Ý nghĩa chuyến thăm của ông Tập tới Ngân hàng Trung ương Trung Quốc

Chuyến thăm chưa từng có của một vị lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc tới ngân hàng trung ương diễn ra vào thời điểm nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức lớn. Cùng thời điểm chuyến thăm, Bắc Kinh đã phát hành 1000 tỷ CNY trái phiếu và phân bổ số tiền cho các chính quyền địa phương.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm ngân hàng trung ương lần đầu tiên vào ngày 24/10 kể từ khi nhậm chức vào năm 2012. Chuyến thăm chưa từng có này diễn ra vào thời điểm quan trọng khi các nhà phát triển bất động sản đang vật lộn với những thách thức tài chính và Trung Quốc đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế có thể sắp xảy ra, theo những nhà quan sát tình hình Trung Quốc.

Tình hình ở Trung Quốc đang rất bức bách. Sau vụ bắt giữ Chủ tịch Evergrande Hứa Gia Ấn vào cuối tháng 9, một số nhà phát triển lớn khác ở Trung Quốc, như Country Garden, cũng đã vỡ nợ và vấn đề vỡ nợ có thể nhanh chóng lan sang nhiều khu vực khác.

Trụ sở chính của nhà phát triển Trung Quốc Country Garden Holdings tại Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông phía nam Trung Quốc, vào ngày 15/6/2023. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)

Nhiều nguồn tin nói với The Epoch Times rằng trước khi ông Hứa bị bắt, ông đã yêu cầu ông Tập can thiệp và giải cứu Tập đoàn Evergrande. Ông Hứa đã “cảnh báo" ông Tập về mối đe dọa tiềm ẩn về một cuộc khủng hoảng kinh tế.

Theo những nguồn tin này, có khoảng 100 công ty ở Trung Quốc đang phải đối mặt với vấn đề nợ nần tương tự. Nếu tất cả các công ty này gặp vấn đề, điều đó sẽ dẫn đến sự sụp đổ của nền kinh tế Trung Quốc, gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Ông Tập muốn tìm hiểu tình hình kinh tế thực tế

Chiều 24/10, ông Tập cùng với Phó Thủ tướng Hạ Lập Phong (He Lifeng) và các quan chức khác đã tới thăm ngân hàng trung ương, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước. Ông Hà cũng tới thăm các quỹ đầu tư công của Trung Quốc.

Hiện chưa rõ chi tiết cụ thể về chuyến thăm nhưng các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ các động thái của ông Tập để tìm kiếm những tín hiệu tiềm năng về chính sách.

Lịch sử cho thấy các lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ, trước ông Tập, chưa bao giờ xuất hiện tại ngân hàng trung ương kể từ khi thành lập nước Trung Quốc hiện nay. Thông thường, những cuộc viếng thăm như vậy được thực hiện bởi Thủ tướng hoặc Phó thủ tướng chịu trách nhiệm về các vấn đề kinh tế.

Trụ sở chính của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), ngân hàng trung ương Trung Quốc, ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 13/12/2021. (Ảnh: Andrea Verdelli / Bloomberg qua Getty Images)

Ông Lu Yuanxing, nhà phân tích kinh tế và chính trị tại Mỹ, đồng thời là cựu giám đốc tiếp thị của một công ty Trung Quốc, nói với The Epoch Times vào ngày 25/10 rằng ông Tập đã đến thăm cả hai cơ quan vì hai lý do.

Thứ nhất, ông Tập đã mất niềm tin vào Thủ tướng Lý Cường, người được giao nhiệm vụ giám sát các vấn đề kinh tế, khiến ông phải tập trung hóa quyền lực và đích thân giám sát các cơ quan này.

Thứ hai, tình hình kinh tế hiện tại của Trung Quốc rất đáng lo ngại, với việc các khoản đầu tư nước ngoài rút đi nhanh chóng và chính quyền trung ương phải đối mặt với những hạn chế tài chính. Vì vậy, ông Tập muốn tận dụng cơ hội này để tìm hiểu tình hình kinh tế thực tế.

Ông Lý Hằng Thanh (Li Hengqing), một học giả tại Viện Nghiên cứu Thông tin và Chiến lược có trụ sở tại Washington, nói với The Epoch Times vào ngày 26/10 rằng tình hình tài chính của Trung Quốc hiện đang rất tồi tệ, với các bong bóng đang đổ vỡ ở nhiều lĩnh vực. Ông Lý nói: Trong hoàn cảnh này, ông Tập cần phải hiểu rõ trực tiếp các vấn đề trong lĩnh vực tài chính của Trung Quốc, vì sự ổn định của lĩnh vực này ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định chung của quốc gia.

