Trương Bang Cơ, một người thời nhà Tống, đã mô tả trong cuốn Mặc Trang Mạn Lục rằng khi ông đọc cuốn “Sách vảy rồng” thì dường như có cảm giác “rồng đang du ngoạn trong sách”.
Sách vảy rồng (龍鱗裝: long lân trang) là một kỹ thuật thiết kế đóng sách đặc biệt thời cổ đại, với hình thức là các trang sách nằm giữa trục cuốn của quyển sách. Kỹ thuật đóng sách này xuất hiện muộn nhất vào giữa thời nhà Đường: Người ta lấy từng trang sách dán lần lượt trên một tờ giấy từ phải sang trái theo một khoảng cách nhất định, trang thứ hai được dán dưới trang thứ nhất, trang thứ ba được dán dưới trang thứ hai và cứ thế tiếp tục như vậy.
Một cuốn sách được đóng theo cách này thì khi cuộn lại sẽ là một cuộn sách cầm trên tay. Khi mở từng trang từng trang để đọc thì vừa là một quyển sách, có thể giúp bảo vệ trang sách, vừa không bị quá dài gây khó đọc mà lại vô cùng thẩm mỹ, khiến người ta phải thán phục trước trí tuệ của những người thợ thủ công cổ đại.
Kỹ thuật “Sách vảy rồng” trong lịch sử là tuyệt kỹ chuyên biệt của tầng lớp quý tộc, xuất hiện trong khoảng thời gian không dài và có lúc từng bị thất truyền cả nghìn năm. Văn vật duy nhất còn sót lại hiện nay là cuốn “Khan Mậu Bổ Khuyết Thiết Vận” đang được lưu giữ ở bảo tàng Cố Cung Đài Bắc.
Hình ảnh một số cuốn sách vảy rồng mới được phục hưng:
Nguồn bài và ảnh: Chanhkien
