Ký ức tạo nên con người chúng ta. Thuận theo tuổi tác, trí nhớ của không ít người cũng có dấu hiệu suy giảm. Bệnh Alzheimer - ước tính sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2060 - đang ngày càng lan rộng, đe dọa khả năng giữ lại ký ức của con người hiện đại.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu một số loại rau có thể bảo vệ trí nhớ của chúng ta khi về già? Nghiên cứu mới cho thấy rằng, tiêu thụ các loại thực phẩm có chất dinh dưỡng nhất định có thể chống lại sự suy giảm nhận thức nghiêm trọng.
Những chất dinh dưỡng nào đang thiếu ở bệnh nhân Alzheimer?
Một nghiên cứu gần đây trên Tạp chí Bệnh Alzheimer cho thấy những người mắc bệnh Alzheimer có nồng độ lutein, zeaxanthin, lycopene và vitamin E trong não thấp hơn 50% so với những người khỏe mạnh.
Lycopene là một carotenoid tạo ra màu đỏ hoặc hồng cho các loại thực phẩm như cà chua và bưởi hồng. Zeaxanthin cũng là một carotenoid được tìm thấy trong mắt người, bảo vệ các mô mắt khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Lutein là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ và cải thiện chức năng của mắt.
Mức độ lutein và zeaxanthin trong chế độ ăn uống cao hơn có liên quan chặt chẽ đến chức năng nhận thức tốt hơn.
Theo tác giả chính của nghiên cứu C. Kathleen Dorey, người có bằng tiến sĩ về sinh học tế bào và là giáo sư tại Khoa Giáo dục Khoa học Cơ bản thuộc Trường Y khoa Virginia Tech Carilion, nghiên cứu gần đây lần đầu tiên cho thấy rằng một số chất dinh dưỡng nhất định bị thiếu trong não của bệnh nhân Alzheimer, bao gồm cả carotenoid - có nhiều trong các loại rau nhiều màu sắc như cà rốt.
Bà nói: “Những kết quả này phù hợp với các nghiên cứu dân số quy mô lớn, vốn cho thấy nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn đáng kể ở những người có chế độ ăn giàu carotenoids, hoặc có hàm lượng lutein và zeaxanthin cao trong máu hoặc tích tụ trong võng mạc của họ dưới dạng sắc tố điểm vàng”.
Amargo Couture, chuyên gia dinh dưỡng tại Bệnh viện Đại học Northwell Staten Island, nói với The Epoch Times rằng cà rốt không phải là nguồn cung cấp carotenoid duy nhất trong chế độ ăn uống. Bà lưu ý rằng chúng cũng được tìm thấy trong các loại trái cây và rau quả có màu cam đậm như xoài, mơ, dưa đỏ, bí ngô và khoai lang.
Bà Couture cho biết một số thực phẩm vừa chứa zeaxanthin vừa có lutein với hàm lượng cao là các loại rau lá xanh, bao gồm cải xoăn, rau chân vịt, đậu Hà Lan, bông cải xanh và rau diếp. “Lutein và zeaxanthin cũng được tìm thấy trong một số loại trái cây yêu thích của chúng ta như nho, kiwi và thậm chí cả nước cam”.
Tại sao chúng ta cần chất chống oxy hóa cho sức khỏe não bộ?
Bộ não đặc biệt dễ bị stress oxy hóa, có thể là do chúng sử dụng tới 20% năng lượng mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ khối lượng cơ thể.
Chất chống oxy hóa trong rau lá xanh và các loại rau khác bảo vệ tế bào não khỏi căng thẳng này.
Chế độ ăn nhiều rau cũng đã được chứng minh là làm giảm tình trạng viêm trong cơ thể vì chất chống oxy hóa có đặc tính chống viêm. Viêm mãn tính có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm suy giảm nhận thức và phát triển chứng mất trí nhớ. Bằng cách giảm viêm, rau có thể giúp bảo vệ tế bào não và cải thiện chức năng nhận thức.
Tính dẻo thần kinh đề cập đến khả năng của não trong việc hình thành các kết nối thần kinh mới trong suốt cuộc đời. Chất chống oxy hóa hỗ trợ tính dẻo dai của thần kinh bằng cách bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị hư hại, cho phép chức năng não và khả năng thích ứng tối ưu.
Lời khuyên ăn nhiều rau chưa bao giờ sai
Ngoài chất chống oxy hóa, rau còn cung cấp vitamin K, giúp cải thiện chức năng nhận thức và giảm nguy cơ mất trí nhớ. Vitamin K giúp protein Osteocalcin hỗ trợ sức khỏe tế bào não. Một nghiên cứu gần đây cho thấy vitamin K làm giảm các mảng amyloid liên quan đến bệnh Alzheimer ở chuột.
Một nghiên cứu về Thần kinh học năm 2018 trên gần 1.000 người từ 58 đến 99 tuổi cho thấy rằng, ăn một đến hai phần rau xanh mỗi ngày sẽ ít gặp vấn đề về trí nhớ hơn và ít suy giảm nhận thức hơn so với việc ăn ít.
Ngoài chất chống oxy hóa và vitamin K, rau còn cung cấp chất xơ để duy trì sức khỏe tiêu hóa và lượng đường trong máu. Lượng đường trong máu cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ sa sút trí tuệ.
Hơn nữa, mối liên hệ giữa ruột và não là một mối quan hệ được thiết lập tốt trong đó sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột ảnh hưởng đến chức năng não. Chất xơ cung cấp dinh dưỡng cho vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh có liên quan đến chức năng nhận thức được nâng cao.
Các loại rau họ cải như bông cải xanh cũng chứa sulforaphane, được chứng minh là có tác dụng tăng cường nhận thức và bảo vệ chống lại sự thoái hóa thần kinh.
Ngoài chống oxy hóa và chống viêm, sulforaphane còn được phát hiện có tác dụng bảo vệ thần kinh, nghĩa là nó có thể bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị hư hại. Sự bảo vệ thần kinh này rất quan trọng để ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của các bệnh thoái hóa thần kinh.
Nấu ăn có phá hủy chất dinh dưỡng thực vật không?
Một số người có thể lo ngại liệu việc nấu ăn có phá hủy các hợp chất thực vật lành mạnh nói trên hay không; hơn nữa, liệu ăn rau sống có phải là cách tốt nhất để tối ưu hóa lượng dinh dưỡng hấp thụ từ rau xanh?
Bà Couture nói, bằng chứng cho thấy nấu ăn trong thời gian ngắn với chất béo có thể làm tăng khả năng hấp thụ các chất chống oxy hóa này. Beta carotene không phải là chất dinh dưỡng nhạy cảm với nhiệt, “nghĩa là nó không bị phá hủy trong thời gian nấu ngắn”.
Bà nói thêm, nấu chín sẽ làm mềm thành tế bào của thực vật, cho phép các hợp chất liên kết nhiều hơn với chất xơ, nâng cao khả dụng sinh học. Khả dụng sinh học có nghĩa là cơ thể có thể hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng có lợi hơn.
Vì vậy, trong khi rau sống mang lại nhiều lợi ích thì rau nấu chín đúng cách có thể cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hơn mà cơ thể có khả năng sử dụng.
Theo George Citroner - The Epoch Times
Bảo Vy biên dịch
George Citroner viết các bài báo về sức khỏe và y học, bao gồm các chủ đề ung thư, bệnh truyền nhiễm và tình trạng thoái hóa thần kinh. Anh đã được trao giải thưởng Media Orthopaedic Reporting Excellence (MORE) vào năm 2020 cho một câu chuyện về nguy cơ loãng xương ở nam giới.
