Các loại thuốc kháng sinh làm tăng nguy cơ vi khuẩn kháng kháng sinh, sỏi thận và các rối loạn tâm thần; ngoài ra dữ liệu còn cho thấy các loại kháng sinh còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch nguy hiểm. Tôi sẽ chia sẻ với mọi người cách để tránh những nguy cơ này.
Tổng quan
- Nhóm kháng sinh Fluoroquinolon có liên quan đến tình trạng viêm và đứt gân gót Achilles, đồng thời đã được chứng minh làm tăng nguy cơ bóc tách động mạch chủ (tình trạng có vết rách ở thành động mạch chủ, khiến máu chảy giữa các lớp của thành động mạch) hoặc vỡ động mạch chủ, có thể dẫn đến tử vong.
- Mặc dù các có cảnh báo “hộp đen” nhưng fluoroquinolon vẫn thường được sử dụng trong các trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Sử dụng kháng sinh có thể gây ra sự thay đổi vĩnh viễn hệ vi sinh vật đường ruột, thành phần chiếm đến 80% chức năng trong hệ thống miễn dịch của bạn, vì vậy điều quan trọng là chỉ sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết.
- Bạn có thể giảm nguy cơ nhiễm các loại vi khuẩn và vi rút bằng cách hỗ trợ hệ thống miễn dịch thông qua các biện pháp lối sống đơn giản, chẳng hạn như ngủ chất lượng, thực phẩm lên men, tập thể dục thường xuyên và tối ưu hóa lượng vitamin D của bạn.
Các nghiên cứu cho thấy hệ vi sinh vật trong cơ thể bạn có gần 39 nghìn tỷ vi khuẩn. Trong những năm đầu, gia đình, chế độ ăn uống và tiếp xúc với môi trường góp phần tạo nên sự đa dạng trong hệ vi sinh vật, ảnh hưởng đến sức khỏe suốt đời của bạn. Các hoạt động hàng ngày như đánh răng, ăn uống, hôn ai đó hoặc tiếp xúc với vật nuôi trong gia đình cũng ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của bạn.
Thành phần trong hệ sinh vật này có thể của bạn có thể khác biệt giống như dấu vân tay và đóng một vai trò to lớn trong việc ngăn ngừa bệnh tật và cũng như ảnh hưởng đến chức năng của da, phổi, vú và gan của bạn.
Vi khuẩn có hại có thể gây ra nhiều bệnh và những bệnh này thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Trong số 10 loại kháng sinh được kê đơn phổ biến nhất, có hai loại thuộc nhóm kháng sinh fluoroquinolon.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) lần đầu tiên bổ sung cảnh báo đối với fluoroquinolones vào năm 2008, do nhóm thuốc này làm tăng nguy cơ viêm và đứt gân. Hộp cảnh báo, hay còn được gọi là cảnh báo hộp đen, đã xuất hiện trên nhãn thuốc nhằm tạo ra sự chú ý đến những nguy cơ nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng.
Một cảnh báo bổ sung cho những người bị bệnh nhược cơ đã được thêm vào năm 2011, và các bản cập nhật đã được đưa vào năm 2013 mô tả bệnh thần kinh ngoại biên không hồi phục. Vào năm 2018, FDA đã cảnh báo thuốc kháng sinh fluoroquinolone có thể làm tăng sự xuất hiện của các vết nứt hoặc rách trên động mạch chủ. Và, vào tháng 1 năm 2022, FDA đã quyết định:
“Chúng tôi đã xác định rằng fluoroquinolon nên được dành riêng trong trường hợp không có lựa chọn điều trị nào khác ở những bệnh nhân viêm xoang cấp do vi khuẩn, đợt cấp của viêm phế quản mạn tính do vi khuẩn (ABECB) và nhiễm trùng đường tiểu không biến chứng vì nguy cơ lớn hơn lợi ích.
Đối với một số bệnh nhiễm khuẩn nặng, lợi ích của fluoroquinolon lớn hơn nguy cơ, và trong trường hợp này nhóm fluoroquinolon có thể là một lựa chọn điều trị”.
