Cựu đại diện thương mại Mỹ chỉ trích thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc. Ông ủng hộ việc tách rời kinh tế với Trung Quốc, và cho rằng thương mại tự do là một "tôn giáo sai lầm".
Cựu đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer coi thâm hụt thương mại hàng thập kỷ của Mỹ với Trung Quốc là một sự “chuyển giao của cải”. Trong cuộc phỏng vấn gần đây với chương trình "American Thought Leaders" (Các nhà lãnh đạo tư tưởng Mỹ) của EpochTV, ông đã vạch ra một chiến lược để đánh bại Trung Quốc trong trò chơi của chính họ thông qua hoạt động tách rời kinh tế chiến lược, rất giống với điều mà Trung Quốc đã làm với Mỹ, ông nói.
Trong cuốn sách mới của mình “Không có thương mại nào là tự do: Thay đổi hướng đi, Đối phó Trung Quốc và Giúp đỡ người lao động Mỹ”, ông đã nhớ lại một cuộc họp mà ông đã tham dự ở Bắc Kinh vào tháng 11/2017, trong đó ông đã nói với Tập Cận Bình, tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), rằng mối quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc là không cân bằng.
Và từ cơ sở đó, ông Lighthizer cho biết ông đã thay đổi giọng điệu của các cuộc đàm phán thương mại vốn chỉ là những lời cam kết mơ hồ mà không dẫn đến hành động nào, thứ vốn được thiết lập lại bởi mỗi đời chính quyền mới của Mỹ.
Ông nói với The Epoch Times: “Tôi chưa bao giờ quan tâm đến một trong những điều đó, khi hiện trạng ủng hộ phía bên kia [Trung Quốc] theo định nghĩa. “Và chừng nào họ còn trì hoãn, họ sẽ duy trì lợi ích đó, sự ưa thích đó, trong nhiều trường hợp, sự chuyển giao của cải đó”.
-
- Ông Robert Lighthizer, cựu Đại diện Thương mại Mỹ và là tác giả của cuốn sách “Không có thương mại nào là tự do: Thay đổi hướng đi, Đối phó Trung Quốc và Giúp đỡ người lao động Mỹ”, tại Washington, Mỹ, vào ngày 10/07/2023. (Ảnh: Madalina Vasiliu/The Epoch Times)
Sự chuyển giao tài sản
Đối với ông Lighthizer, không có vấn đề gì khi một quốc gia thâm hụt thương mại với một quốc gia khác trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, hàng thập kỷ thâm hụt hàng trăm tỷ USD - như trường hợp thương mại của Mỹ với Trung Quốc - về cơ bản là một “sự chuyển giao tài sản ròng”, ông nói.
Theo Cục Phân tích Kinh tế, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã tăng gần gấp bốn lần kể từ tháng 12/2001, thời điểm Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới. Tổng thâm hụt thương mại từ năm 2002 đến năm 2022 lên tới hơn 5 nghìn tỷ USD - 1/5 GDP của Mỹ vào năm 2022.
Trong cùng thời kỳ, vị thế đầu tư ròng của Mỹ - giá trị kinh tế mà người Mỹ sở hữu trên toàn thế giới so với mức mà phần còn lại của thế giới sở hữu tại Mỹ - đã tăng gần sáu lần lên mức âm 16 nghìn tỷ USD vào năm 2022.
Ông nói trong cuộc phỏng vấn: “Chúng ta đang mua những chiếc áo phông này và những chiếc tivi thứ ba và thứ tư rẻ hơn, nhưng chúng ta đang trả tiền cho nó bằng cách chuyển tài sản của đất nước chúng ta ra nước ngoài".
Ông ấy gọi đó là một “món hời dành cho kẻ ngốc”: “Đó là một thương vụ tệ hại; đó không phải là một thương vụ tốt. Trong nhiều trường hợp, đó là sự tiêu thụ hiện tại đổi lấy việc đánh mất giá trị trong dài hạn”.
Bài tiểu luận “Sự điên rồ trong thương mại tự do” của ông đã tóm tắt cùng một vấn đề vào đầu năm nay: “Chúng ta thực sự đang đánh đổi quyền kiểm soát tương lai của đất nước chúng ta, sự giàu có của con cháu chúng ta, để lấy tiêu dùng hiện tại – TV và giày thể thao rẻ hơn. Đây là sự điên rồ”.
