Sau khi phân tích một thiên thạch được phát hiện ở Ma-rốc vào năm 2018, các nhà khoa học cho biết, nó vốn là một tảng đá trên Trái đất bị hất văng vào không gian từ hàng ngàn năm trước, nay đã quay trở lại.
Tảng đá nặng 646 gam này – có tên chính thức là 'Tây Bắc Châu Phi (NWA) 13188' - sẽ là thiên thạch đầu tiên mà chúng ta biết, đã thực hiện chuyến đi khứ hồi phi thường này, theo ScienceAlert.
Phân tích cấu trúc của một thiên thạch
Kết cấu của thiên thạch NWA 13188 gồm các tinh thể và thành phần hóa học của nó khiến các nhà khoa học phát hiện nó căn bản hình thành từ các khoáng chất nóng chảy do núi lửa trên Trái đất tạo thành.
Tuy nhiên nó lại có nồng độ helium-3, beryllium-10 và neon-21, điều đó chứng minh rằng nó đã tiếp xúc với các tia vũ trụ trong vài chục ngàn năm - loại bức xạ chỉ có trong không gian và bị từ trường Trái đất chặn lại. Mặc dù nồng độ của các đồng vị này thấp hơn so với các thiên thạch khác, nhưng nó lại cao hơn đáng kể so với các loại đá khác từ Trái đất.
Theo ông Jérome Gattacceca, nhà địa vật lý của Trung tâm Nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp, người đã trình bày phát hiện của nhóm mình tại Hội nghị địa hóa học Goldschmidt ở Pháp, NWA 13188 đã có một hành trình thú vị khi trải qua một khoảng thời gian đáng kể trên quỹ đạo.
-
- Hình ảnh thiên thạch được tìm thấy ở Ma-rốc năm 2018 vốn là đá Trái đất, du hành vũ trụ hàng ngàn năm và đã trở lại. (Ảnh: Jerome Gattacceca/The Meteorological Society))
NWA 13188 cũng có "lớp vỏ nhiệt hạch" thủy tinh, cho thấy nó có thể đã bị tan chảy khi thực hiện một cuộc xâm nhập trở lại vào bầu khí quyển của Trái đất.
"Tất cả những điều này cho thấy NWA 13188 không phải là một thiên thạch giả do con người tạo ra", Gattacceca và các đồng nghiệp của ông viết.
"Do đó, chúng tôi coi NWA 13188 là một thiên thạch. Nó có xuất phát từ Trái đất và sau đó trong sự tình cờ nào đó nó quay lại Trái đất", nhóm nghiên cứu kết luận.
Hành trình phi thường gây nhiều tranh luận khoa học
Việc làm thế nào NWA 13188 bay vào không gian vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng có thể nó đã bị đẩy ra ngoài trong một vụ phun trào núi lửa hoặc bị văng vào không gian khi một thiên thạch khác đâm vào Trái đất.
Tuy nhiên, nghiên cứu trên cũng gặp nhiều ý kiến khoa học chưa đồng tình.
Để đi vào quỹ đạo, một tảng đá bắn ra từ miệng núi lửa sẽ cần phải di chuyển với tốc độ hàng chục nghìn km/h - tốc độ nhanh hơn tốc độ bay của hầu hết các tảng đá. Các cột khói núi lửa cao nhất thường chỉ cách Trái đất khoảng 31 - 45km, do đó không có khả năng núi lửa có thể phóng đá vào không gian.
Trong khi đó một số vụ va chạm giữa Trái đất và các tiểu hành tinh lớn sẽ đủ mạnh để bắn đá vào không gian trong Hệ mặt trời.
Tuổi của NWA 13188 vẫn chưa được biết, nhưng nhóm của Gattacceca đang nghiên cứu xác định niên đại của tảng đá bằng cách đo nồng độ của một đồng vị argon.
Chúng ta đã biết trước đó, một tảng đá 4 tỷ năm tuổi trên Trái đất - tảng đá sớm nhất được khoa học biết đến - đã được tìm thấy trên Mặt trăng trong sứ mệnh Apollo 14 vào năm 1971. Hòn đá này có lẽ sau một vụ va chạm tiểu hành tinh đã bị "văng" từ Trái đất đến Mặt trăng - nó gần hơn nhiều so với hành trình của NWA 13188.
Nhà khoa học hành tinh Philippe Claeys nói với trang New Scientist: "Khi bạn tuyên bố những giả thuyết phi thường, bạn cần có bằng chứng phi thường để chứng minh điều đó. Tôi vẫn chưa bị thuyết phục".
