Nha đam là một loại cây mọng nước nổi tiếng. Trong nhiều thế kỷ, nó đã được biết đến như một “loài cây kỳ diệu", và được ứng dụng rộng rãi trong y học đối với nhiều loại bệnh, từ béo phì, bỏng đến viêm da, loét, hen suyễn, tiểu đường, mụn trứng cá và thậm chí cả bệnh phong.
Cây nha đam (lô hội) là gì?
Nha đam (Aloe barbadensis miller) là một loại cây mọng nước có thân ngắn, mọc lan ra các nhánh. Trong tự nhiên, cây nha đam có thể phát triển chiều cao tới hai mét.
Mặc dù từ lâu nha đam được phân loại trong họ Hoa huệ (Liliaceae), nhưng gần đây nó được Tiến sĩ Tom Reynolds từ Vườn Bách thảo Hoàng gia Kew (Anh), xếp vào nhóm Aloaceae cho tất cả các loài lô hội.
Cây lô hội một mình phát triển mạnh ở những vùng khô hạn nhiều nắng. Với hơn 500 loài tồn tại, 130 trong số đó là loài bản địa của Châu Phi.
Loài cây này được tìm thấy ở các khu vực cận nhiệt đới trên toàn thế giới, bao gồm các bang miền nam Hoa Kỳ như Texas, New Mexico, Arizona và California. Giống như nhiều loại dược liệu khác, người ta có thể trồng nha đam tại nhà.
Lá cây nha đam mọng nước mọc thẳng thành hình hoa thị. Chúng có các cạnh răng cưa, và được cấu tạo bởi ba lớp, trong cùng là lớp gel đắng có chứa glucomannans, axit amin, lipid, sterol và vitamin.
Nhựa cây màu vàng đắng có chứa anthraquinones và glycoside tạo nên lớp giữa; và lớp ngoài, gọi là vỏ, có tác dụng như một lớp da bảo vệ, tổng hợp carbohydrate và protein cần thiết cho cây.
Nguồn gốc của nha đam
Nha đam (Lô hội), còn được viết là Aloë, là loài được biết đến nhiều nhất. Ngay cả vào năm 1753, khi Carl Linnaeus ban đầu mô tả Lô hội là Aloe perfoliata var., nó cũng đã được ghi nhận là loài cây được sử dụng nhiều nhất.
Nghiên cứu gần đây cho thấy, dựa trên mối quan hệ tiến hóa với các loài gần giống nhau, loài thực vật này có nguồn gốc từ bán đảo Ả Rập.
Thông qua phát hiện các mô lá mọng nước, một dạng thích nghi để tồn tại trong môi trường khô hạn, nói chung là có lợi về mặt y học đối với con người, mà việc sử dụng lô hội để chữa bệnh bắt đầu trở nên phổ biến.
Thực tế, nha đam đã nổi lên như một loài cây thống trị trong phương pháp chữa bệnh bằng thảo dược lúc bấy giờ.
Lịch sử của nha đam trong y học
Lô hội đã được sử dụng làm thuốc ở Trung Quốc kể từ chuyến đi của Marco Polo đến đó vào cuối thế kỷ 13. Loại cây này được mô tả là “Phương pháp hòa hợp” trong cuốn Sổ tay Thảo mộc và Châm cứu (Handbook of Herbs and Acupuncture).
Ở Nhật Bản, nó được gọi là "cây hoàng gia", nhựa của nó được sử dụng để chữa vết thương cho các chiến binh, chủ yếu nhằm điều trị bong gân và căng cơ.
Các nữ hoàng Ai Cập, Nefertiti và Cleopatra, đều sử dụng nha đam để giữ cho làn da của họ luôn tươi trẻ và xinh đẹp.
Những bí mật y học của loài cây này đã được người Do Thái giới thiệu đến Palestine, Vua Solomon đã trở thành người cực kỳ hâm mộ hương thơm tươi mát và những phẩm chất chữa bệnh của nó.
Các Hiệp sĩ Đền Thánh giữ gìn sức khỏe của họ bằng cách uống “Jerusalem Elixir”, một loại rượu pha chế từ rượu cọ, bột cây lô hội và cây gai dầu, mà họ tin rằng sẽ giúp họ có tuổi thọ cao hơn.
Ngoài các tên gọi khác, nha đam còn được gọi là “hoa huệ sa mạc”, vì người Ả Rập sử dụng nó để che chắn cho bản thân khỏi bị cháy nắng.
Các nhà truyền giáo Tây Ban Nha đã trồng và sử dụng nó trong y học. Người da đỏ Sonoran ở Mexico cũng đã sử dụng nha đam từ lâu đời để chữa lành vết thương chiến đấu của họ.
Điều này cũng đúng đối với Alexander Đại đế, trong suốt các cuộc chinh phạt của mình, ông đã luôn tìm kiếm cây lô hội vì nó giúp các chiến binh của ông hồi phục nhanh hơn khi họ bị thương trong trận chiến.
Từ 40 đến 60 năm trước, nha đam được biết đến với cái tên 'Vera rasyana' trong y học Ấn Độ, có nghĩa là 'chất làm trẻ hóa cơ thể'. Nó được sử dụng để điều trị nhiều bệnh, bao gồm loét, da khô, kích ứng cổ họng và vết bầm tím.
Sau khi du nhập vào thế giới mới, các bộ lạc bản địa đã tôn thờ nha đam như một trong 16 loài thực vật linh thiêng. Nó được sử dụng trên da như một chất chống côn trùng, hoặc lên gỗ và các vật liệu quý khác như một chất bảo quản.
