Sao Hỏa không có lá chắn từ trường và bầu khí quyển dày như Trái đất nên việc bức xạ va vào bề mặt là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, mới đây các nhà khoa học đã tìm ra một số địa điểm trên sao Hỏa có thể "né" phóng xạ.
Đối với con người, phóng xạ là một mối nguy hiểm chết người. Làm thế nào để các nhà thám hiểm có thể đối phó với điều đó? Họ sẽ cần một nơi trú ẩn và họ sẽ phải mang theo một công cụ đặc biệt hoặc xây dựng trên sao Hỏa bằng cách nào đó.
Một nghiên cứu mới sử dụng dữ liệu từ Phòng thí nghiệm Khoa học Sao Hỏa Curiosity (MSL) đã phát hiện ra một số nơi trú ẩn có thể tránh được bức xạ.
Khi MSL Curiosity đáp xuống bề mặt sao Hỏa vào năm 2012, nó mang theo một thiết bị có tên là Máy dò Đánh giá Bức xạ (RAD).
-
- Một số địa điểm trên sao Hỏa có thể "né" phóng xạ. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Dữ liệu của RAD cho thấy ở gần vùng Murray Buttes, liều bức xạ giảm khoảng 5%.
RAD chuẩn bị cho các chuyến thăm của con người lên sao Hỏa trong tương lai. Nó phát hiện và đo bức xạ có hại trên sao Hỏa do Mặt trời và các nguồn khác phát ra. Nó cũng có thể đánh giá mức độ nguy hiểm mà bức xạ gây ra đối với bất kỳ sự sống vi sinh vật nào có thể tồn tại trên sao Hỏa. RAD có kích thước bằng một chiếc máy nướng bánh mì.
Một trong những vùng MSL được nghiên cứu với RAD là vùng Murray Buttes. Vùng Murray Buttes nằm trên đỉnh Núi Sharp thấp hơn trong miệng núi lửa Gale.
Curiosity chủ yếu nghiên cứu địa chất, đặc biệt là các đặc điểm của đá sa thạch, và một dạng phân lớp được gọi là "đệm chéo". Ngoài ra, RAD tiếp tục thu thập dữ liệu. Dữ liệu đó cho thấy có sự sụt giảm bức xạ ở trên bề mặt.
Dữ liệu của RAD cho thấy ở gần vùng Murray Buttes, liều bức xạ giảm khoảng 5%. Nhóm nghiên cứu cũng xây dựng bản đồ tầm nhìn bầu trời, cho thấy 19% bầu trời bị che khuất khi phi công ở gần khu vực Murray Buttes. Đây là dữ liệu rất quan trọng.
Khi lái xe qua khu vực Murray Buttes, Curiosity không bị cản trở do đặc điểm địa hình. Vì vậy, nhóm đã xây dựng một chế độ xem toàn cảnh bầu trời từ mức trung bình được thực hiện trong vài tháng trước đó để so sánh với dữ liệu thu thập được.
-
- Bức xạ trên bề mặt sao Hỏa không nhất quán mà có thể thay đổi liên tục. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng các đặc điểm bề mặt tương tự có thể bảo vệ khỏi bức xạ trực tiếp cũng có thể làm tăng bức xạ phản xạ. RAD đã chỉ ra rằng vùng Murray Buttes có thể tạo ra sự gia tăng bức xạ phản xạ thứ cấp. Đó là một trong những vấn đề phức tạp trong việc tìm hiểu bức xạ trên sao Hỏa. Bức xạ trên bề mặt sao Hỏa không nhất quán mà có thể thay đổi liên tục.
Quỹ đạo của sao Hỏa thay đổi khoảng cách với Mặt trời, điều này cũng ảnh hưởng đến bức xạ bề mặt. Độ cao thấp hơn sẽ ít bị bức xạ hơn so với độ cao lớn hơn. Bức xạ không phải là hiện tượng đồng nhất: Có các hạt proton, hạt alpha, ion của các nguyên tố khác nhau, nơtron và tia gamma.
Nghiên cứu này giúp vẽ nên một bức tranh toàn cảnh hơn về môi trường bức xạ trên sao Hỏa. Có rất nhiều suy nghĩ được đưa ra trong việc sử dụng các nguồn tài nguyên tại chỗ trên Hành tinh Đỏ. Nơi trú ẩn là nhu cầu chính đối với các nhà thám hiểm sao Hỏa và nếu có thể đạt được lợi thế bằng cách sử dụng các đặc điểm địa hình hiện có, thì những tính năng đó sẽ rất phù hợp cho các nhiệm vụ thám hiểm trong tương lai.
Bất kỳ sứ mệnh nào tới sao Hỏa có liên quan đến con người sẽ cần sử dụng đến rất nhiều lớp bảo vệ. Trong trường hợp khẩn cấp, điều tối quan trọng là phải giữ lượng bức xạ của các phi hành gia ở mức càng thấp càng tốt.
Ngọc Mai
Theo Scienceinfor