Tuy nhiên, bất chấp những cảnh báo này, vào tháng 4 năm 2022, các nhà nghiên cứu phát hiện fluoroquinolon vẫn nằm trong số những loại kháng sinh được kê đơn nhiều nhất trên thế giới. Họ kết luận rằng một số nhân viên y tế có thể có “chưa đủ kiến thức” đối với những thông tin về mức độ an toàn và nguy cơ của loại thuốc này, và cần được đào tạo thêm về những phản ứng bất lợi của fluoroquinolon.
FDA cảnh báo Fluoroquinolones có liên quan với tình trạng tổn thương động mạch chủ
Động mạch chủ là một trong những động mạch chính trong cơ thể cung cấp máu có oxy cho hệ tuần hoàn của bạn. Động mạch xuất phát từ phía bên trái của tim và chạy xuống phía trước cột sống. Đánh giá của FDA cho thấy kháng sinh fluoroquinolon làm tăng nguy cơ rách động mạch chủ, còn được gọi là bóc tách động mạch chủ, hoặc vỡ phình động mạch chủ, dẫn đến chảy nhiều máu và tử vong.
Nguy cơ này xảy ra khi fluoroquinolone được sử dụng bằng đường uống hoặc đường tiêm. Điều này khiến FDA phải thận trọng đối với việc sử dụng kháng sinh fluoroquinolone ở những người có nguy cơ, ngoại trừ trường hợp không còn lựa chọn điều trị nào khác.
Đặc biệt, không nên sử dụng kháng sinh fluoroquinolone cho những người có nguy cơ hoặc mắc chứng phình động mạch chủ, chẳng hạn như những người bị bệnh mạch máu do xơ vữa động mạch ngoại biên, tăng huyết áp và một số bệnh di truyền như hội chứng Ehlers-Danlos hoặc hội chứng Marfan.
Kết quả này được rút ra từ bốn nghiên cứu quan sát đã được công bố. Những nguyên cứu ngày được thực hiện cùng nhau đã chứng minh mối liên quan nhất quán giữa việc bóc tách hoặc vỡ động mạch chủ và việc sử dụng fluoroquinolone. Cơ chế của tình trạng này chưa được xác định từ những nghiên cứu trên.
Một số loại fluoroquinolon thường được sử dụng gồm có ciprofloxacin (Cipro), levofloxacin (Levaquin), gemifloxacin (Factive) và moxifloxacin (Avelox). Đây là những loại thuốc kháng sinh được kê đơn để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên và nhiễm trùng đường tiết niệu. Trong một tuyên bố, FDA cảnh báo:
“Không nên sử dụng fluoroquinolon cho những bệnh nhân có nhiều nguy cơ trừ khi không còn lựa chọn điều trị nào khác.
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên tránh dùng kháng sinh fluoroquinolone cho những bệnh nhân bị phình động mạch chủ hoặc có nguy cơ bị phình động mạch chủ, chẳng hạn như bệnh nhân mắc các bệnh xơ vữa mạch máu ngoại biên, tăng huyết áp, một số bệnh lý di truyền như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos và ở những bệnh nhân lớn tuổi".
Nhiễm trùng đường hô hấp trên thường do virus
Vi rút thường gây nhiễm trùng đường hô hấp trên (URI) với các triệu chứng sổ mũi, ho, sốt nhẹ, đau họng và khó ngủ. Nhiễm trùng đường hô hấp trên là bệnh cấp tính phổ biến nhất ở bệnh nhân ngoại trú, thường gặp trong những trường hợp cảm lạnh, thường là tình trạng viêm nhẹ và tự giới hạn của niêm mạc đường hô hấp.
Bệnh do vi khuẩn có thể theo sau một bệnh do vi-rút gọi là tình trạng nhiễm trùng thứ phát, thường bao gồm các triệu chứng kéo dài hơn 14 ngày kèm theo sốt cao hơn mức nhiệt độ thường gặp ở vi-rút. Thông thường, tình trạng sốt sẽ nặng hơn sau vài ngày thay vì cải thiện.
Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân phổ biến để kê đơn fluoroquinolon là nhiễm trùng đường hô hấp trên, thường do vi rút gây ra. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), số lượng đơn thuốc kháng sinh dùng trong cộng đồng cao nhất được kê ở các bang phía đông nam.
