Giun ký sinh có thể nắm giữ chìa khóa để giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của Covid-19 không? Đó là vấn đề hấp dẫn nổi lên từ nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ (NIAID).
Trong đại dịch, các chuyên gia y tế công cộng nhận thấy một xu hướng bất ngờ. Trong một thông cáo báo chí, đồng tác giả nghiên cứu sau tiến sĩ Kerry Hilligan cho biết: “Các quốc gia trên khắp Châu Phi và Châu Á báo cáo ít trường hợp nhiễm trùng nặng hơn, chẳng hạn như nhập viện hoặc tử vong, ít hơn nhiều so với phần còn lại của thế giới”. Cô nhấn mạnh mối tương quan giữa các khu vực này và sự hiện diện phổ biến của bệnh nhiễm giun móc.
Tò mò, các nhà nghiên cứu của NIAID quyết định điều tra thêm. Họ đã theo dõi một nghiên cứu nhỏ tại bệnh viện ở Ethiopia. Kết quả cho thấy các triệu chứng nghiêm trọng ở bệnh nhân đồng thời nhiễm cả Covid-19 và giun sán ký sinh thấp hơn đáng kể.
Tiến sĩ Thomas Gut, giám đốc Trung tâm Phục hồi hậu Covid tại Bệnh viện Đại học Northwell Staten Island ở New York, nói với The Epoch Times: “Nghiên cứu này là bước đầu tiên để tìm hiểu xem [liệu chúng ta] có thể điều chỉnh hoặc giảm bớt mức độ nghiêm trọng của Covid-19 trong một số trường hợp hay không”.
Ông lưu ý rằng ông không bao giờ khuyên cố tình lây nhiễm một loại bệnh nhiễm trùng khác cho bệnh nhân, loại bệnh này có những rủi ro riêng. Tuy nhiên, "kết quả phát hiện sẽ mang lại cơ hội nghiên cứu sâu hơn về cách kiểm soát tốt hơn các phản ứng miễn dịch không phù hợp", ông nói thêm.
Nhiễm giun tăng cường khả năng miễn dịch của phổi
Ý tưởng cho rằng trước sự lây nhiễm của các mầm bệnh, các loại giun ký sinh trong cơ thể (như giun sán) đóng vai trò ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch không phải là mới.
Nghiên cứu trước đây cho thấy giun sán có thể kích thích cả hệ thống miễn dịch bẩm sinh (phản ứng đầu tiên của cơ thể) và phản ứng miễn dịch thích ứng được các kháng thể thực hiện để “tìm hiểu” loại bệnh mới nào sẽ tấn công.
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã khiến chuột bị nhiễm giun N. brasiliensis, đóng vai trò là tác nhân lây nhiễm giun móc ở người, trước khi cho chúng tiếp xúc với SARS-CoV-2. Ấu trùng di chuyển đến phổi, nơi chúng hình thành các tế bào miễn dịch. Với liều lượng gây chết người của Covid-19, những con chuột bị nhiễm giun có nhiều khả năng sống sót hơn so với những con chuột không bị nhiễm giun - tỷ lệ sống sót là 60% so với 20%.
Oyebola O. Oyesola, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ và đồng tác giả nghiên cứu, cho biết trong một thông cáo báo chí rằng giun phổi tạo ra các đại thực bào để nhanh chóng tuyển dụng các tế bào miễn dịch kiểm soát SARS-CoV-2.
Các thí nghiệm sau đó cho thấy giun định vị ở phổi, chứ không phải giun ở ruột, cung cấp khả năng bảo vệ chống lại Covid-19.
Điều tra sâu hơn cho thấy rằng, 7 ngày sau khi nhiễm COVID-19, chỉ những con chuột tiếp xúc với giun mới có mức độ tế bào miễn dịch thích nghi (tế bào T CD8) cao hơn nhiều để tiêu diệt các tế bào bị nhiễm bệnh.
Tầm quan trọng của tế bào T này trong việc chống lại sự lây nhiễm COVID-19 đã được xác nhận khi các nhà khoa học phát hiện CD8 cạn kiệt đã đảo ngược tác dụng bảo vệ của giun.
Bà Hilligan cho biết: “Hơn nữa, hiệu ứng này dường như kéo dài, với các đại thực bào vẫn duy trì khả năng tuyển dụng và kích hoạt tế bào T CD8 rất lâu sau khi giun đã được loại bỏ khỏi cơ thể”.
Trong tương lai, nhóm nghiên cứu muốn hiểu rõ các tín hiệu tế bào liên quan và tạo ra lợi ích mà không cần đến giun.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với cách làm này.
