Điện thoại di động giống như một con dao hai lưỡi, nếu chúng ta sử dụng nó một cách có ý thức, hướng tới mục tiêu tốt đẹp và biết kiểm soát bản thân thì sẽ mang lại lợi ích to lớn. Ngược lại, bạn sẽ dễ dàng mắc chứng nghiện điện thoại di động, từ đó gây ra những hậu quả khôn lường.
Đây có phải là hình ảnh thường gặp của bạn không? Mỗi đêm bạn đều thức khuya để xem những đoạn video ngắn, rõ ràng là buồn ngủ đến không mở mắt được nữa nhưng vẫn không nỡ đặt điện thoại xuống để ngủ.
Mở sách ra vốn dĩ muốn học nhưng chưa đến 3 phút đã lấy điện thoại ra xem, một khi dùng là dùng một mạch 3 tiếng đồng hồ.
Ngay cả đang đi trên đường, bạn vẫn cắm đầu nghịch điện thoại, hoàn toàn không để ý đến những chiếc xe đang chạy xung quanh.
Nếu bạn thấy hình ảnh của mình trong những tình huống trên, vậy rất có thể bạn đã mắc chứng “nghiện điện thoại”.
Với sự phổ biến của điện thoại thông minh, ngày càng nhiều người có thói quen đắm chìm trong chiếc màn hình chỉ vài inch đó. Mỗi lần bật màn hình điện thoại lên, bạn đều có thể cảm thấy sảng khoái tức thì.
Nhưng thời gian lâu rồi, bạn sẽ rơi vào trạng thái lo âu, tiêu hao tinh thần trước luồng thông tin khổng lồ.
Vậy làm thế nào để thoát khỏi cơn nghiện điện thoại, tập trung lại tinh thần và bắt đầu sống một cuộc sống lành mạnh? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu 5 cuốn sách nổi tiếng dưới đây, hy vọng sau khi đọc xong, bạn sẽ có động lực thay đổi bản thân và bỏ chứng nghiện điện thoại.
1. Cuốn sách "Dopamine Nation"
Bạn có biết bản thân vì sao lại thích chơi điện thoại di động đến như vậy không? Trên thực tế, nó phụ thuộc vào một chủng kết cấu phân tử đơn lẻ trong đại não - Dopamine.
Khi bạn đang xem những đoạn video ngắn hoặc nhận được một đoạn tin nhắn mới, dopamine sẽ khống chế đại não, từ đó khiến bạn sản sinh một loại cảm giác hài lòng.
Cảm giác hài lòng này sẽ khiến chúng ta liên tục kiểm tra điện thoại, cuối cùng dẫn đến nghiện.
Trước đây, nhiều người nhận thức rằng dopamine mang lại hạnh phúc và niềm vui cho con người. Nhưng trong cuốn "Dopamine Nation" lại cho chúng ta biết: "Dopamine không phải là một kiểu phân tử của cảm giác hạnh phúc như nhiều người vẫn nghĩ. Kỳ thực, nó là một kiểu phân tử của cảm giác ham muốn dục vọng".
Khi ham muốn của một người không được thỏa mãn, não sẽ liên tục tiết ra dopamine. Nếu bạn muốn tiếp tục duy trì khoái cảm, bạn phải không ngừng gia tăng mức độ kích thích.
Trong cuốn sách cũng nói về một thí nghiệm thực tế như vậy:
"Khi chuột nếm nước đường, nó liếm môi để bày tỏ sự thích thú. Nhưng khi chuột đã quen với việc uống nước đường, nó không còn tỏ ra thích thú nữa. Khi các nhà thí nghiệm tiêm cho chuột một loại hóa chất làm tăng dopamine, phản ứng kích thích ở môi chuột tăng gấp ba lần - đột nhiên nước đường trở nên ngon miệng hơn”.
Trên thực tế, nhiều người xem những video ngắn, ban đầu họ chỉ xem một thời gian ngắn trong ngày, sau đó họ xem vài lần trong ngày, cuối cùng họ thậm chí phải xem đến hai hoặc ba giờ mỗi ngày mới cảm thấy thỏa mãn. Vì sao vậy? Đây chính là “tính gây nghiện” do dopamine mang lại.
