OPEC+ cắt giảm sản lượng dầu thô, đẩy Mỹ vào khốn cảnh

Thứ nhất, lạm phát ở Mỹ chưa giảm như kỳ vọng, chủ yếu giảm nhờ giá năng lượng giảm. Dù vậy, lạm phát lõi (đã loại trừ giá năng lượng và lương thực) của Mỹ vẫn lỳ lợm ở mức 5,5% (vào tháng 2/2023), cao hơn lãi suất của Fed. Điều này nói lên rằng cuộc chiến chống lạm phát của Mỹ còn phải kéo dài. Và rõ ràng, giá cả ở Mỹ đã thiết lập mặt bằng giá mới trong một thời gian dài. Lạm phát tổng thể của Mỹ hoàn toàn có thể bùng phát trở lại nếu giá năng lượng và lương thực tăng.

Lúc này, giá năng lượng tăng là thách thức lớn với ổn định và tăng trưởng của Mỹ. Bởi vì, giá dầu thúc đẩy lạm phát có thể khiến Fed tăng lãi suất tiếp thay vì dừng lại chu kỳ này. Vấn đề ở chỗ, thị trường tài chính Mỹ, các khối tài sản của các tổ hợp tài chính Mỹ đã không thể chịu được mức lãi suất đang dâng cao này.

Thứ hai, cơn bĩ cực của ngân hàng Mỹ chưa đi qua. Xác suất đổ vỡ các ngân hàng kế tiếp còn khá cao lãi suất. Với lãi suất hiện tại, các NHTM Mỹ ước tính mất 620 tỷ USD. Nhưng một nghiên cứu của Đại học New York ước tính tổn thất thực của các NHTM, chưa bộc lộ ra là 1,75 nghìn tỷ USD, chiếm hơn 80,9% vốn điều lệ của hệ thống NHTM Mỹ. Đây là các con số được trích dẫn bởi một trong những nhà kinh tế học đáng kính nhất thế giới, ông Nouriel Roubini, giám đốc điều hành của công ty tư vấn Roubini Macro Associates, trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg mà NTDVN đã đưa tin.

GS. Roubini nói với Bloomberg Television: "Chúng ta không thể đạt được sự ổn định về giá cả, duy trì tăng trưởng kinh tế [và] ổn định tài chính cùng một lúc. Vì vậy, cuối cùng, chúng ta sẽ gặp phải sự sụp đổ về kinh tế và tài chính".

Một khách hàng đứng bên ngoài trụ sở của Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB) đã bị đóng cửa ở Santa Clara, California, Mỹ, vào ngày 10/03/2023. (Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images)

Vấn đề ở các ngân hàng là các khoản đầu tư thiếu lành mạnh, các khoản đầu tư đó quá rủi ro với lãi suất. Mà lãi suất không thể không tăng sau khi lạm phát bùng nổ bởi suốt 13 năm Fed bơm tiền không giới hạn. Gần đây nhất, vào tháng 8/2021, như NTDVN đã đưa ra bài phân tích về việc chính sách tiền tệ của Fed vẫn là bơm tiền không giới hạn, có hiệu lực vĩnh viễn cho các ngân hàng Phố Wall; đảm bảo các ngân hàng của Mỹ thoải mái dùng tiền rẻ với bầu sữa không giới hạn từ Fed, đầu cơ và đầu tư tìm kiếm lợi nhuận ở bất kỳ tài sản rủi ro vào.

Không chỉ Mỹ, giá dầu sẽ thúc đẩy lạm phát ở châu Âu và các nền kinh tế khắp toàn cầu bùng phát trở lại. Khiến các NHTW khác cũng chưa thể sớm chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất điều hành, vốn đang tác động tiêu cực tới bảng cân đối của các ngân hàng, các quỹ đầu tư, đầu cơ khắp toàn cầu.

