Bệnh nhân mắc chứng mất tự chủ thường cảm thấy khó chịu khắp người, có thể họ đã khám ở nhiều bác sĩ khác nhau, nhưng các giá trị xét nghiệm đều bình thường. Vậy các triệu chứng phổ biến của hội chứng mất tự chủ là gì, làm thế nào để chẩn đoán?
Người mắc hội chứng mất tự chủ thường có một hoặc nhiều biểu hiện rối loạn về thể chất và tinh thần, bao gồm:
- Khó chịu về thể chất
- Rối loạn giấc ngủ.
- Ngủ nhưng không cảm thấy hết mệt mỏi.
- Nhức đầu và chóng mặt.
- Cứng vai.
- Tim đập nhanh.
- Tức ngực.
- Thường muốn hít thở sâu.
- Dạ dày khó chịu.
- Táo bón hoặc tiêu chảy.
- Không có năng lượng hoặc cảm thấy mệt mỏi một cách dễ dàng.
- Cảm lạnh thường xuyên.
- Đau lưng.
- Da sần sùi.
- Tóc khô.
- Tay chân lạnh, tê và đau.
- Khó chịu về tinh thần.
- Cảm thấy căng thẳng và áp lực.
- Sự trì hoãn.
- Không thể tập trung.
- Dễ cáu bẳn.
- Bồn chồn.
- Trầm cảm.
Thần kinh tự chủ ở đâu? Nó đóng vai trò gì?
Trước khi giải thích chức năng của dây thần kinh tự chủ, trước tiên chúng ta cần hiểu dây thần kinh là gì.
Dây thần kinh giống như một “con đường” để não bộ truyền đạt thông tin đến các cơ quan khác nhau. Thông qua dây thần kinh, các loại kích thích cả trong lẫn ngoài cơ thể đều là thông tin truyền đến não và các cơ quan, sau đó tạo ra nhiều hoạt động và phản ứng.
Hai loại dây thần kinh chính truyền thông tin gồm: “Dây thần kinh trung tâm” kéo dài từ não đến tủy sống và “dây thần kinh ngoại vi” kéo dài từ dây thần kinh trung ương đến mọi ngóc ngách của cơ thể.
“Các dây thần kinh ngoại vi” được chia thành “hệ thống thần kinh soma” và “hệ thống thần kinh tự chủ”.
- Hệ thống thần kinh soma bao gồm các tế bào thần kinh cảm giác, truyền cảm giác và các tế bào thần kinh vận động, điều khiển các cơ của tay / chân.
- Hệ thống thần kinh tự chủ chịu trách nhiệm về hoạt động của các cơ quan nội tạng, lưu lượng máu và các chức năng sinh lý khác để duy trì sự sống.
Chúng ta không thể điều khiển thần kinh tự chủ theo ý muốn. Tất cả mọi thứ: từ việc tim chuyển máu đi khắp cơ thể, thở, tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng, đổ mồ hôi khi trời nóng, rùng mình khi lạnh và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể đều được hệ thống thần kinh tự chủ thực hiện. Các dây thần kinh tự chủ hoạt động 24 giờ một ngày để duy trì chức năng của cơ thể.
Hệ thống thần kinh tự chủ nằm ở cả hai bên cột sống và bao gồm các dây thần kinh giao cảm và đối giao cảm. Nó điều chỉnh và cung cấp năng lượng cho cơ thể để kích hoạt phản ứng tự nhiên của nó đối với các tình huống bất ngờ, căng thẳng.
- Hệ thống thần kinh giao cảm: Hãy coi nó như một bàn đạp ga cho phép chúng ta tỉnh táo và phản ứng nhanh hơn khi đối mặt với căng thẳng bên ngoài. Khi dây thần kinh giao cảm hoạt động quá mức, dây thần kinh đối giao cảm không thể hoạt động bình thường và các bệnh khác nhau có thể xảy ra.