Nó sẽ liên tục kích thích các tế bào thần kinh của bạn và gia tăng cảm giác khoái cảm của bạn. Để có được nhiều cảm giác khoái cảm hơn, bạn sẽ ngày càng dành nhiều thời gian hơn cho một số thứ giải trí cấp thấp.
Lâu dần, bạn sẽ quên mất lý tưởng và chí hướng vốn có của mình, đồng thời trở nên tê liệt trước những niềm vui ngắn ngủi.
Nếu bạn muốn thoát khỏi sự phụ thuộc vào điện thoại di động, bạn có thể tìm cuốn sách "Dopamine Nation" để tham khảo, cuốn sách nói cho bạn biết sự thật về dopamine, từ đó giúp bạn xem xét lại cuộc sống hiện tại của mình.
2. Cuốn sách "Giải trí đến chết"
Life Times từng xuất bản “Báo cáo quan sát về niềm đam mê của con người đương đại”, thông qua 6 bộ phim hoạt hình đơn giản đã phản ánh một cách chân thực cuộc sống của hầu hết giới trẻ hiện nay.
Rất nhiều người đang ở độ tuổi đẹp nhất trong đời, nhưng họ lại đắm mình vào những trò tiêu khiển vô bổ, lãng phí sức khỏe và thời gian của chính mình.
Trong cuốn "Giải trí đến chết" có một câu nói kinh điển: "Điều hủy hoại chúng ta không phải là thứ chúng ta ghét, mà là những thứ chúng ta yêu". Trong sách cũng đưa ra một ví dụ.
Trước khi truyền hình ra đời, các chính trị gia Mỹ phải chuẩn bị kỹ càng trước mỗi bài phát biểu, với ngôn từ cẩn trọng và logic chặt chẽ. Những khán giả cũng sẽ phải tập trung tinh thần lắng nghe, từ đó được truyền cảm hứng từ các bài phát biểu.
Nhưng kể từ khi truyền hình ra đời, khán giả chỉ quan tâm đến vẻ bề ngoài và phong thái của người thuyết nói chứ không quan tâm đến quan điểm họ đưa ra.
Có bao giờ bạn tự hỏi chính mình:
"Trong 24 giờ đồng hồ, bạn đã cười khúc khích trước những đoạn video ngớ ngẩn trên điện thoại của mình trong bao lâu?
Bạn dành bao nhiêu thời gian để cảm thấy phẫn nộ trước những lời bàn tán về những người nổi tiếng trên Internet?
Bạn dành bao nhiêu thời gian để tiếp thu kiến thức và làm giàu cho bản thân?"
Có rất nhiều người, ban đầu họ chỉ muốn dùng điện thoại trong vài phút, nhưng kết quả là 2 giờ đồng hồ đã trôi qua.
Bản thân chiếc điện thoại di động không hề đáng sợ, điều đáng sợ là những nội dung giải trí vô bổ cứ lôi kéo bạn.
Những video bạn thích xem, những bài đăng bạn thích đọc và những trò chơi bạn thích chơi,... kỳ thực đằng sau đó đều là thuật toán tinh vi của những số liệu lớn. Loại thuật toán này sẽ không ngừng mang đến cho người dùng sự hài lòng, từ đó gia tăng thời gian “giam cầm” đối với người sử dụng.
Bởi vậy, nếu bạn muốn thoát khỏi sự ràng buộc của thế giới di động, hãy đọc cuốn sách "Giải trí đến chết" này, nó sẽ khiến bạn mở rộng cánh cửa tâm hồn, giúp bạn có được cái nhìn sáng tỏ thông suốt hơn.
3. Cuốn sách “Elements Of Influence” (Lực ảnh hưởng)
Trong cuộc sống, chúng ta luôn cho rằng quyết định của bản thân đưa ra đều xuất phát từ trí tuệ độc lập, sáng suốt. Nhưng cuốn sách "Lực ảnh hưởng" lại cho chúng ta biết: "Mọi quyết định bạn đưa ra đều bị ảnh hưởng bởi những tác động bên ngoài".
Những ảnh hưởng này xem ra nhỏ nhặt và không đáng kể, nhưng chúng thay đổi những lựa chọn của chúng ta một cách hết sức tinh vi.
