Liên Hợp Quốc cho biết hôm thứ Hai (24/4) rằng Ấn Độ dự kiến sẽ vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào cuối tháng này. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 1950, Trung Quốc tụt xuống vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng dân số toàn cầu.
Thông qua dữ liệu điều tra dân số, tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và các yếu tố khác, Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hợp Quốc (DESA) ước tính rằng dân số Ấn Độ sẽ chạm ngưỡng 1.425.775.850 vào cuối tháng Bốn, lần đầu tiên vượt qua dân số Trung Quốc.
Đây là một trong những thay đổi quan trọng nhất trong nhân khẩu học toàn cầu kể từ khi số liệu này được ghi nhận. Từ năm 1950, khi Liên Hợp Quốc lần đầu tiên ghi nhận dữ liệu dân số toàn cầu, đây là lần đầu tiên Trung Quốc mất vị thế quốc gia đông dân nhất thế giới.
DESA cho biết, "Dân số Trung Quốc đã đạt đỉnh 1,426 tỷ người vào năm 2022 và bắt đầu giảm. Các dự báo cho thấy quy mô dân số Trung Quốc có thể giảm xuống dưới 1 tỷ người vào trước cuối thế kỷ này. Ngược lại, dân số Ấn Độ dự kiến sẽ tiếp tục tăng thêm trong vài chục năm nữa".
Suy giảm dân số ở Trung Quốc là kết quả của nhiều thập kỷ thực hiện kế hoạch hóa gia đình, bao gồm cả “chính sách một con” được đưa vào từ năm 1979. Giờ đây, Trung Quốc đang phải đối mặt với vấn đề già hóa dân số cũng như những tác động kinh tế nghiêm trọng.
Ngoài ra, do tư tưởng truyền thống trọng nam khinh nữ, chính sách một con đã dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính rất lớn, có một lượng lớn thai nhi là nữ đã bị phá bỏ hoặc trẻ sơ sinh là con gái bị bỏ rơi.
Hiện nay ở Trung Quốc, số lượng nam giới nhiều hơn khoảng 32 triệu so với nữ giới. Một nghiên cứu toàn cầu được công bố trong Tập san của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ (PNAS) cho thấy, từ năm 1970 đến 2017, các lựa chọn phá thai có thể đã giết chết khoảng 12 triệu bé gái Trung Quốc.
Bà Phương Phượng Mỹ (Fang Fengmei), tác giả cuốn "Con một" (Only Child), nói với tờ The Guardian: "Hiện giờ đất nước này làm sao có thể tăng tỷ lệ sinh trong khi hàng triệu phụ nữ đang mất tích?".
Các chính sách gần đây của chính quyền Trung Quốc nhằm khuyến khích phụ nữ sinh thêm con dường như không giúp ích gì cho việc kích thích tăng trưởng dân số. Trung bình mỗi phụ nữ Trung Quốc chỉ có 1,2 con và dự kiến dân số nước này sẽ giảm gần 10% trong 20 năm tới.
Tình hình dân số Ấn Độ
Ở Ấn Độ, dân số đã tăng hơn 1 tỷ người kể từ năm 1950. Mặc dù tốc độ tăng trưởng hiện nay đã chậm lại nhưng tổng dân số dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong vài thập kỷ tới, đạt mức cao nhất là 1,7 tỷ người vào năm 2064. Hiện nay, trung bình mỗi ngày ở Ấn Độ có 86.000 trẻ được sinh ra, còn ở Trung Quốc là 49.400.
Theo The Guardian, bà Poonam Muttreja, Giám đốc điều hành của Tổ chức Dân số Ấn Độ (Population Foundation of India), cho biết một số người lo ngại về tốc độ gia tăng dân số ở Ấn Độ, nhưng theo bà thì Ấn Độ đã ngừng "bùng nổ dân số".
Bà Muttreja nói: “Trước đó, người ta dự đoán rằng chúng tôi sẽ vượt Trung Quốc vào năm 2027, trên thực tế là nó đã diễn ra sớm hơn 4 năm, chủ yếu là do dân số trẻ của chúng tôi. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng giảm tốc độ tăng dân số và đạt được ổn định dân số sớm hơn dự liệu".
Bà nói: "Miễn là chúng ta đi đúng hướng, nó sẽ tiếp tục chậm lại. Vì vậy, tôi cho rằng không cần hoảng sợ”.
Quy mô dân số chính xác của Ấn Độ vẫn chưa được công bố rõ ràng vì chính phủ đã trì hoãn việc điều tra dân số. Hoạt động này thường được tiến hành 10 năm một lần. Ấn Độ vốn phải điều tra dân số vào năm 2021 nhưng đã bị hoãn lại đến năm 2024 do đại dịch Covid-19.
Những người chỉ trích cho rằng chính phủ của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đang trì hoãn điều tra dân số để che đậy những dữ liệu bất lợi về mặt chính trị. Phía chính phủ nói rằng đó là vì họ đang nỗ lực áp dụng công nghệ mới trong cuộc điều tra dân số.
Tuyên bố của Liên Hợp Quốc có thể sẽ gia tăng áp lực buộc Ấn Độ phải đẩy nhanh việc điều tra này. Theo các dự đoán, dân số Ấn Độ đã tăng gần 200 triệu người kể từ cuộc điều tra dân số cuối cùng vào năm 2011, con số này còn nhiều hơn cả tổng dân số của Brazil. Các chuyên gia cho rằng, việc thiếu các dữ liệu quan trọng đang cản trở các chương trình hoạch định chính sách và phúc lợi.
Cấu trúc nhân khẩu học của Ấn Độ không đồng nhất trên toàn quốc. Trong 10 năm tới, 1/3 mức tăng trưởng dân số của nước này sẽ đến từ hai bang nông thôn ở phía bắc là Bihar và Uttar Pradesh. Tại các bang phát triển mạnh hơn và có tỷ lệ biết chữ cao hơn ở miền nam của Ấn Độ, tỷ lệ dân số đã ổn định và bắt đầu giảm. Trong một thập kỷ tới, các bang ở miền nam có thể sẽ phải bắt đầu vật lộn với tình trạng dân số già.
Hiện nay, độ tuổi trung bình ở Ấn Độ chỉ là 29 tuổi, và trong 20 năm tới, Ấn Độ sẽ tiếp tục có một lượng lớn dân số trẻ. "Cổ tức nhân khẩu học" này cực kỳ có lợi, ngành sản xuất của Trung Quốc trở nên phồn thịnh cũng là nhờ vào “cổ tức” đó.
Mặc dù Ấn Độ là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới và gần đây đã vượt qua Vương quốc Anh để trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới, nhưng các chuyên gia nhấn mạnh rằng nước này cần đầu tư nhiều hơn vào giáo dục và việc làm để nắm bắt cơ hội do dân số trẻ mang lại trong vài thập kỷ tới.
Theo The Epoch Times tiếng Trung
Minh Lý biên dịch