Fluoroquinolones xếp thứ 4 về số lượng đơn thuốc cao nhất được kê trên 1.000 người trong chỉ số kê đơn thuốc kháng sinh ngoại trú của CDC vào năm 2016. Bởi vì các chuyên gia chăm sóc sức khỏe vẫn lựa chọn fluroquinolones nhiều hơn mức cần thiết trong các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi, CDC đã báo cáo vào năm 2021 rằng một Hội đồng chuyên gia đã khuyến nghị việc sử dụng fluroquinolones cho mục đích này nên giảm xuống 90%.
Nhiễm trùng do vi khuẩn và vi rút không giống nhau do cấu trúc của những loại vi sinh vật này và cách chúng phản ứng với thuốc. Mặc dù vi khuẩn và vi rút đều quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng vi rút lớn nhất cũng nhỏ hơn nhiều so với vi khuẩn nhỏ nhất.
Không giống như vi khuẩn có cấu trúc phức tạp hơn, vi rút không thể tồn tại mà không có vật chủ và chỉ có thể sinh sản bằng cách tự gắn vào các tế bào vật chủ. Ngoài ra, không giống như vi khuẩn, hầu hết các vi rút đều sẽ tấn công những nhóm tế bào đặc hiệu của chúng.
Sự khác biệt về cấu trúc và độ phức tạp của vi sinh vật ảnh hưởng đến các loại thuốc có thể chống lại chúng. Vi rút không bị ảnh hưởng bởi các thuốc kháng sinh như fluoroquinolones. Trên thực tế, việc sử dụng kháng sinh cho các trường hợp nhiễm virus chỉ góp phần làm tăng tỷ lệ kháng kháng sinh.
Fluoroquinolones có liên quan đến nhiều vấn đề về sức khỏe khác
Trong hơn một thập kỷ qua, người ta đã biết rằng kháng sinh fluoroquinolone có liên quan đến tình trạng đứt và tổn thương gân Achilles. Ngoài ra, nhóm thuốc này còn có những phản ứng bất lợi nghiêm trọng khác, như bong võng mạc, phình động mạch chủ và có thể ảnh hưởng đến những hệ cơ quan có liên quan đến sự hình thành collagen. Chúng ta có thể giải thích phần nào cơ chế tại sao nhóm thuốc này làm tăng nguy cơ vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ. Đó là vì collagen tham gia cấu tạo nên thành động mạch và tĩnh mạch giúp mạch máu có thể co giãn khi tim bơm máu.
Sau đó, vào tháng 7 năm 2022, FDA đã đưa ra một cảnh báo khác, “cảnh báo các bác sĩ về sự gia tăng nguy cơ viêm và đứt gân liên quan đến việc sử dụng nhóm kháng sinh fluoroquinolon”. Theo Tiến sĩ Renata Albrecht, người đứng đầu Bộ phận các sản phẩm cấy ghép và mầm bệnh đặc biệt của FDA. “Nguy cơ đứt gân Achilles liên quan đến fluoroquinolon cao hơn từ 3 đến 4 lần so với những trường hợp những người không dùng loại thuốc này.
Vì vậy, nếu bạn đang dùng loại thuốc kháng sinh này, hãy lập tức đến các cơ sở y tế nếu bạn cảm thấy đau nhức hoặc có tình trạng viêm ở cơ hoặc gân. Bạn cũng không nên tập thể dục khi các khớp đang bị ảnh hưởng.
Fluoroquinolon có khả năng tạo phức chelat mạnh với sắt, vì vậy có thể dẫn đến những thay đổi ngoại di truyền do làm giảm các chất cần sắt làm cofactor (đồng yếu tô). Một nghiên cứu cho rằng, điều này giúp giải thích được tính chất gây độc cho thận của các loại thuốc kháng sinh.
“Ở nồng độ thấp hơn milimol/l, những kháng sinh này ức chế các histone demethylases có vùng jumonji, TET DNA demethylases và collagen prolyl 4-hydroxylases, dẫn đến tích tụ các histone và DNA bị methyl hóa, đồng thời ức chế sự hydroxyl hóa proline trong collagen. Những tác dụng này có thể giải thích độc tính trên thận và bệnh lý về gân do fluoroquinolone gây ra ”.
