Mùa hè oi bức, các thực phẩm lạnh hoặc nước đá lạnh đều rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, tiêu thụ thực phẩm lạnh trong thời gian dài có thể gây hại cho sức khoẻ. Bạn có biết, ngay cả khi đá lạnh tan chảy hết, nó vẫn không đủ an toàn để uống?
Dù tan thành nước, các tinh thể băng của đá lạnh vẫn còn sót lại
Trong cuốn “Y Phương Tập Giải: Lý Trung Thang” có đoạn:
"Song Huizong ăn quá lạnh, mắc bệnh lá lách, thuốc đông y không có tác dụng. Ông gọi Yang Jie đến lấy thuốc Đại Lí Trung. Bấy giờ, Jie nói: Uống nhiều lần, bệnh là do ăn lạnh, hãy sắc thuốc này với nước đá, nó cũng là nguồn chữa bệnh. Kết quả bệnh đã khỏi”.
Giáo viên Ye Qimin, một bác sĩ y học cổ truyền, từng nghĩ rằng thật vô nghĩa khi nói về phần này trong quá trình giảng dạy của mình. Cho đến khi một phụ nữ đã ăn quá lạnh khi còn trẻ, mắc bệnh, dùng thuốc làm ấm cơ thể cả năm vẫn không có tác dụng, đành phải thử nấu nước sắc Phụ Tử Lí Trung với đá viên, uống chưa đầy ba liều đã khỏi bệnh.
Ye Qimin giải thích rằng đối với các bệnh do ăn uống lạnh, nên dùng đá làm thuốc vì ăn lạnh và uống lạnh gây ra mức độ tổn thương khác nhau. Ăn quá lạnh có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể. Hơn nữa, thuốc bổ làm ấm thông thường không thể hoà tan khí lạnh sinh ra.
Tương tự, khi uống nước có đá viên hoặc nước mát lấy từ trong tủ lạnh, càng có hại cho cơ thể, ngay cả khi nó không có đá, hoặc thậm chí nhiệt độ là như nhau.
Ye Qimin nói: "Ngay cả khi đá lạnh trong nước đã tan hết, thì băng vẫn ở đó. Để loại bỏ băng, cách duy nhất là đun sôi nước”.
Thường xuyên uống nước đá sẽ hại tỳ vị, dễ dẫn đến béo phì, mệt mỏi, thiếu ngủ
Tuy nhiên, dù là nước đá hay nước lạnh, bạn cũng không được uống thường xuyên. Tỳ vị thích ấm, thường xuyên tiêu thụ đồ lạnh sẽ gây tổn thương ở các mức độ khác nhau:
- Các triệu chứng nhẹ: Càng uống nhiều càng khát. Vì nhiệt độ cơ thể không đổi, nên khi khí lạnh xâm nhập vào cơ thể, dạ dày sẽ sinh nhiệt để chống lại, khiến bạn uống nước đá mà vẫn cảm thấy nóng và khát.
- Triệu chứng vừa phải: Khí lạnh di chuyển lên đầu, thái dương đau nhức.
- Triệu chứng nghiêm trọng hơn: Khiến cơ thể bị thừa cân. Lạnh nhiều khiến bụng lạnh, tỳ và dạ dày bị tổn thương sẽ không thể tiêu hóa và hấp thụ thức ăn một cách thuận lợi, khiến đường tiêu hóa hấp thu nước nhưng không thể hấp thu và vận chuyển tốt các chất dinh dưỡng, gây tăng cân. Bản chất là phù nề.
Khi lá lách và dạ dày bị tổn thương sẽ sinh ra nhiều bệnh:
- Dễ bị nôn mửa và tiêu chảy. Dạ dày sinh nhiệt và chống lạnh, khi hai khí lạnh và nóng tương tác với nhau trong cơ thể sẽ dễ dẫn đến nôn mửa và tiêu chảy, đặc biệt là uống nhiều nước đá trong thời gian ngắn.
Ye Qimin nói rằng đôi khi mọi người nghĩ rằng tiêu thụ thực phẩm không tốt sẽ gây nôn mửa và tiêu chảy, nhưng thực tế nó có thể liên quan đến việc ăn quá nhiều đồ lạnh.
- Dễ bị cảm lạnh. Lá lách và dạ dày là nơi sinh khí thu được, tổn thương lá lách và dạ dày sẽ làm giảm khả năng miễn dịch.
- Dễ mệt mỏi, chóng mặt, thiếu ngủ. Một chức năng quan trọng của lá lách và dạ dày là chuyển hóa độ ẩm. Khi chức năng của lá lách và dạ dày kém, thường không thể loại bỏ khí ẩm hiệu quả. Sự tích tụ nước và độ ẩm có thể gây hoa mắt, chóng mặt, chất lượng giấc ngủ kém. Mùa hè thường có một số người, dù ngủ bao nhiêu cũng không ngủ được, càng ngủ càng mệt mỏi.
Ye Qimin chỉ ra rằng các viên đá thêm vào nước sẽ có độ lạnh nhất định, bất kể chúng đã tan hay chưa, nhưng mức độ đóng băng sẽ ảnh hưởng đến cường độ lạnh. Khi bị nhiễm lạnh càng làm tổn thương sâu hơn, trào ngược dạ dày thực quản sẽ xảy ra, thậm chí ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản.
