Kẻ bắt nạt Bắc Kinh đã phải lùi bước. Những tin tức gần đây về quan hệ Trung - Úc đang khiến người quan sát cảm thấy hài lòng. Tuy nhiên, đây cũng không phải là lần đầu tiên hành vi bắt nạt mạnh tay của Bắc Kinh quay trở lại gây tổn hại cho chính Trung Quốc.
Bài bình luận
Nghiệp thường có vị đắng trong miệng người đang phải gánh chịu nó nhưng lại luôn sưởi ấm trái tim người chứng kiến. Nó là cốt truyện của vô số truyện ngắn, phim ảnh và truyền hình. Một người ích kỷ - kẻ bắt nạt, kẻ trộm, kẻ vũ phu - lợi dụng người khác một cách không công bằng để rồi sau đó phát hiện ra khi bản thân mình cần giúp đỡ thì người bị hại sẽ nhớ chuyện cũ và đáp lại những hành vi xấu một cách đầy đủ bằng những điều tương tự.
Mặc dù cốt truyện mang tính nhân quả này được sử dụng tốt trong các vở kịch cường điệu, nhưng than ôi, nó hiếm khi xảy ra trong quan hệ quốc tế. Đó là lý do tại sao những tin tức gần đây về quan hệ Trung - Úc lại khiến người ta hài lòng đến như vậy.
Câu chuyện bắt đầu vào thập kỷ trước đại dịch năm 2020. Trong thời gian đó, quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Úc ngày càng trở nên thân thiết hơn. Đó là một mối quan hệ thương mại tự nhiên. Úc có lĩnh vực nông nghiệp và khai khoáng hùng mạnh, và Trung Quốc cần những gì Úc cung cấp. Than và quặng sắt của Úc đã đến với ngành thép đang bùng nổ của Trung Quốc. Bông Úc cung cấp cho ngành dệt may đang phát triển của Trung Quốc. Rượu vang Úc xuất hiện trên bàn ăn của các hộ gia đình đang ngày càng giàu có ở Trung Quốc. Đổi lại, người Úc mua các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất, từ đồ chơi, điện thoại thông minh đến sản phẩm lắp ráp máy tính. Đến năm 2020, mối quan hệ này đã trở nên cực kỳ quan trọng đối với Úc. Trung Quốc chiếm gần một nửa tổng lượng hàng xuất khẩu của Úc. Công bằng mà nói thì nền kinh tế Úc phụ thuộc vào doanh số bán hàng tới từ Trung Quốc.
Mối quan hệ này đột nhiên tan vỡ vào năm 2020 khi Thủ tướng Úc lúc đó là ông Scott Morrison kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của Covid-19. Giới lãnh đạo Trung Quốc tỏ ra phẫn nộ trước đề xuất của Thủ tướng Úc. Cho dù bị xúc phạm hay bị đe dọa bởi đề xuất này, giới lãnh đạo Bắc Kinh vẫn quyết định buộc Canberra phải lùi bước. Theo cách tiếp cận chỉ huy và kiểm soát thông thường mà Bắc Kinh sử dụng để ra lệnh cho nền kinh tế và cai trị người dân, các mệnh lệnh đã được đưa ra nhằm khuất phục Canberra bằng cách áp đặt mức thuế nặng nề từ 100 đến 200% hoặc hơn đối với hàng nhập khẩu của Úc. Các doanh nghiệp Úc đột nhiên rơi vào tình thế khó khăn – họ phải nhanh chóng tìm kiếm thị trường mới.
Dù liên quan đến nông nghiệp, quặng sắt hay rượu vang, quá trình phục hồi đối với doanh nghiệp Úc đều rất khó khăn và tốn kém. Theo lời của ông Lee McLean, giám đốc điều hành của Australia Grape and Wine, hiệp hội quốc gia của ngành, các doanh nhân Úc đã “gõ cửa từng nhà, làm mòn đế giày” để xây dựng các thị trường và mối quan hệ mới.
Trong những tháng sau hành động mạnh tay của Bắc Kinh, các doanh nghiệp Úc chịu thiệt hại nhưng cuối cùng đã tìm được giải pháp thay thế cho những người mua Trung Quốc. Than và quặng sắt của Úc đã đến với ngành thép đang phát triển của Ấn Độ. Bông Úc đã được cung cấp cho nỗ lực ấn tượng trong ngành may mặc của Việt Nam. Các nhà sản xuất ngũ cốc đã gửi sản phẩm của họ đi xa hơn và thậm chí đã tìm được những hợp đồng béo bở ở Ảrập Xêút. Những nhà buôn rượu đã tìm thấy khách hàng thay thế ở Bắc Mỹ và Nhật Bản, và xu hướng này hiệu quả đến mức theo thống kê cuối cùng, lượng rượu xuất khẩu sang Trung Quốc đã giảm xuống còn 5 triệu USD vào năm ngoái, thấp hơn rất nhiều so với mức đỉnh 770 triệu USD vào năm 2020.