Một nghiên cứu gần đây đã liên hệ việc sử dụng fluoroquinolon với tình trạng số lượng trẻ em và người lớn có sỏi thận ngày càng tăng. Tỷ lệ có sỏi thận tăng lên 1,5 lần khi sử dụng fluoroquinolones và khi sử dụng thuốc này trong vòng 3 đến 12 tháng sẽ có nguy cơ cao hơn. Dường như trẻ em và thanh thiếu niên đặc biệt nhạy cảm hơn với tình trạng này.
Những phản ứng có thể xảy ra trên khắp cơ thể, tác động đến hệ thần kinh trung ương và hệ thống cơ xương khớp, thị giác và thận, có thể xảy ra nhiều phản ứng cùng lúc. Những phản ứng nghiêm trọng được báo cáo bao gồm:
- Suy giảm trí nhớ
- Mê sảng
- Kích động
- Mất phương hướng
- Bong võng mạc
- Mất thính giác và / hoặc ù tai
- Giảm chú ý
- Sỏi thận
- Suy thận
- Hạ đường huyết dẫn đến hôn mê
- Vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ
- Viêm hoặc đứt gân
Fluoroquinolone gây ra nhiều phản ứng bất lợi về tâm thần
Các nhà nghiên cứu khuyến cáo rằng cần nghiên cứu sâu thêm để hiểu cơ chế bệnh sinh của những bệnh liên quan đến kháng sinh nhằm điều trị các bệnh này thông qua hệ vi sinh vật đường ruột - khôi phục nó về trạng thái ban đầu.
Những nghiên cứu sâu hơn đã chứng minh sự mất cân bằng trong hệ vi sinh vật đường ruột do kháng sinh gây ra có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe trong thời gian dài và theo nhiều cách khác nhau. Nếu bác sĩ kê đơn một trong những loại kháng sinh nhiều nguy cơ này, hãy yêu cầu sử dụng một loại thuốc khác. Thông thường fluoroquinolon sẽ không phải là loại kháng sinh duy nhất có thể sử dụng để điều trị tình trạng nhiễm trùng.
Hãy nhớ rằng, những loại thuốc kháng sinh nhiều nguy cơ này chỉ nên được sử dụng khi là lựa chọn cuối cùng. Nếu cần thiết, hãy nhớ đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng và tất cả các cảnh báo liên quan, đồng thời tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay khi bạn phát hiện những phản ứng bất lợi.
Tiến sĩ David Flockhart, nguyên giáo sư và trưởng khoa dược lâm sàng tại Trường Y Đại học Indiana, được coi là một trong những chuyên gia hàng đầu về tác dụng phụ của fluoroquinolone, cho biết vào năm 2012 rằng “hơn một phần ba số bệnh nhân dùng fluoroquinolone sẽ gặp một số phản ứng bất lợi về mặt tâm thần”.
Nhưng vấn đề là, Flockhart đã cố gắng thu hút sự chú ý đến nhóm thuốc này từ hơn 10 năm trước, vào năm 2001, khi ông nói cụ thể về Ciprofloxacin, ông cố gắng nhấn mạnh đến mức độ an toàn của nhóm kháng sinh fluoroquinolones:
“Ciprofloxacin có thể ví như một khẩu súng đại bác mà lợi ích của nó lớn hơn rủi ro trong một số trường hợp nhất định. Nhưng khi bạn sử dụng khẩu súng càng lớn, thì sẽ có càng nhiều thiệt hại đi kèm hơn bạn nghĩ”.
Các loại thuốc kháng sinh làm thay đổi vĩnh viễn hệ vi sinh vật đường ruột của bạn
Sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột của bạn là một yếu tố quan trọng. Trong những năm gần đây chúng ta ngày càng thấy rõ rằng thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột đóng một vai trò to lớn đối với sức khỏe và phòng bệnh. Ung thư và nhiều vấn đề sức khỏe khác được bắt nguồn từ sự thay đổi của các vi khuẩn đường ruột, bao gồm béo phì, trầm cảm, Parkinson và dị ứng v.v...
