Ngay từ khi còn nhỏ, chúng ta được dạy rằng nước có thể dập tắt lửa. Tuy được giải thích tại sao khía cạnh an toàn cháy nổ này rất quan trọng, nhưng chúng ta lại thường không được biết về cách nước làm tắt lửa. Vậy tại sao nước lại có thể dập tắt lửa?
Sara McAllister, một chuyên gia về cháy và hành vi cháy tại Phòng thí nghiệm Khoa học Cháy Missoula của Cục Lâm nghiệp Hoa Kỳ ở Montana nói với Live Science: “Nước dập lửa chủ yếu vì nó tản nhiệt rất tốt. Nó thực sự rất tốt trong việc hấp thụ nhiệt”.
Nhưng có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng nước không tác động trực tiếp lên ngọn lửa. Một ngọn lửa cần ba yếu tố để duy trì: nhiên liệu, oxy và nguồn nhiệt. Và thay vì chữa cháy trực tiếp, nước tác động lên nhiên liệu. Nó khiến nhiên liệu - cho dù đó là gỗ, cỏ cây hay tòa nhà - khó cháy hơn, theo Michael Gollner, một chuyên gia về cháy tại Đại học California, Berkeley.
Gollner cho biết, khi gỗ đang cháy, sức nóng của ngọn lửa thực ra làm bốc hơi các chất trong gỗ, biến chúng thành khí, để sau đó tiếp tục cung cấp nhiên liệu cho ngọn lửa. Nếu bạn đổ nước lên gỗ, ngọn lửa phải đủ nóng để hóa hơi cả nước và gỗ.
Gollner cho biết, do nhiệt dung riêng của nước là lớn, nên việc hóa hơi nước mất rất nhiều năng lượng. Nếu ngọn lửa đã tiêu hao bớt năng lượng để làm nước bốc hơi, thì nó sẽ còn ít năng lượng hơn để đốt nóng nhiên liệu. Ngoài ra, khi nước hấp thụ nhiệt, nhiên liệu sẽ được làm mát. Và nếu ngọn lửa không thể đốt nóng nhiên liệu đến mức bốc hơi, thì nó sẽ không thể tự duy trì và bị tắt.
Gollner cho biết thêm, đây cũng là một cách rất hiệu quả để khống chế đám cháy - làm ướt nhiên liệu tiềm năng để ngọn lửa không thể lan rộng. Các hệ thống phun nước chống cháy trong các tòa nhà cũng đang sử dụng cách này. Chúng ngăn ngọn lửa lan rộng hơn, do đó kéo dài thời gian cho lính cứu hỏa để đến nơi.
Gollner cho biết, hơi nước cũng là một chiến lược chữa cháy trong các tình huống đặc biệt, chẳng hạn như phòng máy chủ của một công ty, nơi đổ nước lên tất cả các máy tính đó không phải là lựa chọn tốt. Vì vậy, trong không gian kín, người ta thường sử dụng một chiến lược, gọi là phun sương nước, để bảo vệ các thiết bị. Với chiến lược này, họ sẽ phun vào phòng những giọt nước nhỏ li ti giống như hơi nước. Gollner cho biết: “Bạn có thể bơm nhiều hơi nước vào phòng đến mức nó thay thế oxy và làm tắt ngọn lửa”.
Nước rõ ràng là một chất chữa cháy hiệu quả. Tuy nhiên, có những tình huống nước không phải là một chiến lược khả thi, đặc biệt là cháy rừng, McAllister cho biết. Trong những đám cháy lớn này, "việc lấy [đủ] nước đến nơi cần thiết trở nên khó khăn hơn rất nhiều”, bà nói.
Thông thường, nước bạn nhìn thấy rơi xuống các đám cháy rừng không phải để dập tắt ngọn lửa mà là để làm chậm nó lại. Gollner cho biết thêm, nước có thể kéo dài thời gian để các phương pháp chữa cháy khác có tác dụng, "nhưng nó không ngăn được đám cháy. Cần phải có người trên mặt đất, loại bỏ nhiên liệu và vùi nó bằng đất, nhưng điều này không thể thực hiện khi ngọn lửa cao tới 50 feet [15 mét]”.
Theo Livescience
Văn Thiện biên dịch