Hơn nữa, ông Tập muốn truyền tải một thông điệp rõ ràng rằng ĐCSTQ đang xử lý vấn đề này rất nghiêm túc và ông sẽ tăng cường ủng hộ ông Hà, giúp ông Hà có thể giải quyết các vấn đề kinh tế mà không phải chịu quá nhiều sự can thiệp từ cấp trên. Ông Lý nhấn mạnh, đây là một mục tiêu quan trọng khác trong cuộc viếng thăm của lãnh đạo ĐCSTQ.

Cùng ngày, Bắc Kinh phát hành 1000 tỷ CNY cho các địa phương

Cùng ngày ông Tập tới thăm ngân hàng trung ương, chính quyền trung ương đã quyết định phát hành thêm 1000 tỷ CNY (nhân dân tệ) (khoảng 136,75 tỷ USD) trái phiếu kho bạc trong quý IV và phân bổ toàn bộ số tiền đó cho chính quyền địa phương, với 500 tỷ CNY (khoảng 68,38 tỷ USD) sẽ được sử dụng trong năm nay và 500 tỷ CNY sẽ được sử dụng vào năm 2024.

Các quan chức Trung Quốc cũng tuyên bố rằng tất cả số tiền huy động được thông qua việc phát hành trái phiếu kho bạc sẽ được dành riêng cho chính quyền địa phương, giúp giảm bớt áp lực lên tài chính địa phương, vốn hiện đang phải đối mặt với nhiều rủi ro nợ nần.

Ông Lu cho rằng nỗ lực cứu chính quyền địa phương của ĐCSTQ khó có thể mang lại kết quả như mong muốn vì nhiều khu vực phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Hơn nữa, những vấn đề này có mối liên hệ với nhau, khiến việc quản lý chúng cùng lúc càng trở nên khó khăn.

Ông cho rằng việc ĐCSTQ tăng cường phát hành nợ quốc gia là yếu tố chính khiến các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục rút khỏi Trung Quốc.

Một nhân viên ngân hàng Trung Quốc chuẩn bị đếm một xấp USD và 1 chồng tờ 100 nhân dân tệ tại một ngân hàng ở Hợp Phì, tỉnh An Huy, Trung Quốc, vào ngày 9/3/2010. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)

Ông Lu đặt câu hỏi, ai sẽ sẵn sàng tiếp tục đầu tư vào một nơi vốn đã nợ nần chồng chất? Ông cho rằng, điều tương tự cũng đang xảy ra với chế độ Trung Quốc, vốn đã nợ nần chồng chất và gặp khó khăn trong việc trả nợ.

Ông Lu giải thích thêm rằng việc ĐCSTQ in và phát hành tiền, cũng như phát hành thêm trái phiếu quốc gia, cho thấy rằng họ đang cạn tiền đến mức phải tiếp tục vay tiền để trả nợ.

Ông Lu nói: “Nếu không, các phương tiện cấp vốn của chính quyền địa phương và thậm chí cả chính chính quyền địa phương sẽ gặp khó khăn về tài chính, điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín tín dụng của chính phủ và từ đó ảnh hưởng đến sự ổn định xã hội”.

“Vậy liệu vốn nước ngoài có tiếp tục đầu tư? Các nhà đầu tư chắc chắn sẽ rút lui vì thị trường này không còn hấp dẫn họ nữa”, ông nói thêm.

Truyền thông nhà nước Tân Hoa Xã đưa tin rằng với việc phát hành thêm trái phiếu kho bạc, ngân sách chính phủ năm 2023 sẽ cần phải điều chỉnh, dẫn đến thâm hụt tài chính tăng tương ứng.

Ông Lý nhấn mạnh rằng ngay cả sau khi phát hành thêm trái phiếu kho bạc, thâm hụt tài chính của ĐCSTQ vẫn tiếp tục gia tăng, phản ánh thực tế tài chính đầy thách thức mà ĐCSTQ phải đối mặt.