- Hệ thần kinh đối giao cảm: Coi nó như cái phanh giúp chúng ta thư giãn và dự trữ năng lượng, hạ nhịp tim và huyết áp, đồng thời hoạt động mạnh hơn thần kinh giao cảm khi nghỉ ngơi hoặc ngủ. Mặc dù các dây thần kinh đối giao cảm có thể tăng cường khả năng miễn dịch nhưng chúng cũng có khả năng gây ra các vấn đề về dị ứng.
Vì cơ thể có hai hệ thống thần kinh với các chức năng đối lập nhau nên nó có thể vận động và nghỉ ngơi khi cần thiết, duy trì nhịp sinh học nhịp nhàng. Đây là điều mà y học Trung Quốc gọi là “sự cân bằng âm dương”.
Nếu hệ thống thần kinh tự chủ bị rối loạn chức năng, ngay cả khi không phát hiện ra bất thường nào, các bệnh lý trong nội tạng vẫn có thể phát triển trong tương lai, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.
Tầm quan trọng của giấc ngủ
Một tỷ lệ cao những người mắc chứng mất tự chủ cũng bị rối loạn giấc ngủ. Vậy phải chăng cải thiện giấc ngủ có thể khắc phục hội chứng mất tự chủ?
Rối loạn giấc ngủ là một triệu chứng cốt lõi của hội chứng mất tự chủ. Nó là chỉ báo sớm về sự xuất hiện của hội chứng mất tự chủ, đồng thời còn là một chỉ số để đánh giá kết quả điều trị hội chứng này.
Giấc ngủ có thể hồi sinh và vô hiệu hóa các mô hoặc cơ quan bị sử dụng quá mức, sửa chữa những căng thẳng về thể chất lẫn tinh thần và giúp chúng ta phục hồi sau những thất bại. Do đó, giấc ngủ là một cơ chế bảo vệ quan trọng cho cơ thể.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng ngủ thiếu giấc có thể gây ra tình trạng bồn chồn, tính khí thất thường, cảm giác đau đớn ở các bộ phận cơ thể khác nhau, kém tỉnh táo vào ban ngày, thờ ơ, tai nạn hoặc tâm trạng xuống dốc.
Rối loạn giấc ngủ mãn tính, dai dẳng có thể gây ra rối loạn chức năng tự chủ.
Tây y có thể cải thiện đáng kể và hiệu quả các triệu chứng sinh ra do thiếu ngủ. Do đó, việc loại bỏ các yếu tố môi trường, hành vi và tâm lý ảnh hưởng đến giấc ngủ là rất quan trọng.
Hầu hết những người bị rối loạn giấc ngủ cũng dễ bị hồi hộp, lo lắng, cáu kỉnh và có lối sống thất thường, những người này rất có thể mắc chứng rối loạn điều hòa thần kinh tự chủ.
Nhịp tự chủ lý tưởng là nhịp mà trong đó các dây thần kinh giao cảm hoạt động hết tốc lực vào ban ngày và các dây thần kinh đối giao cảm hoạt động vào ban đêm.
Nếu buổi tối trước khi đi ngủ mà cơ thể vẫn chưa hoàn toàn thư giãn, khiến cơ thể rơi vào trạng thái hưng phấn giao cảm và suy nhược phó giao cảm thì ngủ sẽ không ngon, thậm chí là không ngủ được.
Trên lâm sàng, chúng tôi phát hiện ra rằng nếu chúng ta có thể cải thiện trạng thái giấc ngủ của bệnh nhân mắc chứng mất tự chủ, thì hầu hết các triệu chứng khó chịu khác đều có thể được cải thiện nhanh chóng.
Theo Tiến Sĩ Wu Kuo-Pin từ The Epoch Times tiếng Anh
Chấn Hưng biên dịch
Bác sĩ Wu Kuo-pin là giám đốc của Phòng khám Tim Xinyitang Đài Loan. Năm 2008, anh bắt đầu học y học cổ truyền Trung Quốc và lấy bằng cử nhân tại Đại học Y khoa Trung Quốc ở Đài Loan.
