Lê Thị A. (33 tuổi, sống tại Sài Gòn) suy sụp khi được chẩn đoán mắc ung thư trực tràng giai đoạn cuối di căn phổi, thời gian còn lại chỉ tính bằng tháng. Đáng chú ý hơn, tình trạng này bắt nguồn từ thói quen ăn uống khá phổ biến của giới trẻ ngày nay.
Chị A. cho biết, trước khi phát hiện bệnh khoảng một tháng, chị thường xuyên đi ngoài ra máu. Chị cho rằng đây có thể là dấu hiệu của bệnh trĩ, tuy nhiên kết quả nội soi lại khiến chị ngỡ ngàng.
Sinh thiết cho thấy trực tràng của chị A. xuất hiện một khối u ác tính lớn, đã di căn phổi. Theo bác sĩ, vì ung thư đang bước sang giai đoạn cuối nên không thể phẫu thuật cắt bỏ, trong ngắn hạn, bệnh nhân chỉ có khả năng sống thêm 3 tháng.
Tin sốc đến bất ngờ, chị A. cảm thấy mọi thứ như sụp đổ, chỉ trong vài ngày đã sút 3-4kg.
Tuy nhiên, nghĩ đến con nhỏ, chị A. vẫn quyết tâm điều trị. Sau 8 tháng, tình trạng của chị có phần cải thiện, cân nặng đã tăng khoảng 7kg, các tác dụng phụ do hoá trị cũng giảm bớt, chị nói rằng cơn bạo bệnh đã giúp chị biết trân trọng bản thân hơn, không còn buông thả và ăn uống vô tội vạ như trước.
Từ một người đam mê các đồ ăn chiên xào, đồ nướng, chị chuyển sang các món ăn được chế biến theo phương pháp hấp luộc.
Hiện tại, tổn thương trực tràng và phổi của chị không có dấu hiệu phát triển tiếp sau nhiều tháng điều trị.
Đề cập đến thói quen của những người trẻ tuổi, chị A. cho rằng giới trẻ nên hạn chế nuông chiều vị giác của bản thân, tránh lối sống thiếu kỷ luật, hạn chế đồ ăn nhanh, đồ nướng và nhiều dầu mỡ. Đừng để hậu quả ập đến mới bắt đầu hối hận, lúc đó có thể đã quá muộn.
Vì sao đồ nướng, chiên rán độc hại cho cơ thể?
Đồ ăn chiên rán chứa nhiều chất béo chuyển hóa. Chúng được hình thành khi chất béo không bão hoà trải qua quá trình hydro hoá - xảy ra khi đun nóng dầu ở nhiệt độ cao.
Trong quá trình làm nóng dầu, chúng sẽ làm tăng lượng chất béo chuyển hoá (vốn là thứ đã có ngay từ đầu trong dầu ăn).
Chất béo chuyển hoá rất khó phân huỷ trong cơ thể, do đó, chúng có thể gây hại cho sức khoẻ.
Bên cạnh đó, thực phẩm chiên rán cũng chứa rất nhiều calo. Điều này là do trước khi chiên, các thực phẩm chiên rán thường được phủ một lớp bột.
Mặt khác, trong quá trình chiên rán, dầu có thể thay thế nước tự nhiên trong thực phẩm, đồng thời làm tăng khả năng hấp thụ chất béo và hàm lượng calo trong thực phẩm.
Ví dụ, một củ khoai tây nướng thông thường chỉ chứa khoảng 90 calo và không có chất béo. Cũng với một lượng khoai tây đó, sau khi chiên có thể chứa tới 320 calo và 17g chất béo.
Các chất béo có trong đồ chiên rán thường là chất béo chuyển hoá không tốt cho sức khoẻ, chẳng hạn như LDL - viết tắt của lipoprotein mật độ thấp, một loại protein có hại.
Khi hàm lượng cholesterol xấu trong cơ thể quá lớn, chúng có thể tích tụ trên thành động mạch, gây xơ vữa động mạch. Theo thời gian, chúng có thể dẫn đến nguy cơ mắc các biến cố liên quan đến tim mạch như suy tim, đau tim và đột quỵ.
Ăn nhiều đồ chiên rán cũng làm tăng lượng mỡ thừa trong cơ thể. Mặc dù việc tăng cân một chút không phải là vấn đề quá lớn, nhưng việc tăng cân liên tục do lối sống có thể dẫn đến nhiều rủi ro.
Béo phì được xem là yếu tố góp phần gây ra các rối loạn chuyển hoá trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, Gout hoặc rối loạn mỡ máu…
Khi chiên rán thực phẩm, chúng sẽ trải qua các quá trình oxy hoá, phân huỷ và phản ứng khác nhau, rất dễ sản sinh benzopyrene. Đặc biệt, đun nóng dầu ăn trên 270 độ C, khói dầu sẽ mang theo một lượng lớn các chất gây ung thư, trong đó có benzopyrene.
Hợp chất này được xếp vào loại gây ung thư cấp 1, khi tiếp xúc với cơ thể, nó có thể gây tổn thương thần kinh, cũng biến đổi các chu kỳ bình thường của tế bào, gây tổn thương DNA và làm tăng nguy cơ ung thư.
Khi một người ăn thực phẩm có chứa benzopyrenze, chúng sẽ được đường ruột hấp thụ và đi khắp cơ thể thông qua tuần hoàn máu, từ đó có thể gây bệnh.
Đặc biệt, đồ nướng cũng là một nguồn sản sinh benzopyrene. Khi nướng các thực phẩm giàu đạm và chất béo, phản ứng hoá học sẽ tạo ra benzopyrene.
Hoàng Tuấn (Tổng hợp)
