Một nghiên cứu của Đại học Washington (UW) cho thấy rằng những người đã tiêm ít nhất ba liều phiên bản gốc của vaccine COVID-19 mRNA bị ghi 'dấu ấn miễn dịch' mạnh mẽ.
Hiện tượng 'Dấu ấn miễn dịch' xảy ra khi mà những lần tiếp xúc trước đó (với yếu tố ngoại lai xâm nhập - hay kháng nguyên) để lại ký ức miễn dịch mạnh mẽ đến mức cơ thể tiếp tục tạo ra kháng thể nhắm vào trải nghiệm trong quá khứ.
Hệ quả là, khi được tiêm mũi vaccine COVID-19 tăng cường XBB.1.5 mRNA gần đây nhất, người nhận vaccine tạo ra rất ít hoặc thậm chí không tạo kháng thể đặc hiệu chống lại biến thể XBB.1.5.
Tiến sĩ Stanley Perlman, nhà miễn dịch học và nhà vi trùng học tại Đại học Iowa (không tham gia nghiên cứu này), nói với The Epoch Times: “‘Ghi dấu ấn miễn dịch’ có thể trở thành vấn đề nếu người đó không thể tạo ra phản ứng miễn dịch hữu ích chống lại một biến thể mới”.
Mặc dù điều đó không xảy ra trong nghiên cứu này, nhưng hầu hết các kháng thể được cơ thể tạo ra sau khi tiêm chủng đều nhắm mục tiêu vào biến thể COVID-19 ban đầu chứ không phải biến thể XBB.1.5.
Những phát hiện đáng ngạc nhiên
David Veesler, người có bằng tiến sĩ về sinh học cấu trúc, là giáo sư và chủ tịch Khoa Hóa sinh tại UW, đồng thời là nhà nghiên cứu của Viện Y tế Howard Hughes, cho biết trong một thông cáo báo chí: “Ghi dấu ấn miễn dịch không phải là một khái niệm mới, nhưng tình huống mà chúng tôi đang xem xét có vẻ khá độc đáo”.
‘Dấu ấn miễn dịch’ là một hiện tượng được công nhận rộng rãi và có thể xảy ra với các bệnh nhiễm vi khuẩn và virus khác.
Các trường hợp nhiễm cúm mới khác biệt với các biến thể trước đó là do có thể vượt qua dấu ấn miễn dịch do tiêm vaccine cúm hoặc những lần nhiễm trước để lại.
Tuy nhiên, trong nghiên cứu của UW, dấu ấn miễn dịch vẫn được duy trì ngay cả trong số những người bị nhiễm biến thể omicron mới.
Ông Veesler cho biết: “Nó hoàn toàn khác với những gì chúng ta đã biết về virus cúm”.
Các tác giả viết: “Dấu ấn miễn dịch vẫn tồn tại sau nhiều lần phơi nhiễm với protein gai của Omicron thông qua tiêm chủng và lây nhiễm, kể cả sau mũi tiêm tăng cường XBB.1.5, điều này sẽ cần được xem xét để hướng dẫn việc tiêm chủng trong tương lai”.
Hơn 20 người có tiền sử tiêm vaccine mRNA biến thể Vũ Hán (chủng virus ban đầu của COVID-19) từ 3 lần trở lên đã tham gia vào nghiên cứu này. Họ hầu hết đều đã bị nhiễm Covid-19 trước và sau khi nhiễm biến thể Omicron.
Ngoài vaccine mRNA ban đầu, hầu hết những người tham gia đều sử dụng vaccine tăng cường hóa trị hai hoặc vaccine tăng cường XBB.1.5. Vào thời điểm nghiên cứu, tất cả những người tham gia đã tiêm từ 4 đến 7 mũi.
Các tác giả nhận thấy rằng hầu hết các kháng thể được tạo ra sau khi tiêm XBB.1.5 mRNA đều có khả năng vô hiệu hóa biến thể Covid-19 Vũ Hán ban đầu một cách hiệu quả nhất.
Các kháng thể này có hiệu lực trung hòa lớn thứ hai đối với biến thể omicron BA.2.86 và hiệu lực lớn thứ 3 chống lại XBB.1.5. Chúng có khả năng phản ứng chéo, nghĩa là chúng cũng có thể gắn lên (để kháng lại) các biến thể khác, bao gồm cả XBB.1.5.
Tuy nhiên, có rất ít hoặc không có kháng thể đặc hiệu với XBB.1.5.
Một số người có sinh ra các tế bào miễn dịch mới chỉ có thể nhận diện riêng XBB.1.5. Tuy nhiên, trong số 12 người tham gia được đánh giá, chỉ có 5 người có tế bào miễn dịch nhận diện được XBB.1.5 mà không nhận diện được biến thể Vũ Hán.
“Hầu hết các kháng thể được tạo ra bởi liều vaccine tăng cường đều có phản ứng chéo và giúp ngăn chặn các biến thể mới, đó là một điều tốt. Tuy nhiên, liệu chúng ta có thể làm tốt hơn nữa không? Câu trả lời rất có thể là có”, ông Vessler nói.
2 lý do tiềm năng
Ông Veesler cho biết trong thông cáo báo chí: “Có hai giả thuyết hàng đầu về những gì chúng ta đang thấy, và tôi chưa biết lựa chọn nào trong hai lựa chọn này giải thích được điều đó”.
Một giả thuyết cho rằng cư dân Seattle, hầu hết những người tham gia nghiên cứu tới từ đây, đã tiếp xúc với virus rất nhiều lần—chủ yếu là do tiêm chủng nhưng cũng có do lây nhiễm—nên họ đã tạo ra các kháng thể và tế bào có trí nhớ miễn dịch thích hợp hơn với chủng virus ban đầu.
Ông Veesler nói: “Người dân ở Seattle, bao gồm cả tôi, rất tuân thủ. Chúng tôi đã bị phơi nhiễm rất nhiều lần trong 4 năm qua thông qua tiêm chủng và thường ít nhất đã một lần nhiễm virus. Và điều đó rất bất thường khi có nhiều trường hợp phơi nhiễm đến thế trong một khoảng thời gian ngắn như vậy—lên tới bảy liều vaccine trong nhóm người mà chúng tôi phân tích”.
Một lý do khác là vaccine mRNA tạo ra hiệu ứng ghi dấu ấn miễn dịch mạnh mẽ hơn các loại vaccine đã biết trước đây. Các tác giả đã trích dẫn một nghiên cứu khác cho thấy việc tiêm vaccine làm từ virus COVID-19 đã chết sẽ làm giảm tác dụng in dấu ấn miễn dịch ở người.
Tiến sĩ Perlman cho biết: “vaccine bất hoạt tạo ra phản ứng miễn dịch yếu hơn, do đó có ít cơ hội để tạo ra đáp ứng thiên vị đối với một biến thể”.
Ông Veesler cho biết: “vaccine mRNA có thể rất tốt và tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ đến mức dấu ấn có thể mạnh hơn những gì chúng ta từng thấy ở vaccine dành cho các loại virus khác, chẳng hạn như virus cúm”.
Theo The Epoch Times
Quân Dương biên dịch
