Xuất huyết não là tình trạng xuất huyết do vỡ các mạch máu trong nhu mô não không do chấn thương. Hầu hết chúng là vỡ mạch máu do cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nên còn được gọi là xuất huyết nội não tăng huyết áp.
Nguyên nhân gây xuất huyết não
1. Tăng huyết áp
Dưới tác động của huyết áp cao trong thời gian dài, thành mạch máu nhỏ trong não bị hyalin hóa và yếu dần. Khi huyết áp tăng cao đột ngột rất dễ bị vỡ và xuất huyết.
2. Bệnh tiểu đường
Biến chứng thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường là xơ vữa động mạch, dẫn đến nguy cơ xuất huyết não cao gấp mấy lần so với người bình thường.
3. Yếu tố cảm xúc
Cảm xúc bị kích động là một nguyên nhân quan trọng khác gây ra xuất huyết não. Khi một người tức giận, nhịp tim sẽ trở nên nhanh hơn kèm theo huyết áp tăng đột ngột.
4. Nghiện rượu
Uống rượu là một yếu tố nguy cơ khác có thể gây xuất huyết não. Đặc biệt, lạm dụng rượu có thể làm tăng huyết áp hoặc thay đổi cơ chế đông máu, khiến lưu lượng máu não tăng nhanh, từ đó dẫn đến xuất huyết não.
5. Hút thuốc
Hút thuốc lá trong thời gian dài có thể thúc đẩy quá trình xơ cứng động mạch và tăng tính dễ vỡ của mạch máu.
Trong trường hợp đặc biệt, hút thuốc nhiều có thể gây ra những thay đổi trong hệ thống tim mạch và thần kinh, rất có khả năng dẫn đến xuất huyết não.
6. Tăng áp lực ổ bụng
Tăng áp lực ổ bụng có thể gây xuất huyết não.
Một số người, đặc biệt là những bệnh nhân cao huyết áp hay táo bón, có thể bị xuất huyết não do áp lực ổ bụng tăng đột ngột khi nín thở quá mức trong quá trình đại tiện.
7. Tắm nước nóng
Tắm nước nóng có thể làm giãn mạch máu, từ đó khiến lưu lượng máu não tăng tốc, dẫn đến xuất huyết não.
8. Sự thay đổi của nhiệt độ và khí hậu
Tóc của con người thường khá tốt vào mùa thu và mùa đông. Đó là do thời tiết lạnh làm co mạch các mạch máu, khiến huyết áp tăng cao. Ngược lại, mùa hè thời tiết chuyển sang nóng, mạch máu giãn ra, huyết áp giảm xuống.
9. Bệnh tim mạch
Bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, giảm tiểu cầu và rối loạn chức năng đông máu có liên quan đến các yếu tố như mạch máu và huyết động, do đó gây xuất huyết não.
Dấu hiệu của xuất huyết não
1. Đột ngột đau đầu dữ dội
Không có nguyên nhân rõ ràng cho loại đau đầu này. Ban đầu, nhiều người cảm thấy đầu đau từng cơn, nhưng sau đó chuyển thành đau đầu dai dẳng.
2. Đột ngột tê bì mặt hoặc chân tay
Rất nhiều trường hợp xuất huyết não xảy ra sau khi có triệu chứng tê mặt, cánh tay và ngón tay, đồng thời bị yếu chi trên hoặc chi dưới, chẳng hạn như đột ngột mất sức cầm nắm ở tay, đôi khi kèm theo nói lắp.
3. Nhìn mờ đột ngột
Đột nhiên mọi thứ tối sầm lại, hoặc một bên mắt bị mờ, nhìn mờ, thậm chí khi nhìn một vật thể, nhưng nó lại chia làm đôi đều là dấu hiệu của bệnh.
4. Chóng mặt đột ngột, đi lại khó khăn
Chóng mặt đột ngột, đi lại khó khăn, rối loạn thăng bằng, phải chú ý xem có xuất huyết não hay không.
5. Buồn ngủ đột ngột hoặc hôn mê
Một số người sẽ có triệu chứng buồn ngủ trước khi bắt đầu xuất huyết não, thậm chí vào ban ngày, họ sẽ buồn ngủ rõ rệt, cảm thấy rất mệt mỏi và thiếu giấc, có trường hợp nặng thì hôn mê.
