nhiệt, giải độc ở những trường hợp mụn nhọt.
Cây Lạc Tiên có thân mềm, thuộc cây leo, thân đốt, có tên Latinh là Passiflora incarnata. Theo dân gian, cũng như theo từng vùng nó còn có những tên gọi khác như dây chùm bao, dây nhãn lồng… Tuy nhiên, tên ‘Lạc Tiên' vẫn là quen thuộc được nhiều người biết đến.
Người dân bản địa châu Mỹ đã sử dụng lạc tiên như một loại thuốc an thần. Đến thế kỷ 16, các nhà thám hiểm đến từ Tây Ban Nha đã biết tới loài hoa này và mang nó về châu Âu. Từ đó, nó được trồng phổ biến và được đưa vào y học dân gian châu Âu.
Ngày nay, lạc tiên được quảng cáo như một thực phẩm chức năng cho chứng lo âu và khó ngủ, cũng như giúp giảm đau, các vấn đề về rối loạn nhịp tim và rối loạn tăng động giảm chú ý.
Các thành phần và tác dụng của lạc tiên
Hiệu quả của lạc tiên đối với chứng lo âu và các tình trạng khác vẫn chưa được nghiên cứu rộng rãi.
Trong thành phần của lạc tiên có hàm lượng nhỏ alcaloid, bao gồm các dẫn chất harmol, harmin, harman, harmalin và harmalol. Hoạt chất flavonoid trong lạc tiên chiếm từ 0.5 – 2.1%, trong đó chủ yếu là saponaretin, saponarin và vitexin. Ngoài ra, dược liệu này còn có rất nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe con người.
Mỗi dược tính trong lạc tiên đều mang đến những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Tiêu biểu phải kể đến như:
- Chiết xuất alcaloid có trong lạc tiên giúp kìm hãm sự hoạt động của cafein. Từ đó, mang đến cho con người giấc ngủ ngon hơn, giảm stress và an thần hiệu quả. Sau quá trình sử dụng bài thuốc, người dùng sẽ cải thiện được chất lượng giấc ngủ, ngủ sâu và ngon giấc hơn; không còn gặp phải tình trạng mơ ngủ, tỉnh giấc giữa đêm.
- Thành phần flavonoid làm giúp ổn định huyết áp, ổn định nhịp tim, tăng cường lưu thông máu. Làm cho cơ thể luôn cảm thấy thoải mái, sáng khoái và yêu đời hơn.
- Một số thành phần có trong cây lạc tiên còn có tính kháng khuẩn, kháng viêm, cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp và bồi bổ gan thận.
- Công dụng tiếp theo của cây lạc tiên là chống co thắt và làm giãn các cơ trơn trong cơ thể. Chính vì vậy hỗ trợ điều trị các cơn đau tử cung và đường tiêu hóa. Đây cũng là vị thuốc hữu ích giúp chị em thoát khỏi chứng hành kinh sớm.
Ngoài ra theo ghi chép trong “Thuốc cổ truyền và ứng dụng lâm sàng” của giáo sư Hoàng Bảo Châu, khi thái nhỏ phần lá, dây và hoa của lạc tiên đem sấy khô để dùng có tác dụng làm mát gan. Đem lá lạc tiên nấu nước tắm giúp trị ghẻ ngứa, mụn mủ và các bệnh ngoài da. Đồng thời nếu dùng chung với lá dâu, tâm sen,… sẽ giúp cơ thể chấm dứt tình trạng nóng trong.
Một số bài thuốc với lạc tiên
Hiện nay, có nhiều cách sử dụng cây lạc tiên để chữa bệnh. Tuy nhiên, làm thế nào để dược liệu này mang lại hiệu quả dược tính cao nhất, hãy tham khảo một số cách sử dụng dưới đây:
1. Bài thuốc chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh
Bài thuốc này có thể thực hiện theo 2 cách như sau:
Cách 1: Nấu canh lạc tiên
Canh lạc tiên là giải pháp chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh nhanh chóng, tiện dụng nên rất được nhiều người lựa chọn.