Tiến sĩ Jacob Teitelbaum, một bác sĩ nội khoa được hội đồng chứng nhận, người điều trị cho những bệnh nhân mắc bệnh Covid kéo dài và là chuyên gia nổi tiếng trong lĩnh vực hội chứng mệt mỏi mãn tính, đau cơ xơ hóa, giấc ngủ và đau đớn, không đồng ý với việc cố ý tiếp xúc với giun vì những nhược điểm tiềm ẩn. Ông nói: “Chúng tôi có một số công cụ mà cá nhân tôi có thể sử dụng tốt trước khi xem xét việc lây nhiễm những con giun này vào người phương Tây”.
Tiến sĩ Teitelbaum ủng hộ việc bổ sung dinh dưỡng - như kẽm, vitamin D và quả cơm cháy (Elderberry) - để giảm mức độ nghiêm trọng của COVID-19. Ông cũng khuyến nghị sử dụng thuốc trị tiểu đường metformin, được coi là phương pháp điều trị khả thi cho bệnh nhân mắc Covid-19 vì nó có thể chống lại các protein liên quan đến quá trình nhân lên của virus, đã cho thấy tác dụng chống virus trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, đồng thời có đặc tính chống viêm và chống đông máu. Ông nói: “[Nó] rõ ràng làm giảm 50% nguy cơ mắc bệnh Covid kéo dài, đồng thời giúp giảm nhiễm trùng cấp tính”.
Bằng chứng ủng hộ và chống lại phương pháp ký sinh trùng
Trong khi nghiên cứu của NIAID phát hiện ra rằng những ký sinh trùng này có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch chống lại nhiễm trùng, thì bằng chứng khác cho thấy chúng có thể làm suy giảm khả năng chống lại SARS-CoV-2 của cơ thể.
Ký sinh trùng đường ruột sống trong ruột, ăn chất dinh dưỡng. Mặc dù thường được coi là mối phiền toái, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có thể tác động tích cực đến chức năng miễn dịch.
Một đánh giá năm 2022 được công bố trên tạp chí Therapeutic Advances in Gastroenterology cho thấy các sinh vật đường ruột không vi khuẩn như giun sán có thể mang lại lợi ích bằng cách tác động đến sự phát triển miễn dịch và sự đa dạng của hệ vi sinh vật.
Ví dụ, một nghiên cứu được xem xét cho thấy giun móc đường ruột cải thiện khả năng dung nạp gluten ở bệnh nhân mắc bệnh celiac.
Mặt khác, có những lo ngại rằng ký sinh trùng đường ruột có thể cản trở khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể.
Ký sinh trùng giun sán có thể làm tăng nguy cơ ung thư thông qua tình trạng viêm mãn tính ở mức độ thấp, bài tiết các yếu tố gây ung thư và ức chế sự giám sát miễn dịch chống lại các khối u.
Nhìn chung, bằng chứng về ảnh hưởng của giun đến khả năng miễn dịch là chưa thống nhất. Với tình hình Covid-19 vẫn còn mới, cần có nhiều nghiên cứu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bệnh tật.
Ưu tiên sức khỏe tổng thể để giảm nguy cơ mắc bệnh
Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem ký sinh trùng đường ruột giúp ích hay gây hại cho phản ứng Covid-19. Tiến sĩ Gut cho biết, bất kỳ người nào có “tiền sử sức khỏe đáng kể” và các tình trạng bệnh lý từ trước đều có nguy cơ mắc bệnh Covid-19 nghiêm trọng nếu họ bị nhiễm bệnh.
Ưu tiên hàng đầu là duy trì sức khỏe tổng thể thông qua chế độ ăn uống, tập thể dục, vệ sinh và hướng dẫn phòng ngừa. Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về những lo ngại liên quan đến ký sinh trùng để được chẩn đoán và chăm sóc thích hợp.
Tiến sĩ Teitelbaum cho biết: “Với tỷ lệ tử vong do COVID thấp, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi và những nhược điểm về mặt y tế của những con giun này, đặc biệt là sau khi chúng hoàn thành chu kỳ phổi, tôi khuyên bạn không nên nhiễm giun”.
Theo George Citroner - The Epoch Times
Nhật Duy biên dịch
George Citroner viết các bài báo về sức khỏe và y học, bao gồm các chủ đề ung thư, bệnh truyền nhiễm và tình trạng thoái hóa thần kinh. Anh đã được trao giải thưởng Media Orthopaedic Reporting Excellence (MORE) vào năm 2020 cho một câu chuyện về nguy cơ loãng xương ở nam giới.
