Amazon đã đột ngột hủy nền tảng Parler vào tuần trước, chấm dứt tài khoản lưu trữ của Parler trên nền tảng dịch vụ web của mình... với tốc độ “thần tốc” và thiếu thông báo - như một kế hoạch được thiết kế rõ ràng để hủy hoại Parler.
"Thần muốn tiêu diệt ai, thì trước hết sẽ làm họ [bộc lộ ra] sự điên cuồng" - Euripides
Amazon che đậy hành động "trù dập Parler" - bằng một loạt cáo buộc rằng Parler đã không kiểm soát đầy đủ các hành động “kích động bạo lực”; hoặc “ai đó” đôi khi có thể sử dụng Parler để kích động về việc sử dụng bạo lực. Trong khi đó, Amazon bỏ qua mức độ mà Facebook, Twitter và các phương tiện truyền thông xã hội khác - tự do cho phép tất cả các loại nhóm “Cấp tiến” - tôn vinh, kích động và dung túng bạo lực.
Dồn Parler vào ‘chân tường’, trắng trợn loại bỏ tự do ngôn luận
Bằng cách làm này, Amazon đã phải đối mặt với một loạt rủi ro, cả về pháp lý và kinh doanh. Parler đã nộp đơn kiện.
Rõ ràng nhất là việc vi phạm các điều khoản hợp đồng. Amazon đã vi phạm điều khoản dịch vụ của mình. Một điều cơ bản của luật hợp đồng là mọi hợp đồng đều chứa đựng một giao ước ngụ ý về “thiện chí và đối xử công bằng” và sự "thông báo đầy đủ" trước khi tiến hành các "trừng phạt" hay hủy bỏ đối tác. Theo đó, Amazon đã vi phạm nghĩa vụ khi “tấn công Parler” - theo lệnh của đối thủ cạnh tranh hoặc đối thủ chính trị.
Parler cũng cáo buộc Amazon vi phạm luật chống độc quyền, trong đó hành động của Amazon được thiết kế để giúp một khách hàng lưu trữ khác của họ, Twitter - đây là một hành vi vi phạm rõ ràng.
Tiếp tục, một số vi phạm nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận đang tồn tại. Nếu Amazon và Twitter thông báo về hành động này với các quan chức chính phủ, thì những quan chức đó phải chịu trách nhiệm về việc “vi phạm các quyền hiến pháp” liên quan đến Parler - theo một số cách. Điều này khiến Amazon và Twitter trở thành một phần của âm mưu dẫn đến kết cục này. Vi phạm quyền tự do ngôn luận của Tu chính án thứ nhất là rõ ràng nhất.
Ngoài ra, Amazon và Twitter dường như đang can thiệp vào nỗ lực của Parler trong việc tìm kiếm dịch vụ lưu trữ thay thế và đại diện pháp lý, điều này vi phạm điều khoản Đặc quyền & Miễn trừ của Tu chính án thứ 14.
Các phương tiện truyền thông “tự tiện” tung ra các tuyên bố và đưa ra nhiều chuyên gia khác nhau để bảo vệ chúng. Tuy nhiên, trên thực tế, hàng rào bảo vệ của Amazon rất mỏng manh và sẽ sụp đổ trong các vụ kiện tụng thực sự, trước một tòa án trung thực.
-
- Giám đốc điều hành và người sáng lập Amazon Jeff Bezos đã cười khi tham gia thảo luận trong bữa tối Kỷ niệm cột mốc ngày 13 tháng 9 năm 2018 tại Washington, DC. Câu lạc bộ Kinh tế của Washington đã kỷ niệm 32 năm thành lập tại sự kiện này. (Ảnh của Alex Wong / Getty Images)
Tính hợp pháp "đáng ngờ" trong hành động của Amazon làm dấy lên hai khả năng về vai trò của các luật sư của Amazon trong vụ này, cả hai đều đáng lo ngại.
Đầu tiên là các nhà kiểm duyệt đã không hỏi luật sư, mà chỉ đơn giản là làm điều đó hoặc bỏ qua các cảnh báo pháp lý. Đặc biệt, lưu ý rằng Amazon không chịu trách nhiệm về việc người dùng của Parler không thể truy cập nền tảng này.
Thứ hai là các luật sư đã khuyến khích Amazon tiếp tục, với lý do rằng các Tòa án hiện nay đã "quá hư hỏng", nên sẽ không có tòa án nào dám “đòi công lý” cho Parler. (Việc tòa án từ chối điều trần về gian lận bầu cử đã ủng hộ lý thuyết này). Ngoài ra, cũng giống như các luật sư đại diện cho Tổng thống Trump bị bắt nạt và đe dọa, Amazon có thể cảm thấy chắc chắn về khả năng ngăn cản Parler có được “đại diện pháp lý đầy đủ và tin cậy”.
Những nguy cơ này có thể xảy ra, nhưng sẽ tạo ra rủi ro kinh doanh lớn cho Amazon.
Amazon - trong một ‘cú đột quỵ’ - đã phá hủy ‘tài sản giá trị nhất’ của mình
Ai có thể tiếp tục nghĩ đến việc sử dụng Amazon làm máy chủ lưu trữ của công ty mình - khi biết rằng những ý tưởng "bất chợt” của các nhà kiểm duyệt của nó, hoặc mưu đồ của một đối thủ cạnh tranh “có kết nối tốt hơn với Amazon” - sẽ mang đến “án tử” cho nền tảng của bạn? Và rằng Amazon đang khinh thường khả năng chúng ta có thể nhận được “sự hỗ trợ pháp lý”?
Hành động hôm nay của Amazon dường như là sự kết hợp của ý thức hệ và sự hám lợi. Nhưng giờ đây, không có gì Amazon có thể làm để “trấn an” các đối tác nữa.
Một trong những tài sản quan trọng nhất của bất kỳ tổ chức nào là khả năng đưa ra một cam kết đáng tin cậy, và Amazon, trong một “cú đột quỵ”, đã phá hủy tài sản này theo cách không thể sửa chữa.
Đôi khi tôi cảm thấy ảm đạm về triển vọng kinh tế dài hạn ở Mỹ, một người bạn trong cộng đồng đầu tư nhắc tôi rằng - Mỹ có lợi thế cạnh tranh lớn dưới hình thức pháp quyền, hoặc "những người trong cuộc không được phép lừa đảo bạn!". Amazon đã cố chứng minh điều ngược lại.
Vì thế, khi xét đến vấn đề thận trọng trong kinh doanh, sẽ rất khó để một Giám đốc công nghệ thông tin (CIO) biện minh cho việc ở lại với Amazon. Điều này sẽ đặc biệt đúng đối với các công ty toàn cầu, những công ty thực sự lo sợ mối quan hệ “đồi bại” giữa Big Tech và chính quyền mới.
Dịch vụ lưu trữ là phần quan trọng nhất trong hoạt động kinh doanh của Amazon, và việc “vùi dập” Parler sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Người ta có thể tìm kiếm các lựa chọn thay thế hoặc sử dụng Amazon để tìm kiếm sản phẩm và sau đó đặt hàng ở nơi khác. Người ta có thể chuyển từ Prime TV sang Roku, họ có thể dần dần từ bỏ Amazon.
Không có hậu quả nào trong số này sẽ diễn ra nhanh chóng, nhưng các lực lượng đã được thiết lập để vận động, về lâu dài, sẽ gây bất lợi cho Amazon.
Tác giả: James V. DeLong là Thành viên cấp cao và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tài sản Kỹ thuật số tại Tổ chức Tiến bộ và Tự do ở Washington, D.C.
Thanh Vân
