Khi không được kiểm soát, tiểu đường có thể mang đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim, bệnh thận, mù lòa và các biến chứng khác.
Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là một căn bệnh mãn tính đã trở thành đại dịch ở mọi lứa tuổi trên toàn thế giới.
Carb: chìa khóa của bệnh tiểu đường
Một số loại thực phẩm, đặc biệt là những thực phẩm giàu carbohydrate (carb), có thể khiến lượng đường trong máu tăng nhanh. Điều này có thể khiến cơ thể cảm thấy uể oải, tăng lượng đường huyết và thậm chí khiến tăng cân.
Carbohydrate bao gồm tinh bột, đường và chất xơ. Chỉ có chất xơ không được tiêu hóa và hấp thụ như các loại carb khác, vì vậy chất xơ không ảnh hưởng đến đường huyết. Trên thực tế, chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu.
Theo thời gian, đường huyết cao có thể làm hỏng các dây thần kinh và mạch máu của cơ thể, điều này có thể tạo tiền đề cho bệnh tim, bệnh thận và các triệu chứng nghiêm trọng khác.
Đối với bệnh nhân tiểu đường, quan trọng nhất là phải hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột hoặc giàu chất béo.
Các loại thực phẩm và đồ uống mà bệnh nhân tiểu đường nên tránh
1. Đồ uống có đường
Đây là lựa chọn đồ uống tệ nhất đối với bệnh nhân tiểu đường.
Đồ uống có đường phổ biến bao gồm các loại nước ngọt, sữa có đường và nước ép hoa quả, đều là thực phẩm chứa lượng đường cao và rất ít chất xơ.
Ngoài ra, những thức uống này chứa nhiều đường fructose, có thể dẫn đến kháng insulin và bệnh tiểu đường. Hơn nữa, lượng đường fructose cao trong đồ uống có đường có thể dẫn đến những thay đổi trong quá trình trao đổi chất, và tăng nguy cơ béo phì, gan nhiễm mỡ và các bệnh khác.
Để giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, hãy uống nước, nước ngọt có ga hoặc trà đá không đường thay vì đồ uống có đường.
2. Chất béo chuyển hóa
Chất béo chuyển hóa được tìm thấy trong bơ thực vật, bơ đậu phộng, bánh mì, v.v. Ngoài ra, các nhà sản xuất thực phẩm thường thêm chúng vào các loại bánh nướng như một phụ gia bảo quản.
Mặc dù chất béo chuyển hóa không trực tiếp làm tăng lượng đường trong máu, nhưng chúng có liên quan đến việc tăng chứng viêm, kháng insulin, cũng như giảm mức HDL - cholesterol (chất béo tốt) và suy giảm chức năng động mạch.
3. Bánh mì, cơm và các loại mì
Bánh mì, cơm và mì ống là những thực phẩm, có lượng carb cao.
Các loại thực phẩm làm từ bột tinh chế có thể làm tăng đáng kể lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Những thực phẩm chế biến sẵn này chứa ít chất xơ.
Một nghiên cứu của Đại học Alabama, Hoa Kỳ cho thấy thực phẩm nhiều tinh bột không chỉ làm tăng lượng đường trong máu mà còn làm giảm chức năng não ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 và suy giảm trí óc.
Trong một nghiên cứu khác, thay thế những thực phẩm này bằng những thực phẩm giàu chất xơ có thể làm giảm đáng kể mức đường huyết và cholesterol ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Tăng tiêu thụ chất xơ cũng cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột, điều này có thể dẫn đến cải thiện tình trạng kháng insulin
4. Pizza
Chất béo trong phomai và bột tinh chế trong vỏ bánh khiến pizza trở thành một trong những món ăn tồi tệ nhất đối với bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra nhiều loại nước sốt và các gia vị hiện nay có xu hướng chứa nhiều carb, chất béo và calo.
Nếu quá thèm pizza, một chiếc pizza vỏ mỏng với nhiều rau và ít phomai có thể là một lựa chọn tạm ổn. Nên theo dõi lượng đường huyết của bản thân khi lựa chọn pizza loại này như một món ăn thường xuyên.
5. Đồ uống có cồn
Các đồ uống chứa cồn như rượu bia chắc chắn không thể tốt cho bệnh nhân tiểu đường, mặc dù một lượng rượu nhỏ có thể khiến hạ đường huyết. Rượu có thể khiến cơ thể thèm ăn và tư tưởng không tỉnh táo. Hai điều này đủ để khiến chúng ta mất kiểm soát ăn uống.
Ngoài ra, rượu ảnh hưởng đến khả năng cân bằng đường huyết trong gan, đồng thời ảnh hưởng đến hiệu quả tổng thể của insulin. Bia và rượu vang có chứa carb, có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao.
6. Trái cây sấy khô
Trái cây là một nguồn tuyệt vời của một số vitamin và khoáng chất quan trọng, bao gồm cả vitamin C và kali. Khi trái cây được sấy khô, quá trình này sẽ làm mất nước dẫn đến nồng độ các chất dinh dưỡng này thậm chí còn cao hơn. Tuy nhiên, hàm lượng đường của nó cũng trở nên cô đặc hơn.
Ví dụ, cùng một khối lượng, nho khô chứa nhiều carbs gấp bốn lần nho. Các loại trái cây khô khác có hàm lượng carbs cao hơn tương tự so với các loại trái cây tươi.
Các loại trái cây ít đường, chẳng hạn như quả lê hoặc táo có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe đồng thời giữ cho đường huyết ở mức vừa phải.
7. Thức ăn nhẹ đóng gói
Bánh quy và các loại thực phẩm đóng gói khác không phải là lựa chọn ăn vặt tốt.
Chúng thường được làm bằng bột mì tinh chế chứa tinh bột tiêu hóa nhanh có thể làm tăng nhanh lượng đường trong máu.
Nếu bạn cảm thấy đói giữa các bữa ăn, tốt hơn là nên ăn các loại hạt, rau hoặc đồ ăn nhẹ chứa ít tinh bột như bún, miến.
8. Nước hoa quả
Mặc dù nước ép trái cây thường được coi là một loại nước giải khát tốt cho sức khỏe, nhưng tác động của nó đối với đường huyết cũng tương tự như nước ngọt.
Tương tự như đồ uống có đường, nước ép trái cây chứa nhiều đường fructose. Fructose thúc đẩy kháng insulin, béo phì và bệnh tim.
Một cách thay thế tốt hơn nhiều là thưởng thức nước với một chút chanh, loại nước này ít đường và hầu như không có calo.
9. Thực phẩm chiên rán
Các loại thực phẩm chiên, đặc biệt là khoai tây chiên là món ăn cần phải tránh xa nếu bị tiểu đường. Nhiều loại thực phẩm này thường được tẩm bột trước khi chiên khiến chúng chứa nhiều carb.
Khoai tây có hàm lượng tinh bột tương đối cao. Đặc biệt là sau khi đã được chế biến, khoai tây chiên có thể làm tăng lượng đường trong máu đáng kể. Nếu không muốn bỏ ăn khoai, ăn một phần nhỏ khoai lang là lựa chọn tốt nhất của bạn.
Những loại thực phẩm này rất giàu calo và chất béo bão hòa, có thể gây tăng cân và tăng cholesterol.
Bệnh nhân tiểu đường nên tránh xa chất béo không lành mạnh, đường lỏng, ngũ cốc chế biến và các loại thực phẩm khác có chứa carbs tinh chế. Tránh các loại thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu và gây kháng insulin có thể giúp bạn khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường trong tương lai.
Quang Minh (tổng hợp)
