Nghiên cứu mới đã tiết lộ những đặc tính tuyệt vời của hệ vi sinh vật đường ruột, chẳng hạn như khả năng kiểm soát các bệnh chết người như ung thư và tim mạch.
Vi khuẩn, virus và nấm, chiếm khoảng 70% hệ thống miễn dịch của con người, đã là tâm điểm của nhiều nhà khoa học và có lẽ sẽ là chủ đề mới nhất của nhiều cuốn sách trong tương lai.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng tổn thương đường ruột do kháng sinh, glyphosate, đường và căng thẳng gây ra có thể đảo ngược. Hệ vi sinh đường ruột cũng có thể phục hồi.
Một làn sóng khám phá mới trong hai thập kỷ qua đã khơi dậy một khái niệm hoàn toàn mới: Nếu bạn biết cách chăm sóc các vi khuẩn có lợi trong ruột, chúng sẽ giúp ngăn ngừa và thậm chí chống lại các loại bệnh tật ở mọi cấp độ.
Bác sĩ kiêm tác giả nổi tiếng thế giới Tiến sĩ William Li tin rằng sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột có liên quan mật thiết đến sức khỏe con người. Cuốn sách mới nhất của ông - “Eat to Beat Your Diet”, tập trung vào quá trình trao đổi chất, chức năng chính của hệ vi sinh vật đường ruột.
Tiến sĩ Li nói với The Epoch Times: "Bạn có thể thấy rằng sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột có ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tổng thể của chúng ta. Những vi khuẩn này sống hòa thuận với nhau và hầu hết chúng đều đóng vai trò quan trọng".
Đặc biệt, Tiến sĩ Li đã nhấn mạnh một loại vi khuẩn có tên là A. muciniphila, đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, kiểm soát cân nặng, bảo vệ hệ miễn dịch và sức khỏe tâm thần. Loại vi khuẩn này thường được tìm thấy trong ruột của những người gầy nhưng không có trong ruột của những người béo phì.
Vi khuẩn chống ung thư trong ruột
Một nghiên cứu năm 2015 đã xác định Akkermansia là một trong những vi khuẩn đường ruột quan trọng, được cho là hoạt động tốt hơn so với liệu pháp miễn dịch ở bệnh nhân ung thư. Liệu pháp miễn dịch là sử dụng hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân để điều trị bệnh.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science nhằm mục đích tìm hiểu lý do tại sao điều trị bằng thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch, cung cấp tế bào ung thư ở cấp độ tế bào, chỉ có hiệu quả ở khoảng 20% bệnh nhân.
Mặc dù nhẹ hơn hóa trị, phương pháp điều trị này có các tác dụng phụ phổ biến, bao gồm phát ban, tiêu chảy và mệt mỏi.
Các xét nghiệm mẫu phân của bệnh nhân ung thư phổi và thận cho thấy, mức độ Akkermansia thấp hơn ở những người không đáp ứng với liệu pháp miễn dịch. Điều này đã châm ngòi cho nghiên cứu về vai trò của hệ vi sinh vật trong bệnh ung thư.
Tiến sĩ Li cho biết: "Với một hệ thống miễn dịch hoạt động tốt, bạn có thể đảo ngược ung thư giai đoạn ba hoặc bốn thành con số không. Trong 5 năm qua, một số nghiên cứu về phương pháp điều trị ung thư đã cho thấy kết quả gây sốc. Một số vi khuẩn có mặt trong ruột của những bệnh nhân đáp ứng với phương pháp điều trị mạnh mẽ này".
Sức khỏe đường ruột là vấn đề của sự sống và cái chết?
Một ví dụ nổi bật khác được Tiến sĩ Lee chia sẻ là một nghiên cứu năm 2021 trên tạp chí Science về liệu pháp miễn dịch ở bệnh nhân u ác tính giai đoạn cuối, cho thấy cứ tăng 6g chất xơ trong chế độ ăn uống sẽ giảm 30% tỷ lệ tử vong.
"Nó thực sự sâu sắc, và những gì chúng tôi đang khám phá là một cái gì đó thực sự đáng chú ý, đáng kinh ngạc, thay đổi cuộc chơi ... nhưng chúng tôi vẫn chưa biết nhiều," ông nói.
Ví dụ, nghiên cứu tương tự cũng phát hiện ra rằng đối với những bệnh nhân tăng lượng chất xơ nhưng không cải thiện thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột, việc điều trị không đạt hiệu quả như mong đợi và nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng việc bổ sung men vi sinh đơn thuần không có tác dụng.
Vi khuẩn đường ruột tốt cũng có thể bảo vệ tim
Mặc dù các cơ chế hơi phức tạp, nhưng có bằng chứng đáng kể rằng quá trình chuyển hóa của hệ vi sinh vật điều chỉnh huyết áp, cholesterol, viêm mạch máu, xơ vữa động mạch và lắng đọng canxi trên mạch máu.
Một đánh giá nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Circulation Research cho biết: "Các liệu pháp điều trị nhắm mục tiêu với hệ vi sinh vật đường ruột và phòng ngừa các bệnh tim mạch (CVD) là những lĩnh vực nghiên cứu mới thú vị”.
Bài báo minh họa sáu con đường liên kết giữa đường ruột và bệnh tim, và tin rằng "mặc dù hiểu biết của chúng ta về ảnh hưởng của hệ vi sinh vật đối với bệnh tim mạch vẫn còn rất nông cạn, nhưng tốc độ mà những khám phá mới đang xuất hiện là rất ấn tượng”.