Sự khó chịu của Thế giới Ả-rập với Mỹ ngày một lớn và rõ ràng

Sự khó chịu đến mức không thèm lấp liếm bằng các ngôn từ ngoại giao chuẩn mực của các lãnh đạo Ả-rập Xê-út dành cho chính quyền ông Biden là không giấu giếm. Ngay từ khi đang tranh cử, ông Biden đã không ngừng chỉ trích Ả-rập Xê-út về cái chết của nhà báo ở Đại sứ quán tại Đức. Và ông Biden tiếp tục không ngừng chỉ trích sau khi đã bước chân vào Nhà Trắng.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) bắt tay với Thái tử kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út lúc đó là Mohammed bin Salman tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hàng Châu, Trung Quốc, vào ngày 4/9/2016. (Ảnh: Lintao Zhang/Getty Images)

Lựa chọn đối ngoại này của chính quyền ông Biden đã dâng tặng cho đối thủ chiến lược hàng đầu của Mỹ là Trung Quốc hai đồng minh sáng giá nhất: Nga và Ả-rập Xê-út, những kẻ có quyền quyết định về sản lượng dầu, giá dầu thô của thế giới này.

Thực tế là, chính quyền của ông Biden chưa bao giờ thuyết phục được OPEC+ tăng sản lượng dầu để điều chỉnh giá. Nhà Trắng đã buộc phải xả dầu dự trữ để nhanh chóng chặn lại đà lây lan của lạm phát. Dự trữ dầu chiến lược của Mỹ giảm còn một nửa sau hơn 2 năm ông Biden tại vị trong Nhà Trắng. Hiện tại, dự trữ dầu thô của Mỹ tương đương mức dự trữ hồi năm 1984 (317 triệu thùng dầu). Mỹ đánh mất an ninh năng lượng. Đồng minh thân thiết của Mỹ là châu Âu càng khó khăn hơn khi các đòn trừng phạt Nga cũng đẩy nhiều nước thành viên vào thế khó về năng lượng.

Trong nước, chính quyền tổng thống Biden ban hành các chính sách nhằm triệt hạ ngành khai thác dầu với lý do "chống biến đổi khí hậu"; từ việc huỷ dự án đường ống Keystone cho đến ngừng đấu thầu khai thác các dàn khoan dầu thô của Nhà nước khắp nước Mỹ. Rất nhiều dàn khai thác dầu thô bị đóng cửa.

Cuộc chiến với kẻ thù vô hình "biến đổi khí hậu" đang đẩy Mỹ và khó khăn: người dân ít tiền chi tiêu hơn, doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, an ninh năng lượng tiêu điều, ngành ngân hàng nổ bong bóng nợ, người gửi tiền tháo chạy,.... Đại suy thoái và khủng hoảng, mẹ của tất cả các cuộc khủng hoảng, không cách nào không xảy ra như cảnh báo của GS. Roubini.

Nga - Trung Quốc - Ả-rập và các đồng minh Trung đông chưa bao giờ thắm thiết như lúc này; kẻ thù của kẻ thù là bạn. Liên minh này nắm thứ vũ khí lớn nhất: năng lượng, lương thực, phân bón. Và rõ ràng, một đòn cắt giảm 1,16 triệu thùng dầu của OPEC+ đang chứng minh nhận định này.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thái tử Ảrập Xêút Mohammed bin Salman chụp ảnh chung trong Hội nghị thượng đỉnh An ninh và Phát triển Jeddah (GCC + 3) tại một khách sạn ở thành phố ven biển Jeddah của Ảrập Xêút vào ngày 16/07/2022. (Ảnh: MANDEL NGAN / POOL / AFP qua Getty Images)

Giá dầu tăng, Nga hưởng lợi lớn. Nga có thể tăng nguồn thu từ bán dầu với giá tốt để nuôi chiên tranh. Trung Quốc không lo phải mua dầu với giá đắt. Trung Quốc sẽ được mua dầu của Nga với giá ưu đãi dành cho quốc gia thân thiện. Chỉ Mỹ và Eu sẽ chịu thiệt hại lớn hơn từ quyết định này.

Nhưng dù vậy, liên mình này cũng đang tổn thất rất lớn; kinh tế suy yếu, bị thế giới cô lập. Cũng bởi thế, họ đang liên kết với nhau chặt chẽ hơn, đoàn kết hơn, thúc đẩy không chỉ chiến tranh mà còn có thể là cuộc khủng hoảng ngân hàng tồi tệ hơn ở phía trước tại Mỹ và châu Âu, kẻ thù cuả họ.