Bởi vì ruột là nơi cư trú chính của các thành phần trong hệ thống miễn dịch, việc phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột sẽ tự động phá vỡ chức năng miễn dịch của bạn, điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Một trong những tác động của kháng sinh khiến bạn dễ mắc bệnh là tạo ra môi trường giàu oxy trong ruột của bạn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
Vi khuẩn có lợi phát triển trong môi trường yếm khí (không có oxy), trong khi vi khuẩn gây bệnh cần oxy để tồn tại. Dữ liệu cho thấy chỉ cần một đợt kháng sinh cũng có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột của bạn trong một năm, đó là lý do tại sao chỉ nên sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Martin Blaser tại Trung tâm Y tế Langone, Đại học New York cho rằng tác động của thuốc kháng sinh đối với vi khuẩn đường ruột có thể là vĩnh viễn. Trong một bài viết trên tạp chí Nature, ông viết:
“Những bằng chứng ban đầu từ phòng thí nghiệm của tôi và những người khác gợi ý rằng, đôi khi, hệ vi sinh vật đường ruột của chúng ta không bao giờ hoàn toàn phục hồi. Những thay đổi lâu dài đối với hệ vi khuẩn có lợi trong cơ thể con người thậm chí có thể làm tăng tính nhạy cảm của chúng ta với các bệnh nhiễm trùng và những bệnh khác.
Việc lạm dụng kháng sinh có thể là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng đáng kể những tình trạng như béo phì, đái tháo đường type 1, viêm ruột, dị ứng và hen suyễn, những bệnh vốn đã tăng hơn gấp đôi ở nhiều nhóm dân số ”.
Hãy tăng cường sức khỏe và đường ruột của bạn
Hệ thống miễn dịch của bạn càng mạnh thì vi khuẩn càng ít có cơ hội có cơ hội xâm nhập vào cơ thể bạn. Dưới đây là một số phương pháp giúp bạn hỗ trợ hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa bệnh tật.
- Tối ưu hóa chế độ ăn uống của bạn - Hãy tránh những loại thực phẩm ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn, chẳng hạn như chất béo dạng trans, thức ăn chiên, thực phẩm chế biến sẵn, đường và ngũ cốc. Hãy tìm cách giảm lượng carbohydrate (đường, ngũ cốc, fructose), protein và thay thế bằng những loại chất béo tốt cho sức khỏe.
- Cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột - Một trong những cách tốt nhất để hỗ trợ hệ vi sinh vật đường ruột của bạn là kết hợp thêm những thực phẩm lên men tự nhiên vào chế độ ăn, có thể thêm vào từ 120 đến 170 gram mỗi ngày. Bạn có thể dùng bổ sung probiotic chất lượng tốt, nhưng những thực phẩm lên men tự nhiên mang lại nhiều lợi ích hơn.
- Tập thể dục thường xuyên - Tập thể dục cải thiện sự lưu thông các tế bào miễn dịch trong máu của bạn, tạo ra một hệ thống miễn dịch hiệu quả hơn, giúp xác định vị trí và loại bỏ những mầm bệnh trong cơ thể bạn. Hãy đảm bảo rằng kế hoạch tập thể dục của bạn kết hợp thêm các bài tập tạ, các bài tập cường độ cao, các bài tập kéo giãn cơ và bài tập cho các nhóm cơ trung tâm
- Ngủ đủ giấc để phục hồi - Các nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ cũng gây ra những tác động tiêu cực cho hệ thống miễn dịch của bạn tương tự như tình trạng căng thẳng về thể chất hoặc bệnh tật. Đó là lý do tại sao bạn có thể cảm thấy mệt mỏi sau một đêm mất ngủ.
- Giảm căng thẳng - Nồng độ cao các hormone căng thẳng có thể làm giảm khả năng miễn dịch của bạn, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn đang thực hiện những chiến lược để quản lý căng thẳng. Thiền, cầu nguyện, yoga và Kỹ thuật tự do cảm xúc (EFT) đều là những chiến lược tuyệt vời để kiểm soát căng thẳng, nhưng bạn phải tìm ra phương pháp nào phù hợp nhất với mình.