Trong suốt những năm 1900, lô hội tươi và khô đã được bán để chữa lành vết bỏng, loét nướu và tổn thương do bức xạ. Đến năm 1980, các đồn điền lô hội mọc lên để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Cây nha đam hiện nay là một trong những dược phẩm và các sản phẩm sức khỏe tự nhiên được sử dụng rộng rãi nhất. Trên toàn cầu, các sản phẩm làm từ lô hội sản xuất ước tính khoảng 13 tỷ đô la mỗi năm.
Sức mạnh tổng hợp và đặc tính của nha đam
Gel lô hội có hơn 95% là nước; nhưng nó chứa rất nhiều enzym và axit amin có lợi có thể hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ carbohydrate, protein và chất béo.
Một số enzyme trong gel lô hội đã được chứng minh là có khả năng tiêu diệt các gốc tự do, hoặc các chất độc từ môi trường, trong cơ thể con người.
Gel lô hội bao gồm 7 axit amin quan trọng cũng như một số axit amin có giá trị không thiết yếu nhưng có lợi cho cơ thể.
Cho đến nay, tối thiểu 160 hợp chất thiết yếu đã được tìm thấy trong cây. Lô hội sở dĩ có thể chữa bệnh là do sự kết hợp của tất cả các thành phần trong nó.
Các khoáng chất và vi chất dinh dưỡng có trong nha đam bao gồm sắt, magie, canxi, crom, đồng, mangan, kali, selen và zink. Một tỷ lệ cân bằng của các vi chất dinh dưỡng như vậy có thể giúp giảm nguy cơ ung thư và các cơn đau tim.
Nhựa màu vàng từ lớp giữa của lá được gọi là aloin, một glycosyl anthraquinon. Mặc dù chất này không được coi là an toàn để tiêu thụ, nhưng một lượng nhỏ thường được dùng như một loại thuốc nhuận tràng.
Gel lô hội được coi là an toàn vì phần bên ngoài, chứa aloin, đã bị cắt bỏ. Tuy nhiên, nước ép của nha đam được làm từ toàn bộ lá, do đó có chứa aloin.
Cây lô hội giúp cải thiện sức khỏe
Lô hội theo truyền thống được sử dụng để chữa các vấn đề về da, bao gồm cả chứng hói đầu và vết thương.
Với hàm lượng nước cao, chứa tinh dầu, enzym và axit amin, làm cho nó trở thành thảo dược tuyệt vời để điều trị bệnh chàm, dị ứng và bệnh vẩy nến.
Chiết xuất nha đam được sử dụng rộng rãi trong mỹ phẩm, đặc biệt là kem dưỡng ẩm, xà phòng và kem dưỡng da cho da khô. Các nghiên cứu gần đây chứng minh rằng, các chất chiết xuất có thể làm sáng sắc tố da và hỗ trợ điều trị mụn trứng cá.
Nước ép lô hội, với polysaccharid và anthraquinon, có thể giúp duy trì nhu động ruột đều đặn. Nó cũng có thể làm giảm axit dạ dày và viêm, do đó làm giảm chứng ợ nóng.
Nha đam là một loại thực phẩm bổ sung được yêu thích, được FDA công nhận có thể dùng làm nước trái cây hoặc đồ uống.
Nhờ hàm lượng kẽm, magie, đồng và sắt, nha đam hỗ trợ miễn dịch tự nhiên và là một nguồn cung cấp vitamin A, B1, B12, B2, C, E và axit folic.
Trồng lô hội tại nhà
Mặc dù có nhiều loại sản phẩm có sẵn trong ngành công nghiệp trị giá 13 tỷ đô la này, nhưng các chuyên gia vẫn khuyên bạn nên lấy các chất chiết xuất trực tiếp từ thực vật.
Bạn có thể có nha đam tươi trong tầm tay bằng cách tự trồng cây cho riêng mình. Ở các vùng khí hậu ôn đới, nó thường được giữ làm cây trồng trong nhà.
Là một loại cây mọng nước, nha đam sống tốt nhất trong điều kiện khô ráo. Chỉ cần cung cấp cho chậu cây của bạn thật nhiều ánh sáng mặt trời tự nhiên, và để đất khô hoàn toàn trước khi tưới.
Khi bạn tưới nước, hãy tưới thật cẩn thận và để cho lượng nước dư thừa thoát ra hết.
Sau khi cây đã sinh trưởng một thời gian, bạn có thể bắt đầu thu hoạch lá. Chọn những lá bên ngoài dày, khỏe và dùng dao sắc cắt ở phần gốc.
Để aloin trong nha đam chảy ra ngoài bằng cách đặt chiếc lá dựng đứng vào cốc thủy tinh hoặc bình khác. Sau đó cắt lớp vỏ bằng dao sắc một cách cẩn thận.
Phần gel bên trong của nha đam có thể được cho trực tiếp vào sinh tố, hoặc như một liệu pháp điều trị ngoài da; nhưng nó cũng có thể được cắt thành nhiều khối và để đông lạnh cho các mục đích tương tự sau này.
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Bất kỳ lợi ích y học nào của nha đam được nêu ra ở đây đều không thể so sánh với lời khuyên của các bác sĩ và chuyên gia y tế được đào tạo.
Nếu bạn bị bệnh, hãy đến gặp bác sĩ. Phải luôn đảm bảo rằng bất cứ thứ gì bạn sử dụng đều an toàn 100%. Nếu bạn đang mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nữ hộ sinh của bạn trước khi tiêu thụ thứ gì đó mà bạn chưa thử trước đây.
Hoàng Tuấn
Theo Vision Times
