Xơ vữa động mạch, hoặc xơ cứng động mạch, có thể dẫn đến nhiều bệnh khác bao gồm suy thận, đột quỵ và thiếu máu mạc treo.
Khi cơ thể lão hoá, sự phát triển của chứng xơ cứng động mạch trở nên phổ biến hơn, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu não. May mắn thay, các chuyên gia y tế tin rằng việc áp dụng thói quen ăn uống lành mạnh cho tim có thể cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Xơ vữa động mạch xảy ra khi các động mạch vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng từ tim đến các bộ phận khác của cơ thể trở nên dày lên và cứng lại, hạn chế lưu lượng máu bình thường. Bệnh được chia làm 3 loại: xơ vữa động mạch nhỏ, xơ vữa động mạch trung bình và xơ vữa động mạch.
Tình trạng này đặc biệt có hại vì nó gây ra bởi sự tích tụ chất béo, cholesterol và các chất khác trong hoặc trên thành động mạch. Nó có thể làm hẹp động mạch, tắc nghẽn dòng máu và vỡ mảng bám, từ đó hình thành cục máu đông, vốn là nguyên nhân chính gây nhồi máu cơ tim và nhồi máu não.
Xơ cứng động mạch gây ra những biến chứng gì?
Theo Cleveland Clinic, xơ cứng động mạch có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác như:
- Chứng phình động mạch.
- Bệnh động mạch cảnh.
- Bệnh động mạch vành.
- Thiếu máu cục bộ chi nghiêm trọng.
- Đau tim.
- Suy thận.
- Thiếu máu mạc treo.
- Bệnh động mạch ngoại vi.
- Thuyên tắc phổi.
- Hẹp động mạch thận.
- Đột quỵ.
- Huyết khối.
- Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua.
Các tế bào nội mô mạch máu đóng một vai trò quan trọng trong cân bằng nội môi mạch máu và bệnh tật. Sự kích hoạt và rối loạn chức năng tế bào nội mô là một trong những thay đổi có thể phát hiện sớm nhất từ chứng xơ vữa động mạch.
Đây là một bệnh viêm mãn tính của động mạch, đặc trưng bởi sự hình thành các mảng bao gồm lipid, tế bào miễn dịch và tế bào cơ trơn. Rối loạn chức năng nội mô thúc đẩy sự xâm nhập của lipid và tế bào miễn dịch vào thành động mạch, dẫn đến hình thành các mảng bám.
May mắn thay, rối loạn chức năng nội mô có phản ứng tích cực với những thay đổi trong chế độ ăn uống. Vì vậy, việc phát triển một chế độ ăn uống lành mạnh có lợi cho sức khỏe tim mạch là khởi đầu tốt để cải thiện sức khỏe mạch máu về lâu dài.
Cách duy trì động mạch khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống
Tiêu thụ thực phẩm giúp duy trì độ đàn hồi và thông thoáng của mạch máu có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Chia-Ling Kuo, chuyên gia dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa KUO (Đài Nam, Đài Loan), gợi ý nên ăn 4 loại thực phẩm sau để duy trì sức khỏe động mạch:
1. Quả hồ đào Pecan
Hồ đào là nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, axit béo không bão hòa đơn (MUFA), protein, axit alpha-linolenic (ALA), chất xơ cũng như nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Advances in Nutrition vào năm 2017 cho thấy MUFA giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các bệnh liên quan đến viêm nhiễm khác.
ALA trong quả hồ đào còn có lợi cho sức khỏe tim mạch. Một phân tích tổng hợp được công bố trên tạp chí Advances in Nutrition năm 2022 cho thấy rằng việc tăng hàm lượng ALA trong chế độ ăn uống có liên quan đến việc giảm 10% tổng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
2. Dầu ô liu
Axit béo chính trong dầu ô liu là axit oleic. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, axit oleic không chỉ có tác dụng khiêm tốn trong việc điều chỉnh mức cholesterol, mà còn tác động trực tiếp đến phản ứng viêm liên quan đến giai đoạn đầu của chứng xơ vữa động mạch.
Cùng với các axit béo không bão hòa cao khác, chẳng hạn như axit béo omega-3 và omega-6, axit oleic có thể ngăn ngừa xơ vữa động mạch bằng cách điều chỉnh biểu hiện gen đối với các phân tử kết dính bạch cầu nội mô. Các phân tử kết dính bạch cầu nội mô đóng một vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của chứng xơ vữa động mạch. Những phân tử này tạo điều kiện cho sự bám dính và di chuyển của các tế bào miễn dịch vào thành động mạch, góp phần phát triển sự hình thành mảng bám.
Một nghiên cứu được công bố trên Biên niên sử về Dinh dưỡng và Chuyển hóa năm 1993 cho thấy việc bổ sung dầu ô liu trong chế độ ăn uống làm thay đổi thành phần lipid của lipoprotein mật độ thấp có đặc tính chống xơ vữa động mạch.
3. Súp lơ
Súp lơ là nguồn cung cấp axit folic quan trọng và cung cấp 55mcg vitamin C trong một khẩu phần ăn duy nhất.
Lợi ích của axit folic có trong thực phẩm nguyên chất đối với sức khỏe tim mạch đã được biết đến từ những năm 1970. Axit folic và các vitamin B khác giúp phá vỡ homocysteine – một loại axit amin có thể làm hỏng thành động mạch và làm tăng nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim.
Nghiên cứu cho thấy rằng mặc dù vitamin C (axit ascorbic) không thể đảo ngược các bệnh viêm mạch máu như xơ vữa động mạch, nhưng nó có thể ngăn ngừa rối loạn chức năng nội mô, đây là dấu hiệu của nhiều bệnh như vậy.
4. Socola đen
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng socola đen giúp khôi phục tính linh hoạt của động mạch và ngăn chặn các tế bào bạch cầu bám vào thành mạch máu - nguyên nhân phổ biến gây tắc nghẽn động mạch.
Một nghiên cứu khác được Viện Xuất bản Kỹ thuật số Đa ngành công bố vào tháng 12 năm 2016 cho thấy cacao rất giàu polyphenol chống oxy hóa chất lượng cao, chẳng hạn như catechin, anthocyanin và proanthocyanidin. Ngoài đặc tính chống oxy hóa, polyphenol cacao còn có tác dụng hạ huyết áp, chống tiểu cầu, chống viêm, trao đổi chất và chống xơ vữa động mạch và cải thiện chức năng nội mô mạch máu.
Theo David Chu - The Epoch Times
Nhật Duy biên dịch
David Chu là một nhà báo ở London, đã làm việc trong lĩnh vực tài chính gần 30 năm tại các thành phố lớn ở Trung Quốc và nước ngoài, bao gồm Hàn Quốc, Thái Lan và các nước Đông Nam Á khác. Ông sinh ra trong một gia đình chuyên về Y học cổ truyền Trung Quốc và có nền tảng về văn học cổ đại Trung Quốc.