- Tối ưu hóa lượng vitamin D - Các nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin D có thể làm tăng nguy cơ mắc MRSA (Tụ cầu vàng kháng methicillin) và các bệnh nhiễm trùng khác. Nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất cho bạn chính là tiếp xúc với ánh nắng mặt trời một cách hợp lý. Hãy theo dõi mức vitamin D của bạn để đảm bảo lượng vitamin D nằm trong khoảng bình thường từ 60 đến 80 ng/mL. Nếu bạn không thể tiếp xúc với tia cực tím trong ánh nắng mặt trời, hãy cân nhắc việc uống bổ sung vitamin D3, kết hợp với magiê và vitamin K2 (MK-7).
Ngoài các biện pháp thay đổi lối sống được liệt kê ở trên, còn có những chất có khả năng kháng khuẩn tự nhiên, bao gồm:
- Vitamin C - Vai trò của vitamin C trong việc ngăn ngừa và điều trị các bệnh truyền nhiễm đã được chứng minh. Vitamin C tiêm tĩnh mạch là một lựa chọn, tuy nếu bạn không thể gặp bác sĩ để tiêm, thì vitamin C liposomal là dạng vitamin C đường uống hiệu quả nhất. Để biết thêm thông tin về vitamin C, bạn có thể nghe cuộc phỏng vấn với Tiến sĩ Ronald Hunninghake (theo đường link), một chuyên gia về vitamin C.
- Tỏi - Tỏi là một chất kháng khuẩn, kháng vi-rút và kháng nấm mạnh. Tỏi cũng có thể kích thích hệ thống miễn dịch của bạn, giúp vết thương mau lành và tiêu diệt những loại vi khuẩn kháng kháng sinh. Để có hiệu quả cao nhất, nên dùng tỏi tươi (có thể băm nhỏ hoặc đập dập)
- Chiết xuất từ lá cây ô liu - Các nghiên cứu In vitro cho thấy chiết xuất từ lá cây ô liu có hiệu quả chống lại Klebsiella, một loại vi khuẩn gram âm, ức chế sự nhân lên của vi khuẩn. Ngoài ra chiết xuất từ lá cây ô liu cũng có thể tiêu diệt những vi khuẩn gây bệnh khác.
- Mật ong Manuka - Mật ong Manuka, được làm từ hoa và phấn hoa của bụi cây Manuka, đã được chứng minh là có hiệu quả hơn thuốc kháng sinh trong việc điều trị những bệnh nhiễm trùng da nặng, khó chữa. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy mật ong Manuka có thể tiêu diệt hiệu quả hơn 250 loại vi khuẩn, bao gồm cả những loại vi khuẩn kháng thuốc như MRSA.
- Tinh dầu tràm trà - Tinh dầu tràm trà là một chất khử trùng tự nhiên được chứng minh là có thể tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn.
- Keo bạc - Keo bạc được xem là một loại kháng sinh tự nhiên hiệu quả trong nhiều thế kỷ qua, và những nghiên cứu gần đây cho thấy keo bạc thậm chí còn có thể tiêu diệt các loại vi khuẩn kháng kháng sinh. Nếu bạn quan tâm đến phương pháp điều trị này, hãy đọc các hướng dẫn mới nhất về cách sử dụng keo bạc an toàn, bởi vì có thể có những rủi ro khi sử dụng keo bạc không đúng cách
(Được xuất bản lần đầu vào ngày 30 tháng 9 năm 2022, trên Mercola.com
Tác giả bài viết: Joseph Mercola - Tiến sĩ Joseph Mercola là người sáng lập Mercola.com. Ông là bác sĩ chỉnh hình, là tác giả có sách bán chạy nhất và nhận nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên. Tầm nhìn của ông là thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp cho mọi người nguồn tài nguyên quý giá để giúp họ kiểm soát sức khỏe của mình).
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times. Epoch Health hoan nghênh các cuộc thảo luận chuyên môn và tranh luận thân thiện. Để gửi ý kiến, vui lòng làm theo những hướng dẫn này và gửi qua biểu mẫu của chúng tôi tại đây.
Song Hoài
(Biên dịch theo The Epoch Times - Epoch Health tiếng Anh)