Cách làm như sau: Hái lấy ngọn lạc tiên tươi, rồi đem rửa sạch với nước. Có thể ngâm vào nước muối pha loãng khoảng 15 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn. Sau đó, dùng lạc tiên đem nấu canh như với các loại rau khác để ăn hàng ngày.
-
- Canh lạc tiên là giải pháp chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh nhanh chóng, tiện dụng nên rất được nhiều người lựa chọn. (Ảnh: pxhere.com)
Cách 2: Sắc lấy nước uống
Các bạn dùng khoảng 8 – 16g lạc tiên tùy trọng lượng cơ thể đem sắc lấy nước uống. Ngoài ra, để giấc ngủ ngon hơn, giúp an thần tốt hơn, các bạn có thể chuẩn bị thêm ít lá dâu, tâm sen vào sắc cùng.
Lưu ý: Để phát huy hiệu quả chữa bệnh tốt nhất, người bệnh nên uống thuốc đã sắc trước khi đi ngủ.
2. Bài thuốc điều trị viêm da, ghẻ ngứa
Với những người bị ghẻ ngứa, viêm da, có thể sử dụng bài thuốc điều trị với lạc tiên như sau:
- Đem rửa sạch 2 – 3 nắm lá lạc tiên, rồi cho vào nồi cùng với khoảng 1 lít nước.
- Tiến hành đun sôi thì hạ nhỏ lửa và đun thêm khoảng 15 phút nữa để cho các tinh chất của lạc tiên hòa tan hết vào nước.
- Cuối cùng là lấy nước vừa đun để tắm hay thấm bằng khăn bông rồi chà lên vùng da bị viêm là được.
3. Bài thuốc trị đau nhức khớp
Để điều trị tình trạng đau nhức xương khớp, đau mỏi người, các bạn có thể áp dụng bài thuốc với các nguyên liệu như sau:
- 500g lạc tiên
- 100g lá khổ qua
- 300g hoa thiên lý
Cách thực hiện:
- Tất cả các nguyên liệu trên, các bạn đem rửa sạch, sau đó phơi khô, rồi sao vàng hạ thổ trong vòng 1 tháng.
- Sau 1 tháng, hãy lấy các nguyên liệu ra tán nhỏ thành bột.
- Mỗi lần sử dụng chỉ cần lấy khoảng 3 thìa cà phê bột thuốc rồi đem hòa với 100 ml nước nóng. Đợi đến khi nguội là có thể sử dụng được ngay.
Các bạn nên kiên trì thực hiện ít nhất 10 ngày để có hiệu quả cải thiện tốt nhất.
4. Bài thuốc trị hành kinh sớm, hạ huyết áp
Để khắc phục 2 chứng bệnh này, bạn có thể dùng lạc tiên kết hợp với một số thảo dược khác theo công thức sau:
- Sao khử thổ cùng lúc hỗn hợp gồm lạc tiên 0,5kg; hoa thiên lý 0,3kg; lá khổ qua non 0,1kg.
- Tán hỗn hợp thành bột mịn
- Trộn hỗn hợp bột với 50g đậu xanh đã rang chín và được tán nhuyễn.
- Mỗi ngày lấy 3 thìa cà phê hỗn hợp pha cùng 100ml nước sôi, uống khi khát. Kiên trì sử dụng trong 10 ngày, người bệnh sẽ thấy hiệu quả tích cực.
5. Cách dùng quả lạc tiên giúp mát gan, giải nhiệt
Nước giải khát chiết quả lạc tiên có hương vị đặc biệt, vị chua đặc trưng. Nước này chứa nhiều vitamin có lợi, điển hình là vitamin B2 có tác dụng thanh mát, giải nhiệt cơ thể. Nước giải khát có thể làm như sau:
- 500g quả lạc tiên chín
- 250g đường kính trắng (hoặc có thể không dùng đường).