-
- Đại sứ Robert Lighthizer, Đại diện Thương mại Mỹ, làm chứng tại phiên điều trần của Ủy ban Tài chính và Thuế vụ Hạ Viện về Thương mại Mỹ - Trung Quốc tại Washington, Mỹ, vào ngày 27/02/2019. (Ảnh: Jennifer Zeng/The Epoch Times)
Thương mại tự do là 'tôn giáo sai lầm'
Ông Lighthizer coi thương mại tự do là một "tôn giáo sai lầm".
“Không ai thực hành thương mại tự do. Chắc chắn, nếu bạn nhìn vào các quốc gia lớn có thặng dư lớn, thì họ không có thương mại tự do. Ở Trung Quốc, nó còn rất xa mới có thương mại tự do... Đức không có thương mại tự do. Châu Âu không có thương mại tự do. Nó chỉ là một vị Thần giả mạo, và nó thực sự không tồn tại”, ông nói thêm.
Theo ông, Trung Quốc có kế hoạch đạt được sự thống trị toàn cầu và đã lợi dụng những người nước ngoài khao khát kiếm tiền ở nước này.
“Trung Quốc quyết định, 'Tôi sẽ làm cho bạn giàu có bởi vì điều đó sẽ giúp tôi'. Những người đó sau đó trở thành những người ủng hộ Trung Quốc. Đó ít nhiều là sự đánh đổi”, ông nói.
Ông Lighthizer nói: “Khái niệm sử dụng người Mỹ để giúp đỡ một cường quốc nước ngoài và để các cá nhân kiếm tiền chắc chắn không phải là điều mới mẻ." “Đó chắc chắn không phải là thứ mà người Trung Quốc đã phát minh ra”.
Sách lược tách rời chiến lược
Ông Lighthizer nói rằng, Mỹ cần phải tách rời một cách chiến lược với Trung Quốc, “rất giống như thứ người Trung Quốc đã làm với chúng ta”.
Ông nói rằng “giảm thiểu rủi ro”, một chiến lược được các nước G7 áp dụng nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ khỏi Trung Quốc, là “một bước nhỏ bé đúng hướng”, gọi động thái này là “chiến lược tách rời nhẹ nhàng”.
“Tôi nghĩ đó là một cách cố gắng làm điều đúng đắn nhưng vẫn khiến tất cả các công ty rất giàu có của Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc vui vẻ. Họ đang cố gắng đạt được cả hai”, cựu quan chức thương mại nói.
Sách lược tách rời chiến lược của ông Lighthizer bao gồm các yếu tố sau: đạt được thương mại cân bằng, cắt đứt dòng chảy công nghệ của Mỹ sang Trung Quốc và quản lý các khoản đầu tư vào trong và ngoài nước.
Để cân bằng thương mại Mỹ - Trung, ông Lighthizer cho biết thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã phát huy tác dụng. Kể từ khi mức thuế đầu tiên được áp dụng vào tháng 07/2018, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã giảm cho đến năm 2020. Ông giải thích về sự phục hồi của thâm hụt thương mại vào năm 2021 là sự kết hợp giữa nhu cầu được kích thích bởi các gói cứu trợ đại dịch của chính phủ Mỹ và việc ngừng hoạt động sản xuất trong nội địa nước Mỹ đã thúc đẩy mua hàng từ nước ngoài.
Theo ông Lighthizer, một công cụ khác có khả năng hoạt động để giảm thâm hụt thương mại là ý tưởng của ông Warren Buffett về chứng chỉ xuất nhập khẩu. Trong một bài báo năm 2003, ông Buffett đã minh họa một đề xuất rằng các công ty sẽ nhận được giấy chứng nhận nhập khẩu theo giá trị tính bằng USD dựa trên số lượng xuất khẩu của họ. Do đó, một công ty nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu sẽ phải mua giấy chứng nhận nhập khẩu trên thị trường. Đó là ý tưởng về cách để thị trường tự cân bằng thương mại.
Ông Lighthizer cho biết, trong khi tất cả các quốc gia đều làm những gì có lợi nhất cho họ trong thương mại quốc tế, thì thương mại của Trung Quốc có một “lớp phủ nham hiểm” là đánh cắp công nghệ. Theo ông, để chống lại điều này, Mỹ cần phải ngăn chặn việc chuyển giao công nghệ bắt buộc của chế độ và quản lý hoạt động đầu tư từ và đến Trung Quốc. Từ đó có thể chấm dứt việc Mỹ tạo điều kiện cho tham vọng thống trị toàn cầu của ĐCSTQ bằng công nghệ hoặc vốn.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