Nhưng giờ đây, nền kinh tế Trung Quốc không còn hùng mạnh và nổi bật như Bắc Kinh từng nghĩ cách đây 3 năm khi lên kế hoạch trừng phạt Úc. Với sự sụt giảm xuất khẩu của Trung Quốc sang Bắc Mỹ, châu Âu và Nhật Bản, giới lãnh đạo Trung Quốc đã trở nên tích cực mong muốn phát triển các mối quan hệ thương mại mới và khiến các mối quan hệ cũ mạnh mẽ trở lại. Theo đó, để chuẩn bị cho chuyến thăm của Thủ tướng Úc Anthony Albanese, Bắc Kinh đang nói về việc nới lỏng các mức thuế mà nước này đã áp đặt vào năm 2020. Ông Albanese rất vui mừng, nhưng trước sự thất vọng của tất cả các quan chức chính phủ có liên quan, doanh nghiệp Úc sẽ không hưởng ứng điều đó. Các nhà quản lý của các doanh nghiệp Úc vẫn nhớ thời kỳ khó khăn khi Trung Quốc lần đầu cắt đứt quan hệ với họ. Họ không mấy mong muốn hủy hoại các mối quan hệ thương mại mới của mình và quay trở lại một đất nước vốn sẵn sàng sử dụng biện pháp cưỡng bức.
-
- Bộ trưởng Thương mại Úc Don Farrell (trái) nói chuyện với Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào trong cuộc họp qua hội nghị trực tuyến tại Tòa nhà Quốc hội ở Canberra, Úc, hôm Thứ Hai, ngày 06/02/2023. (Ảnh: Lukas Coch - Pool/Getty Images)
Không còn nghi ngờ gì nữa, thương mại giữa Úc và Trung Quốc sẽ phát triển, đặc biệt nếu Bắc Kinh thực sự hành động và giảm bớt thuế quan đã áp đặt ba năm trước. Trung Quốc là một thị trường giàu có, và ngay cả những doanh nhân Úc giận dữ nhất cũng sẽ khó cưỡng lại sức hấp dẫn của số tiền lớn như vậy. Nhưng trừ khi tất cả các nhà quản lý của Australia bị mất trí nhớ nghiêm trọng, sẽ mất nhiều thời gian để họ quay trở lại Trung Quốc và họ có thể không bao giờ trở lại được mức độ phụ thuộc như năm 2020.
Đây không phải là lần đầu tiên hành vi bắt nạt mạnh tay của Bắc Kinh quay trở lại gây tổn hại cho Trung Quốc. Bằng cách đẩy Philippines ra khỏi các khu vực trên Biển Đông, Bắc Kinh đã khiến chính phủ ở Manila bất đắc dĩ phải hợp tác nhiều hơn với Mỹ về an ninh so với những gì đáng lẽ họ đã theo đuổi.
Thuế quan năm 2020 của Trung Quốc chắc chắn đã giúp thuyết phục Úc hợp tác nhiều hơn về quốc phòng với Mỹ và Vương quốc Anh. Sự miễn cưỡng của Bắc Kinh trong việc thỏa hiệp về các điều kiện thương mại đã biến chính phủ Mỹ và châu Âu từ những người quan sát đa phần có tâm lý cảm thông thành những gì mà giờ đây chỉ có thể được mô tả là những chủ thể thù địch trong các vấn đề về Trung Quốc. Người ta có thể nghĩ rằng sau tất cả những điều này, ông Tập Cận Bình và các đồng sự của ông trong Tử Cấm Thành sẽ suy nghĩ lại cách tiếp cận của họ, nhưng dường như họ không thể tự cứu giúp chính mình.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
Tác giả Milton Ezrati là biên tập viên của The National Interest - một chi nhánh của Trung tâm Nghiên cứu Nguồn Nhân lực tại Đại học Buffalo (SUNY), và là nhà kinh tế trưởng của Vested - công ty truyền thông có trụ sở tại New York. Trước khi gia nhập Vested, ông từng là nhà chiến lược thị trường và nhà kinh tế trưởng cho Lord, Abbett & Co. Ông thường xuyên viết bài cho City Journal và viết blog cho Forbes. Cuốn sách mới nhất của ông có tựa đề "Thirty Tomorrows: The Next Three Decades of Globalization, Demographics, and How We Will Live" (30 mươi năm sau: Ba thập kỷ tiếp theo của toàn cầu hóa, nhân khẩu học, và cách chúng ta sẽ sinh sống).