Nghiên cứu cho thấy chủng Akkermansia, đóng một vai trò quan trọng trong liệu pháp miễn dịch, dường như cũng là chìa khóa để giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Nó dường như làm giảm xơ vữa động mạch chủ, một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch và hiện đang được nghiên cứu ở người như một phương pháp điều trị.
Akkermansia được phát hiện làm giảm lipopolysacarit huyết tương (LPS) ở những đối tượng mắc hội chứng chuyển hóa và béo phì trong một nghiên cứu lâm sàng với nhóm kiểm soát giả dược.
Lipopolysacarit (LPS) có liên quan đến bệnh tim và bệnh Alzheimer. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Miễn dịch học thần kinh năm 2008 cho thấy bệnh nhân Alzheimer có lượng lipopolysacarit trong huyết tương cao gấp ba lần so với những người khỏe mạnh.
Sự đa dạng của hệ vi sinh vật và các đặc điểm độc đáo của các chủng riêng lẻ làm phức tạp thêm cho các nghiên cứu trong lĩnh vực này.
Ví dụ, một nghiên cứu về loài gặm nhấm được công bố vào năm 2017 trên tạp chí Circulation cho thấy chế độ ăn nhiều chất xơ hoặc các sản phẩm chứa vi khuẩn có lợi giúp hạ huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, bài báo trích dẫn rằng hầu hết những phát hiện từ các thí nghiệm trên động vật vẫn chưa lặp lại.
Tất nhiên, hệ vi sinh vật chỉ là một khía cạnh của hệ thống miễn dịch của con người liên quan đến việc chữa lành các bệnh này. Một phần khác của hệ thống miễn dịch là các tế bào miễn dịch và gần như mọi tế bào miễn dịch đều có một thụ thể vitamin D trên đó. Tuy nhiên, trong vài năm qua, không có mối liên hệ nào giữa vitamin D và hệ vi sinh vật được tìm thấy.
Mối quan hệ giữa hệ vi sinh vật và vitamin D
Hệ vi sinh vật chủ yếu được điều chỉnh thông qua chế độ ăn uống, nhưng thực phẩm không phải là nguồn cung cấp vitamin D tốt, loại vitamin này hoạt động giống như một loại hormone hơn là vitamin trong cơ thể. Không có cơ quan tiếp nhận vitamin D trong ruột; tuy nhiên, nghiên cứu mới chỉ ra vai trò của vitamin D đối với sức khỏe của hệ vi sinh vật.
Vitamin D được da sản xuất tự nhiên khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (khi không thoa kem chống nắng), đặc biệt là vào khoảng giữa trưa. Với lối sống trong nhà hiện đại, việc tăng cường vitamin D thông qua bổ sung sẽ tốt hơn nhiều. Vitamin D được biết là có tác dụng giảm viêm.
Một cơ chế chống viêm quan trọng khác đến từ axit béo chuỗi ngắn (SCFA), chất chuyển hóa của axit béo chuỗi ngắn, được tạo ra bởi hệ vi sinh vật trong ruột kết sau khi ăn chất xơ. Nó có tác dụng kiềm chế tình trạng viêm ở mọi nơi trong cơ thể.
Các axit béo chuỗi ngắn tăng cường khả năng của vitamin D để thúc đẩy các peptide kháng khuẩn, vốn được tiết ra bởi các tế bào miễn dịch và tế bào biểu mô để bảo vệ hàng rào ruột. Những peptide mạnh mẽ này liên kết với lipopolysacarit, điều chỉnh sự biểu hiện của các cytokine (hoặc các yếu tố) và đóng vai trò chống viêm đối với bệnh tật, nhiễm trùng và ung thư.
Chuyên gia dinh dưỡng và hệ vi sinh vật Ray A. Frame cho biết: “Axit béo chuỗi ngắn được biết là có tác dụng tăng cường hoạt động của vitamin D để xây dựng hàng rào bảo vệ ruột”.
Một bài báo đăng trên tạp chí y khoa Nhật Bản năm 2020 đã kết luận rằng, vitamin D có thể kiểm soát sự biểu hiện của các peptide kháng khuẩn, điều chỉnh chức năng của hệ vi khuẩn đường ruột và có tác dụng bảo vệ hàng rào biểu mô niêm mạc ruột.
Một nghiên cứu khác vào năm 2021 trong một số đặc biệt của Tạp chí Khoa học Phân tử Quốc tế cho thấy việc bổ sung vitamin D giúp giảm viêm và tối ưu hóa thành phần hệ vi sinh vật ở những người mắc bệnh viêm ruột.
Bệnh đường ruột và rối loạn
Tiến sĩ Ari Grinspan, giám đốc chương trình cấy ghép vi sinh vật trong phân và phó giáo sư y khoa tại Bệnh viện Mount Sinai, tin rằng các bệnh đường ruột, chẳng hạn như bệnh viêm ruột, là bệnh do lối sống của người phương Tây mang lại, không phải vấn đề do di truyền mà lối sống này, được đặc trưng bởi việc tiếp xúc với hóa chất, dẫn đến hàng rào ruột bị xáo trộn.
Ông nói với The Epoch Times rằng ông đã nhìn thấy tia hy vọng, đối với một số bệnh nghiêm trọng, việc thay đổi thành phần của hệ vi sinh vật có tác dụng đáng kể.
Ông nói: "Có rất nhiều tiềm năng và chúng ta nên lạc quan một cách thận trọng rằng nhiều thứ có thể không thuận buồm xuôi gió. Nhưng bằng cách thay đổi thành phần của hệ vi sinh vật, có lẽ chúng ta có thể giúp một số bệnh nhân, và đó là lý do tại sao tôi vui mừng về tương lai mong đợi".
Theo Zhang Yu từ The Epoch Times tiếng Trung
Bảo Vy biên dịch