Nếu tiêu thụ nhiều thực phẩm lạnh và uống nước đá trong thời gan dài, tinh trùng của nam giới sẽ bị suy yếu, khả năng di chuyển giảm sút. Đối với nữ giới, tình trạng này dễ gây ra u nang socola và u xơ tử cung do khí huyết ứ. Lạnh ẩm tích tụ lâu ngày, một số người già dễ bị thoát vị.
Kể cả khi bạn đem nước đá ngậm trong miệng và từ từ nuốt vào, nó vẫn làm tổn thương cơ thể.
Y học cổ truyền cho rằng "tâm mở ra lưỡi", khí lạnh trong miệng sẽ làm tổn thương tim và phổi của thượng tiêu, uống trực tiếp sẽ làm tổn thương trung tiêu và hạ tiêu.
Vì vậy, mặc dù nước đá được làm ấm trong miệng không có tác động đối với dạ dày và đường ruột nhưng những bệnh nhân mắc bệnh tim, ho khò khè sau khi súc miệng cũng không nên áp dụng cách này.
Nói chung, sau khi ăn lạnh và uống lạnh, cơ thể sẽ nhanh chóng phản ứng. Một số người cảm thấy đặc biệt khó chịu, họ càng phải chú ý và nên tiêu thụ ít hơn.
Ye Qimin nói: "Điều mà các bác sĩ Trung y sợ nhất là một số người cứ nói rằng họ vẫn ổn cho dù họ có ăn bao nhiêu đá, nhưng cơ thể của họ thực sự rất lạnh".
Hiện tượng cơ thể này thường gặp ở nam giới. Một số người vừa hút thuốc, vừa uống rượu… chúng lẫn lộn với nhau khiến phản ứng của cơ thể trước những nhân tố xấu sẽ càng yếu, từ đó làm cơ thể khó chăm sóc hơn.
Ngược lại, nếu bạn thường xuyên cảm thấy nóng bức khó chịu và muốn uống một cốc nước đá để giải nhiệt, đó có thể là một tín hiệu không tốt từ cơ thể.
Khi khí huyết toàn thân vận hành trôi chảy, mồ hôi thông suốt, có thể lấy đi nhiệt lượng dư thừa trong cơ thể, bạn sẽ có xu hướng ít ăn lạnh và uống lạnh.
Ngược lại, nếu khí huyết bị ngưng trệ, bạn sẽ dễ cảm thấy cáu kỉnh và khát nước, muốn đồ uống có đá và thực phẩm lạnh. Tại thời điểm này, bạn có thể xem xét việc tìm kiếm các bác sĩ y học Trung Quốc để điều hòa.
4 thời điểm không thể uống nước đá
Rất khó để không chạm vào nước đá hoặc nước lạnh, nhưng đôi khi phải tránh:
- Trong thời kỳ kinh nguyệt: Nước đá có đặc tính làm đông lạnh, uống nước đá hoặc ăn lạnh trong thời kỳ kinh nguyệt dễ gây đau bụng kinh, vô kinh. Người bị đau bụng kinh cũng nên uống ít nước đá trong thời gian không hành kinh.
- Khi bị cảm: Ngoài việc không uống nước đá khi bị cảm, những người thường dễ bị cảm cũng nên giảm tần suất uống.
- Ngay sau khi tập thể dục: Lúc này các mạch máu ngoại vi đang giãn nở nên chỉ có thể uống nước ở nhiệt độ bình thường hoặc nước ấm. Bạn có thể uống một chút nước đá lạnh khi đã nghỉ ngơi một lúc và bớt đổ mồ hôi.
- Sau khi ăn lẩu hoặc ăn no: Khi toàn bộ lá lách và dạ dày đang sung huyết để tiêu hóa, không nên ăn lạnh hoặc uống nước đá. Việc uống nước đá hoặc ăn lạnh sau khi ăn lẩu sẽ khiến dạ dày như “băng hỏa”, rất có hại.
Bạn có thể giữ đá viên trong bao lâu? Quyết định xem bạn ăn bao nhiêu đá
Nếu muốn giải nhiệt, nên dùng nước để nguội hoặc đồ uống với nhiệt độ phòng thay vì nước đá. Nhưng nếu bạn không thể kiêng đồ uống có đá, thì cũng có biện pháp khác:
Trà táo tàu gừng: Cho gừng và táo tàu đỏ vào đun sôi uống, gừng già có tác dụng làm ấm dạ dày hiệu quả hơn gừng tươi.
Ngoài ra, có một cách đơn giản để đánh giá khả năng chịu đựng đá lạnh của cơ thể: Kiểm tra xem khi cầm một viên đá hoặc đồ uống lạnh bằng một tay trong hơn 1 phút, liệu tay có bị đau hay không và có cần phải đổi tay hay không.
Ye Qimin nói rằng nếu bạn phải đổi tay trong vòng chưa đầy một phút, điều đó có nghĩa là nhiệt độ này sẽ gây ngưng tụ máu khi ở dạ dày, chỉ là phản ứng thần kinh của các cơ quan nội tạng không nhạy cảm như bề mặt da. Nhưng dạ dày không phản ứng không có nghĩa là nó chịu được.
Sau khi thực hiện thử nghiệm này, có thể thấy rằng lượng đá lạnh mà một người có thể chịu được thực sự có hạn, và lượng đá lạnh mà những người bị lạnh tay chân có thể chịu được lại càng hạn chế, không thích hợp để ăn lạnh hoặc uống nước đá.
Theo Su Guanmi từ The Epoch Times tiếng Trung
Nhật Duy biên dịch