Trong cuốn sách cũng đề cập đến một hiện tượng tồn tại trong ngành hàng không, được gọi là "Hội chứng cơ trưởng". Các nhà điều tra tai nạn hàng không của FAA đã phát hiện ra rằng, đa số những vụ tai nạn hàng không đều xuất phát từ sai sót của cơ trưởng.
Những lúc như vậy, các thành viên khác trong tổ lái đều không đính chính cho đúng, bởi vì mỗi thành viên trong tổ lái đều cho rằng "Cơ trưởng đã nói như vậy thì khẳng định là không sai", nghe theo một cách mù quáng, cuối cùng dẫn đến tai nạn.
Trên thực tế, Internet mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày cũng chứa rất nhiều thông tin, quan điểm khác nhau, điều này cũng liên tục ảnh hưởng đến sự lựa chọn và quan niệm của chúng ta.
Hôm nay có chuyên gia nào đó khuyên rằng trước 25 tuổi phải mua nhà, ngày mai có chuyên gia nào đó lại khuyên rằng phải kết hôn trước 30 tuổi.
Những tư tưởng kiểu như vậy thường xuyên được truyền bá rộng khắp trên Internet, biến người sử dụng mạng xã hội trở thành những người có suy nghĩ nông cạn và hời hợt, từ đó khiến chúng ta thường xuyên rơi vào tình trạng lo lắng, xích mích nội tâm mà không hề nhận ra.
Vậy, làm thế nào để có được tư duy độc lập và trí tuệ sáng suốt trong thời đại Internet bùng nổ?
Hãy mở cuốn sách "Lực ảnh hưởng" ra, cuốn sách này sẽ giúp bạn phát triển nhận thức về tư duy độc lập và giữ được tâm trí sáng suốt trong một thế giới đầy hỗn loạn.
4. Cuốn sách “The Willpower Instinct” (Bản năng ý chí)
Nghiện điện thoại trong thời gian lâu sẽ khiến bạn tê liệt khả năng suy nghĩ, không còn khả năng phân biệt.
Vậy làm cách nào để thay đổi tình trạng này? Hãy bắt đầu với cuốn sách “The Willpower Instinct”, trong sách có một đoạn như sau:
"Xã hội hiện đại đầy rẫy những cám dỗ và kích thích, chúng không ngừng tác động đến đại não con người. Nếu bạn muốn trở nên thanh tỉnh và xuất sắc hơn người, đầu tiên bạn phải có khả năng tự chủ mạnh mẽ".
Google từng có một kỹ sư cao cấp tên là Matt Katz. Anh bị béo phì, thích ăn đồ ngọt và đặc biệt thích chơi điện thoại. Một ngày nọ, anh nhìn thấy bộ dạng thê thảm của bản thân trong gương, và anh đã hạ quyết tâm thay đổi.
Anh lập kế hoạch 30 ngày cho bản thân, chuẩn bị “lột xác” hoàn toàn trong khoảng thời gian này. Mỗi ngày anh sẽ đạp xe đi làm, đi bộ 10.000 bước mỗi ngày, không sử dụng điện thoại di động, hạn chế ăn đồ ngọt và không uống caffeine...
30 ngày sau, hình ảnh chàng kỹ sư mập mạp đã biến mất, thay vào đó là hình ảnh của một chàng trai khỏe mạnh, tuấn tú.
Kant từng nói: "Tự do thực sự không phải là thích gì làm nấy, mà là mọi thứ đều do bản thân làm chủ, có kỷ luật thì mới có tự do".
Nếu một người suốt ngày ôm chiếc điện thoại di động mà không hành động để thay đổi bản thân thì cuộc sống của người đó sẽ mãi mãi như vậy. Những người thực sự xuất sắc đều là những người có khả năng kỷ luật và tự chủ mạnh mẽ.
Họ không bị cuốn theo những ham muốn nhất thời mà tập trung vào mục tiêu của mình. Họ có thể không hoàn toàn thoát khỏi niềm vui từ điện thoại mang đến nhưng họ rất giỏi trong việc định hình bản thân trong thế giới thực.
