Nhật Bản đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng sức khỏe khi một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và hiếm gặp đang lây lan với tốc độ đáng báo động. Hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu khuẩn (STSS), với tỷ lệ tử vong lên tới 30%, đang quét qua khắp quốc gia, khiến các chuyên gia y tế bối rối và lo lắng.
Theo dữ liệu mới nhất từ Viện Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản (NIID), số ca mắc STSS đã tăng nhanh trong năm ngoái, với 941 trường hợp được ghi nhận. Trong hai tháng đầu năm 2024, con số này đã lên tới 378, xuất hiện ở 45 trong tổng số 47 tỉnh của Nhật Bản. Dự kiến số ca mắc bệnh trong năm nay sẽ vượt xa kỷ lục của năm ngoái.
"Chúng tôi vẫn chưa hiểu rõ cơ chế đằng sau các dạng liên cầu khuẩn nghiêm trọng và bất thường này," NIID cho biết trong một tuyên bố.
Vi khuẩn Streptococcus pyogenes là thủ phạm chính gây ra STSS. Mặc dù những người lớn tuổi được coi là nhóm có nguy cơ cao hơn, nhưng liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes) lại gây tử vong nhiều hơn ở những bệnh nhân dưới 50 tuổi. Theo báo Asahi Shimbun, trong số 65 người dưới 50 tuổi được chẩn đoán mắc STSS từ tháng 7 đến tháng 12 năm 2023, có tới 21 người đã tử vong.
Hầu hết các trường hợp STSS đều do Streptococcus pyogenes gây ra. Loại vi khuẩn này có thể gây ra các triệu chứng nhẹ như đau họng, đặc biệt ở trẻ em. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vi khuẩn này có thể trở nên ác tính, gây ra các biến chứng nghiêm trọng và thậm chí tử vong, đặc biệt ở những người trên 30 tuổi. Khoảng 30% bệnh nhân STSS cuối cùng đều tử vong.
Người lớn tuổi có thể gặp các triệu chứng giống cảm lạnh, nhưng ở một số ít trường hợp, các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng hơn, bao gồm viêm họng liên cầu khuẩn, viêm amidan, viêm phổi và viêm màng não. Trong trường hợp nghiêm trọng nhất, STSS có thể dẫn đến suy nội tạng và hoại tử.
Một số chuyên gia tin rằng sự gia tăng đột biến số ca STSS ở Nhật Bản vào năm ngoái có liên quan đến việc nới lỏng các biện pháp hạn chế liên quan đến đại dịch COVID-19. Vào tháng 5 năm 2023, chính phủ Nhật Bản đã hạ cấp COVID-19 từ nhóm 2 (bao gồm bệnh lao và SARS) xuống nhóm 5 (tương đương với bệnh cúm theo mùa).
Giáo sư Ken Kikuchi, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y khoa Phụ nữ Tokyo, bày tỏ "mối lo ngại sâu sắc" về sự gia tăng đáng kể số ca mắc STSS trong năm nay. Ông tin rằng việc phân loại lại COVID-19 là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng số ca nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A. Theo giáo sư Kikuchi, điều này đã khiến nhiều người từ bỏ các biện pháp phòng ngừa cơ bản, chẳng hạn như khử trùng tay thường xuyên.
"Tôi cho rằng hơn 50% người Nhật đã bị nhiễm SARS-CoV-2 [vi-rút gây ra COVID-19]... Tình trạng miễn dịch của mọi người sau khi khỏi COVID-19 có thể làm thay đổi sức đề kháng của họ đối với một số vi sinh vật," báo The Guardian dẫn lời ông Kikuchi.
Liên cầu khuẩn, giống như COVID-19, lây lan qua các giọt nhỏ và tiếp xúc vật lý. Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương ở tay, chân.
Nhiễm trùng liên cầu khuẩn nhóm A có thể được điều trị bằng kháng sinh, nhưng những bệnh nhân nặng hơn có thể cần kết hợp kháng sinh và các loại thuốc khác, cũng như chăm sóc y tế chuyên sâu.
Nguyên nhân gây ra STSS là gì?
STSS thường do vi khuẩn Streptococcus pyogenes nhóm A gây ra. Đây là loại vi khuẩn thường gây ra các bệnh nhiễm trùng nhẹ như viêm họng và viêm amidan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vi khuẩn này có thể xâm nhập vào máu và gây ra STSS.
Những người có nguy cơ cao mắc STSS bao gồm:
- Người lớn tuổi
- Trẻ em dưới 2 tuổi
- Người bị suy giảm hệ miễn dịch
- Người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc bệnh tim
- Người vừa phẫu thuật hoặc bị thương
STSS cũng có thể xảy ra sau các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn khác, chẳng hạn như thủy đậu hoặc cúm.
Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây ra STSS không được biết rõ.
Bộ Y tế Nhật Bản khuyến cáo người dân nên thực hiện các biện pháp vệ sinh cơ bản giống như thời kỳ COVID-19 để phòng ngừa lây nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A.
Dương Minh