Sơ cứu khi xuất huyết não đột ngột
1. Hiểu các triệu chứng của xuất huyết não
Theo số liệu lâm sàng, 50% bệnh nhân xuất huyết não sẽ có các biểu hiện như đau đầu dữ dội, nôn mửa, chóng mặt, rối loạn thị giác, tê bì một bên cơ thể trước khi phát bệnh.
Nói chung, 5 phút đầu khi có hiện tượng xuất huyết não là thời điểm quan trọng nhất. Vì vậy trước khi hôn mê bệnh nhân cần gọi cấp cứu kịp thời.
2. Nằm trên bề mặt bằng phẳng
Đặt bệnh nhân ở một vị trí tương đối bằng phẳng và an toàn, cởi bỏ cổ áo, cho bệnh nhân nằm nghiêng, đầu nghiêng sang một bên để đảm bảo đường thở không bị cản trở.
3. Làm sạch chất tiết ở miệng và mũi
Một phần lớn bệnh nhân xuất huyết não sẽ kèm theo các triệu chứng như nôn mửa, chóng mặt.
Vậy nên, trước khi cấp cứu phải đảm bảo không còn cặn trong miệng bệnh nhân sau khi nôn, tránh để chất nôn bị hút vào khí quản, gây ngạt thở.
4. Đo huyết áp và nhịp tim
Nếu có thể, cứ 3 phút đo huyết áp và nhịp tim cho bệnh nhân và ghi chép lại. Thông báo cho bác sĩ ngay để tạo cơ sở đánh giá tình trạng bệnh.
5. Chẩn đoán bệnh từ tiếng ngáy
Nếu bệnh nhân hôn mê và phát ra tiếng ngáy mạnh, chứng tỏ gốc lưỡi đã tụt xuống, dùng khăn tay quấn lưỡi bệnh nhân và kéo ra để tránh bệnh nhân nuốt lưỡi.
6. Thực hiện hô hấp nhân tạo khi cần thiết, đồng thời chườm lạnh vùng đầu
Khi bệnh nhân bị ngạt có thể hô hấp nhân tạo. Và dùng khăn lạnh chườm đầu bệnh nhân để ngăn chặn tình trạng xuất huyết não lan rộng.
Làm thế nào để ngăn ngừa xuất huyết não trong cuộc sống?
1. Điều trị các bệnh mãn tính
Bí quyết phòng bệnh xuất huyết não hiệu quả là điều trị các bệnh mãn tính.
Nhiều người bị cao huyết áp, tiểu đường, tăng mỡ máu… Những yếu tố này dễ làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu và lão hóa, đồng thời khả năng xuất huyết não cũng sẽ cao hơn rất nhiều.
2. Kiểm soát cảm xúc
Để phòng tránh bệnh xuất huyết não hiệu quả, chúng ta nên chú ý đến việc kiểm soát cảm xúc hợp lý.
Tâm trạng của nhiều người thay đổi thất thường khi bị kích động mạnh. Tuy nhiên, căng thẳng và lo lắng quá mức sẽ làm cho mạch máu bị kích thích, nguy cơ cao bị xuất huyết não.
3. Đừng làm việc quá sức
Để giảm thiểu tỷ lệ xuất huyết não, chúng ta nên chú ý kết hợp giữa làm việc và nghỉ ngơi, không nên làm việc quá sức.
Làm việc quá sức, gánh nặng lớn làm tổn hại sức khỏe của mạch máu, từ đó gia tăng nguy cơ vỡ mạch máu và xuất huyết não.
4. Bỏ hút thuốc và uống rượu
Bỏ hút thuốc và uống rượu có thể hỗ trợ ngăn ngừa xuất huyết não hiệu quả.
Các chất độc hại trong thuốc lá, rượu bia có thể tác động đến sức khỏe của cơ thể, đẩy nhanh quá trình biến đổi bệnh lý và lão hóa mạch máu, khả năng xuất huyết não cũng lớn hơn.
Hoàng Tuấn
Theo Secret China