Vì vậy, nếu bạn muốn thay đổi bản thân ngay bây giờ, hãy từ bỏ những thú vui rẻ tiền mà Internet mang lại. Nếu có thời gian, hãy đọc cuốn sách “The Willpower Instinct” này, biết đâu cuốn sách sẽ giúp bạn bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, lột xác để trở thành một con người khác.
5. Cuốn sách “Atomic Habits” (Nắm Vững Thói Quen)
Sức mạnh của việc tự kiểm soát bản thân mọi người đều hiểu, nhưng sẽ như thế nào nếu không làm được điều đó? Cuốn sách "Atomic Habits" sẽ đem đến cho chúng ta câu trả lời.
Trong sách có một ví dụ rất thú vị. Hãy tưởng tượng trên chiếc bàn trước mặt bạn có một khối băng. Nhiệt độ trong phòng lúc đó là 25 độ F, khối băng trên bàn trước mặt bạn không hề chuyển động. Căn phòng bắt đầu ấm dần lên, 26 độ F, 27 độ F, 28 độ F, khi đó vẫn không có chuyện gì xảy ra.
Khi nhiệt độ đạt đến 32 độ F, khối băng bắt đầu tan chảy, nhiệt độ chỉ tăng thêm 1 độ F nhưng nó đã gây ra biến đổi to lớn. Kỳ thực, sức mạnh của thói quen cũng như thế.
Một nhà văn nổi tiếng đã từng nói: Điều tốt nhất và điều tồi tệ nhất của một người đều nằm ở thói quen của chính người đó. Thói quen bạn chọn sẽ quyết định nhân sinh của bạn.
Khi bạn đặt điện thoại xuống, dành thời gian cho những điều bổ ích hơn, đó cũng chính là quá trình bạn bắt đầu dưỡng thành những thói quen tốt.
Dựa vào nội dung trong cuốn sách, chúng ta có thể tham khảo một số gợi ý sau:
1. Giảm thời gian sử dụng điện thoại di động
Việc cai nghiện điện thoại di động không phải là việc có thể thực hiện trong một sớm một chiều, bạn cần điều chỉnh dần dần thói quen của mình.
Bạn có thể thống kê thời gian sử dụng điện thoại di động mỗi ngày, sau đó giảm xuống 30 phút mỗi ngày.
2. Thoát khỏi những nhóm trò chuyện vô nghĩa
Cho dù là nhóm trò chuyện trên Facebook, QQ hay Zalo, hầu hết những ứng dụng trò chuyện này sẽ tiêu hao tinh lực của chúng ta.
Chủ động sàng lọc những thông tin vô bổ này, cuộc sống của bạn có thể trở nên ý nghĩa hơn.
3. Phát triển những thói quen và sở thích lành mạnh
Ví như, bạn có thể lựa chọn đọc một cuốn sách hay, hoặc tham gia một câu lạc bộ thể dục. Điều này không chỉ giúp bạn cải thiện bản thân mà còn nhanh chóng thoát khỏi sự phụ thuộc vào điện thoại di động.
Có câu nói, người tầm thường coi trọng sự giải trí, còn người xuất sắc lại coi trọng thời gian. Nếu bạn có thể đặt điện thoại xuống, sử dụng thời gian bạn vẫn thường chơi game hoặc xem những đoạn video ngắn để đọc một cuốn sách bổ ích, vậy thì sau một tháng, trạng thái tinh thần của bạn sẽ trở nên sung mãn.
Cứ kiên trì như vậy sau nửa năm, phương pháp tư duy của bạn sẽ trở nên sâu sắc. Kiên trì sau một năm, quỹ đạo cuộc sống của bạn sẽ tuần hoàn tích cực hơn.
Hãy nhớ rằng: Đắm chìm vào điện thoại chỉ khiến bạn sảng khoái trong một khoảng thời gian nhất thời, nhưng nếu cứ tiếp diễn như vậy, bạn sẽ dần rời xa thế giới thực, cuối cùng rơi vào hố đen của sự cô đơn, trống rỗng.
Duy chỉ có tự giác kỷ luật bản thân, chúng ta mới có thể cảm nhận được niềm vui đích thực.
Theo Vương Hòa - Aboluowang
Gia Hân biên dịch