- 1 lít nước đun sôi để nguội
Cách thực hiện:
- Đem quả lạc tiên bổ đôi và chỉ chắt lọc lấy dịch bên trong của quả.
- Cho lượng đường vào 1 lít nước, khuấy đều cho đến khi tan hết. Tiếp đến, đổ phần dịch quả lạc tiên vào phần nước đường, khuấy đều lên.
- Sử dụng nước này mỗi ngày sau các bữa ăn để phát huy hiệu quả tốt nhất.
Dùng lạc tiên nhiều có tốt không, lưu ý gì khi sử dụng?
Nhiều người khi sử dụng cây lạc tiên thường băn khoăn không biết sử dụng nhiều có tốt hay không. Theo chia sẻ của bác sĩ Vân Anh, tuy không mang độc tính nhưng chúng ta cũng không nên lạm dụng vị thuốc này trong quá trình điều trị bệnh.
Dược tính của thảo dược có thể phát huy tốt hay gặp phản ứng sẽ tùy thuộc vào thể trạng, thể bệnh của mỗi người. Do đó không được tự ý sử dụng liều lượng lạc tiên theo cảm tính mà cần hỏi ý kiến bác sĩ, chuyên gia sức khỏe trước khi dùng.
Cây lạc tiên mang đến nhiều công dụng như an thần, chữa mất ngủ, chữa viêm da, ghẻ ngứa,… Tuy nhiên, khi sử dụng chúng ta cần chú ý những vấn đề sau để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cơ thể:
- Chỉ sử dụng lạc tiên với liều lượng thích hợp, vừa đủ mà không được lạm dụng.
- Không được tự ý kết hợp vị thuốc lạc tiên với các thảo dược khác nếu chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Trong trường hợp dược liệu bị nấm, mốc hay có mùi hôi thối thì không nên sử dụng.
- Nếu đang sử dụng thuốc tây mà muốn dùng thêm cả dược liệu lạc tiên, các bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ có chuyên môn để được tư vấn liều lượng, cách dùng sao cho hợp lý, hiệu quả.
- Khi sử dụng quá liều khuyến cáo, người bệnh sẽ gặp một số triệu chứng như: lo lắng, mệt mỏi, bồn chồn, buồn nôn, buồn ngủ, nhịp tim thất thường… Do đó, sau khi sử dụng lạc tiên mà thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần giảm liều hoặc ngừng ngay và tìm phương thuốc khác hiệu quả hơn.
- Phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú, trẻ nhỏ… tuyệt đối không được tự ý sử dụng vị thuốc này mà cần có sự chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, một số nghiên cứu chỉ ra rằng lạc tiên giúp giảm triệu chứng lo lắng kéo dài và lo lắng trước phẫu thuật hay làm thủ thuật nha khoa nhưng vẫn chưa có các kết luận chắc chắn. Cũng chưa đủ bằng chứng khẳng định lạc tiên có hữu ích cho các tình trạng như rối loạn tăng động giảm chú ý, suy tim sung huyết (xảy ra khi cơ tim hoạt động không tốt), mất ngủ và stress.
Trong các nghiên cứu kéo dài 8 tuần về việc sử dụng lên tới 800mg chiết xuất cồn khô từ lạc tiên có thể gây buồn ngủ, lú lẫn và mất kiểm soát hoạt động ở một số người. Lạc tiên khi dùng quá liều lượng (ví dụ 3.5 gam tinh chất trên 2 ngày) có nguy cơ không an toàn.
Lưu ý
Hãy chịu trách nhiệm với chính sức khoẻ và cơ thể bạn, hãy trao đổi với bác sĩ gia đình về bất kỳ phương pháp chăm sóc sức khỏe nào mà bạn muốn áp dụng. Điều này giúp bạn có được những quyết định đúng đắn khi cùng chia sẻ và tham khảo thông tin.
Cát Mộc Tổng hợp
