Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thường xuyên thức khuya có thể gây hại cho não và gây ra các triệu chứng mất trí nhớ.
Làm thế nào chúng ta có thể giảm tác dụng phụ của việc thức khuya? Áp dụng chế độ ăn uống hợp lý và xoa bóp có thể giúp bạn giảm bớt những khó chịu do nghỉ ngơi không đầy đủ.
Tác động tiêu cực đến não bộ
1. Thiếu ngủ
Giấc ngủ là thời gian để cơ thể sửa chữa và phục hồi, đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với não bộ. Nếu thường xuyên thức khuya, thói quen ngủ sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến thiếu ngủ. Thiếu ngủ mãn tính có thể tác động tiêu cực đến trí nhớ, học tập và sự tập trung.
2. Giảm tế bào thần kinh
Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ mãn tính và thức khuya có thể giảm tế bào thần kinh trong não. Tế bào thần kinh là đơn vị cơ bản trong não xử lý và truyền tín hiệu điện tử. Theo cách đó, số lượng tế bào thần kinh giảm ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ và chức năng nhận thức.
Nhóm nghiên cứu tại Đại học Melbourne (Australia) đã tiến hành một cuộc khảo sát trong bảy năm đối với hơn 200 thanh niên. Ngoài việc trả lời bảng câu hỏi nhiều lần trong suốt bảy năm đó, những người tham gia còn trải qua hai lần quét não để kiểm tra tình trạng phát triển não bộ của họ.
Từ các bản ghi quét não, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ chắc chắn giữa thức khuya và chất trắng của não – những người hay thức khuya có ít chất trắng trong não hơn những người dậy sớm vào buổi sáng.
Các nhà nghiên cứu bổ sung thêm rằng, nếu thanh thiếu niên bắt đầu thức khuya vào độ tuổi 12 hoặc 13, thì chúng có nhiều khả năng phát sinh các vấn đề liên quan đến hành vi trong tương lai, bao gồm gia tăng sự hung hăng, xu hướng phá vỡ các quy tắc và hành vi chống đối xã hội.
Một nghiên cứu mới của Mỹ cho thấy dù bạn chỉ thức đêm một lần, não bộ sẽ già đi một hoặc hai năm chỉ sau một đêm.
3. Ảnh hưởng đến cảm xúc
Thiếu ngủ và thức khuya có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng, làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo lắng, đồng thời làm giảm sức khỏe tinh thần và sức khỏe tổng thể.
4. Căng thẳng gia tăng
Thiếu ngủ và thức khuya có thể gây ra căng thẳng quá mức cho cơ thể, từ đó ảnh hưởng đến chức năng của não. Điều này dẫn đến mệt mỏi mãn tính, lo lắng, mất ngủ cùng các vấn đề thể chất và tinh thần khác.
Tóm lại, thức khuya có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe não bộ. Nếu phải thức khuya, bạn nên tránh thức khuya liên tục và đảm bảo có thời gian ngủ bù càng sớm càng tốt sau đó.
Theo lý thuyết của y học cổ truyền, mọi thứ trong vũ trụ đều có bản chất là âm hoặc dương. Âm và dương tuy đối lập nhưng lại phụ thuộc lẫn nhau, cái này có thể chuyển hóa thành cái kia.
Ví dụ, ban ngày là dương và ban đêm là âm. Cân bằng năng lượng âm dương trong cơ thể là chìa khóa để có một sức khỏe tốt. Thức khuya sẽ phá vỡ sự cân bằng đó, đồng thời tạo thêm gánh nặng cho lá lách, dạ dày, tim, gan và các cơ quan khác.
Một số biện pháp điều chỉnh dành cho người thức khuya
Đối với sự khó chịu về thể chất do thức khuya, những điều sau đây rất hữu ích:
1. Điều hòa chế độ ăn kiêng
Khi cần thức khuya, bạn có thể tăng cường bổ sung dinh dưỡng bằng cách lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu protein và vitamin như đậu phụ, cá, thịt nạc và rau.
Tránh ăn các loại thực phẩm cay, nhiều dầu mỡ và kích thích như ớt, gừng, cà phê… để không tạo thêm gánh nặng cho đường tiêu hóa. Cũng nên tránh ăn quá nhiều và uống quá nhiều rượu.
2. Điều hòa chế độ ăn uống bằng thuốc
Bạn có thể uống canh nấu bằng các dược liệu Trung Hoa (Đông y) giúp điều chỉnh cân bằng âm dương trong cơ thể, tăng cường khả năng miễn dịch và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Có thể sử dụng các loại thảo dược như nhân sâm, hoàng kỳ và đương quy.
3. Xoa bóp
Xoa bóp có thể kích thích các huyệt kết nối với não, thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện việc cung cấp chất dinh dưỡng cho não và do đó nuôi dưỡng não.