“Nợ hiện tại đơn giản không đủ trả nợ cũ, chỉ có thể dùng để trả lãi. Thâm hụt được coi là nợ, và cả nợ chính phủ lẫn thâm hụt đều tiếp tục tích lũy, giống như hiệu ứng quả cầu tuyết. Việc không giải quyết được vấn đề nền tảng cuối cùng sẽ dẫn đến sự sụp đổ, điều có thể gây ra hậu quả sâu sắc cho nền kinh tế Trung Quốc”, ông nói.

“Trên hết, ĐCSTQ cam kết đầu tư 100 tỷ USD vào quỹ phát triển cho Sáng kiến Vành đai và Con đường. Những động thái này là sai lầm và tạo ra những rủi ro cũng như khủng hoảng trong tình trạng kinh tế hiện tại của Trung Quốc. Trên thực tế, họ đang đẩy nhanh sự sụp đổ của nền kinh tế Trung Quốc cho đến khi nó đạt đến điểm giới hạn”, ông nói thêm.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình chuẩn bị phát biểu tại lễ khai mạc Diễn đàn Hợp tác Quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba tại Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 18/10/2023. (Ảnh: Pedro Pardo/AFP qua Getty Images)

Thị trường chứng khoán biến động tiêu cực trước chuyến thăm của ông Tập

Vào ngày 23/10, một ngày trước chuyến thăm PBOC của ông Tập, cổ phiếu hạng A của Trung Quốc lại trải qua một đợt sụt giảm đáng kể khác, với chỉ số Shanghai Composite Index chạm mức thấp tạm thời mới là 2.923. Ngoài Shanghai Composite, hầu hết các chỉ số khác đều đạt mức thấp nhất trong ba năm, bao gồm Chỉ số CSI 300, Chỉ số Thâm Quyến Component, Chỉ số ChiNext và Chỉ số STAR 50. [Cổ phiếu hạng A là cổ phiếu được niêm yết bằng đồng nhân dân tệ của các công ty Trung Quốc được giao dịch trên thị trường chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến].

Tính đến khi kết thúc giao dịch ngày 23/10, hơn 4.500 cổ phiếu riêng lẻ trên thị trường Thượng Hải và Thâm Quyến đã giảm điểm, báo hiệu niềm tin thị trường đang suy yếu đáng kể.

Mức “3.000 điểm” trong lịch sử luôn là thước đo quan trọng trên thị trường chứng khoán Trung Quốc. Trong những năm gần đây, bất cứ khi nào thị trường tiến gần đến mốc 3.000 điểm, các cơ quan chính phủ khác nhau sẽ đưa ra một loạt biện pháp kích thích; do đó, “3.000 điểm” thường được coi là “mức sàn chính sách” và luôn được các nhà đầu tư theo dõi chặt chẽ.

Từ ngày 16 đến ngày 20/10, thị trường đã thể hiện xu hướng biến động tiêu cực, với tất cả các chỉ số chính đều giảm điểm, đặc biệt là chỉ số Shanghai Composite Index giảm xuống dưới mức quan trọng 3.000 điểm. Đầu tư nước ngoài ghi nhận dòng vốn chảy ròng là 24,05 tỷ CNY (khoảng 3,29 tỷ USD) trong tuần, đánh dấu tuần thứ ba liên tiếp có dòng vốn chảy ra ròng. Đáng chú ý, vào ngày 19/10, đã có một dòng vốn ròng đáng kể lên tới 11,70 tỷ CNY (khoảng 1,60 tỷ USD), đánh dấu lần thứ ba trong năm nay có dòng vốn ròng vượt quá 10 tỷ CNY trong một ngày.

Ông Lý cho rằng đợt sụt giảm này của thị trường chứng khoán là kết quả của việc bán tháo ồ ạt của dòng vốn nước ngoài.

Ông nói: “Vì không có đủ vốn để chống lại điều này nên thị trường chắc chắn sẽ tiếp tục giảm”.

Ông giải thích rằng có hai nguyên nhân chính dẫn đến dòng vốn chảy ra ngoài. Đầu tiên, các nhà đầu tư nước ngoài không lạc quan về triển vọng kinh tế của Trung Quốc. Thứ hai, trong khi Trung Quốc nới lỏng chính sách tiền tệ bằng cách giảm lãi suất để thúc đẩy nền kinh tế thì các quốc gia khác lại tăng lãi suất để chống lạm phát. Sự chênh lệch về lãi suất này càng khuyến khích dòng vốn di chuyển ra khỏi Trung Quốc.

Theo The Epoch Times

Bảo Nguyên biên dịch