Luật Quan hệ Đối ngoại mới tăng cường quyền kiểm soát của chính phủ, tạo ra rủi ro cho các công ty nước ngoài, vì họ có thể bị buộc tội gián điệp. Luật mới cũng sẽ hạn chế sự phát triển kinh tế của Trung Quốc vào thời điểm nền kinh tế đang chậm lại.
Luật Quan hệ Đối ngoại mới của Trung Quốc giúp tăng cường quyền lực và sự kiểm soát của ông Tập Cận Bình đối với các công ty thuộc khu vực tư nhân. Luật bắt đầu có hiệu lực vào ngày 01/07.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tuyên bố rằng mục đích của luật này là để “bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh quốc gia và lợi ích phát triển của Trung Quốc, đồng thời duy trì sự công bằng và công lý quốc tế”. Thuật ngữ “chủ quyền quốc gia” nhìn chung được dùng để ám chỉ một cuộc xâm lược có thể xảy ra đối với Đài Loan và thường được sử dụng để phỉ báng Mỹ hoặc các quốc gia khác, những bên ủng hộ hoặc can thiệp vào tình hình của quốc đảo này. Luật trao quyền cho ông Tập để có biện pháp chống lại các thực thể “gây bất lợi” cho lợi ích của ĐCSTQ.
Tuy nhiên, như một đặc điểm điển hình của luật pháp Trung Quốc, những lợi ích này không được nêu ra. Tương tự như Luật chống gián điệp, cũng có hiệu lực vào tháng 7, sự mơ hồ trong cách diễn đạt làm tăng đáng kể rủi ro cho các công ty và những người làm việc tại Trung Quốc vì gần như bất kỳ hành động nào họ thực hiện đều có thể bị coi là vi phạm.
Điều 32 của Luật Quan hệ Đối ngoại quy định rằng luật này áp dụng cho "các lĩnh vực liên quan đến nước ngoài", điều này cho thấy luật này có thể áp dụng cho các công ty và tổ chức bên ngoài biên giới Trung Quốc. Các luật khác của Trung Quốc, chẳng hạn như Luật An ninh Dữ liệu năm ngoái, cũng mang thẩm quyền vượt ra ngoài lãnh thổ. Nó áp dụng cho các hoạt động lưu trữ và xử lý dữ liệu mà ĐCSTQ cho là mối đe dọa đối với an ninh hoặc lợi ích quốc gia.
-
- Văn phòng đóng cửa của Tập đoàn Mintz được nhìn thấy trong một tòa nhà văn phòng ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 24/03/2023. Năm nhân viên người Trung Quốc tại văn phòng Bắc Kinh của công ty thẩm định Mỹ Mintz Group đã bị chính quyền giam giữ, công ty cho biết vào ngày 24/03. (Ảnh: Greg Baker/AFP qua Getty Images)
Ông Tập gần đây đã dẫn dắt một chiến dịch chống lại các công ty tư vấn và kiểm toán nước ngoài, cáo buộc họ tọc mạch bí mật nhà nước. Với các luật lệ chặt chẽ hơn, các hoạt động kinh doanh thông thường như tiến hành nghiên cứu thị trường có thể bị coi là hoạt động gián điệp. Ở Trung Quốc, tất cả các loại lĩnh vực, từ nông nghiệp đến năng lượng, đều được coi là các thành phần của an ninh quốc gia. Điều này khiến các công ty nước ngoài gần như không thể vận hành nếu không bước vào các lĩnh vực được cho là nhạy cảm.
Tại Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ vào tháng 10 năm ngoái, ông Tập cho biết ông sẽ ưu tiên an ninh quốc gia hơn tăng trưởng. Tháng trước, ông yêu cầu Ủy ban An ninh Quốc gia của đảng chuẩn bị ứng phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia “phức tạp và nghiêm trọng” sắp tới.
Trong khi ông Tập đang bị ám ảnh bởi an ninh quốc gia, ông ấy cũng đang đẩy mạnh mục tiêu thay thế Mỹ trở thành cường quốc kinh tế và quân sự ưu việt. Hơn nữa, ông đang nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ tư tưởng, sự lãnh đạo của đảng và sự trung thành.
Rõ ràng, ông Tập muốn ĐCSTQ kiểm soát nhiều hơn nữa đối với nền kinh tế và kiểm soát xã hội dân sự, ngăn chặn trước mọi phong trào hoặc hành động có thể thách thức quyền lực của ông hoặc đảng. Ông thậm chí đã từ bỏ cụm từ thường được nhắc đi nhắc lại là “thời kỳ cơ hội chiến lược”, và cánh cửa cơ hội cho đầu tư nước ngoài và mở rộng kinh tế đang đóng lại, một kỷ nguyên mới về an ninh và quân sự hóa đang bắt đầu.
Ảnh hưởng đến kinh tế
Luật mới được đưa ra vào thời điểm nền kinh tế Trung Quốc đang đi xuống. Sản lượng sản xuất giảm, cũng như xuất khẩu, tiêu dùng và tạo việc làm. Sự phát triển kinh tế trong quá khứ vốn được thúc đẩy bởi quá trình tự do hóa nền kinh tế và sự hỗ trợ của khu vực tư nhân.
Những hạn chế mới liên quan đến an ninh của ông Tập chỉ có thể cản trở tăng trưởng kinh tế. Chiến lược của Bắc Kinh trong 30 năm qua là tăng trưởng dựa vào xuất khẩu, phụ thuộc nhiều vào đầu tư nước ngoài. Khi nền kinh tế suy yếu và căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng, đầu tư đang cạn kiệt. Trong quý đầu tiên của năm, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giảm 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Đến thời điểm nửa năm, việc sử dụng vốn FDI - phần của tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được sử dụng hiệu quả hoặc đưa vào sử dụng hiệu quả - đã giảm 2,7%.
Các công ty tư vấn phương Tây đã bị cảnh sát đột kích và bị đóng cửa trong khi các nhân viên và quản lý đã bị điều tra và thậm chí bị giam giữ. Nhận thức chung của các nhà phân tích là hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc đang trở nên rủi ro hơn nhiều. Do đó, nhiều công ty đang chuyển hoạt động sản xuất của họ ra khỏi Trung Quốc, trong khi vô số công ty khác đang cân nhắc làm như vậy. Lần đầu tiên sau 20 năm, Goldman Sachs dự đoán đầu tư ròng vào Trung Quốc sẽ âm.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
Tiến sĩ Antonio Graceffo là nhà phân tích kinh tế Trung Quốc đã có hơn 20 năm làm việc tại châu Á. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng MBA của Đại học Giao thông Thượng Hải; và hiện đang theo học ngành quốc phòng tại Đại học Quân đội Mỹ. Ông là tác giả của cuốn sách: Beyond the Belt and Road: China’s Global Economic Expansion (Đằng sau Vành đai và Con đường: Sự mở rộng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc).