4. Ngâm chân
Sau khi thức khuya, bạn có thể ngâm chân với nước nóng để thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi và dễ ngủ.
5. Tập thể dục vừa phải trước khi đi ngủ
Sau khi thức khuya, hãy thực hiện một số bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga sẽ giúp thư thái và dễ vào giấc hơn.
6. Điều tiết tinh thần
Nghe nhạc, đọc sách có thể duy trì tâm trạng ổn định. Thức khuya khiến tâm trạng thất thường và ảnh hưởng đến sự cân bằng âm dương trong cơ thể. Nên giữ thái độ tích cực, thư giãn tinh thần, nghỉ ngơi hợp lý để giảm mệt mỏi quá mức và căng thẳng tinh thần.
Các loại thảo dược giúp phục hồi sức khỏe
Nếu thức khuya dẫn đến suy giảm trí nhớ, bạn có thể thử những cách sau:
1. Nhân sâm
Nhân sâm là một loại thuốc bổ phổ biến được tìm thấy trong nhiều công thức thuốc của Trung Quốc. Có công dụng dưỡng khí, bổ tinh, dưỡng huyết, bổ tỳ. Nó tăng cường khả năng miễn dịch, chống mệt mỏi và tác động tích cực đối với các triệu chứng mất trí nhớ.
Một nghiên cứu mù đôi có kiểm soát được công bố trên tạp chí Psychopharmacology cho thấy trí nhớ của những người trung niên (cả trí nhớ làm việc và trí nhớ dài hạn) được cải thiện đáng kể sau khi uống viên nang chiết xuất nhân sâm.
2. Cây vuốt mèo
Uncaria tomentosa (thường được gọi là vuốt mèo) là một loại dược liệu Trung Quốc có công năng thanh nhiệt giải độc, thúc đẩy tuần hoàn máu và loại bỏ huyết ứ, thư giãn gân cốt và kích hoạt các cơ quan nội tạng. Bằng cách này, nó cải thiện chức năng lưu thông máu và trao đổi chất của não, đồng thời có tác dụng điều trị nhất định đối với các bệnh về não.
3. Cây hương thảo
Hương thảo được sử dụng như một loại gia vị phổ biến và một loại dược thảo truyền thống của Trung Quốc. Có tác dụng thư giãn gân cốt, hoạt kinh, thanh nhiệt, giải độc, thúc đẩy tuần hoàn máu, có thể cải thiện triệu chứng của các bệnh về não.
Một nghiên cứu mù đôi ngẫu nhiên có kiểm soát được công bố trên Tạp chí Medicinal Food cho thấy người già dùng một lượng bột hương thảo thích hợp có thể cải thiện khả năng nhận thức. Tuy nhiên, hơn 6g mỗi ngày sẽ có tác động tiêu cực đến khả năng nhận thức.
4. Corydalis
Corydalis có chức năng thúc đẩy lưu thông máu và loại bỏ huyết ứ, giảm đau ngứa, thư giãn gân cốt và kích hoạt các cơ quan nội tạng. Nó cải thiện lưu thông máu trong não, giảm thiếu máu não và thiếu oxy, đồng thời có tác dụng điều trị nhất định đối với các bệnh về não.
5. Nấm linh chi
Nấm linh chi có chức năng tiếp thêm sinh lực, nuôi dưỡng máu, làm dịu thần kinh và tăng cường tim mạch. Nó tăng cường khả năng miễn dịch, chống mệt mỏi và rất hữu ích để cải thiện các triệu chứng mất trí nhớ.
Tóm lại, y học cổ truyền cho rằng đối với những người thường xuyên thức khuya, chìa khóa để điều hòa cơ thể là duy trì sự ổn định về cảm xúc, điều chỉnh hợp lý chế độ ăn uống, bổ sung dinh dưỡng và duy trì hoạt động thể chất. Đồng thời, cũng cần lưu ý nếu cảm thấy không khỏe hoặc có các triệu chứng khác thì nên đi khám và điều trị.
Lưu ý: Vì những người khác nhau có thể chất khác nhau, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về y học cổ truyền trước khi áp dụng các thảo dược nói trên.
Theo Tiến sĩ Teng Cheng Liang từ The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch
Bác sĩ Teng Cheng-Liang, là một bác sĩ Trung và Tây y với hơn 20 năm kinh nghiệm. Ông là giám đốc của Chi Teh Medical Clinic & Cheng-Liang Medical Clinic ở Đài Bắc (Đài Loan). Ông tốt nghiệp Cao đẳng Y khoa tại Đại học Y khoa Đài Bắc và hoàn thành bằng Tiến sĩ về Y học cổ truyền Trung Quốc tại Đại học Trung y Nam Kinh.
