Những bóng đen của người và vật thể, chẳng hạn như xe đạp, được tìm thấy rải rác trên vỉa hè và các tòa nhà ở hai thành phố của Nhật Bản là Hiroshima và Nagasaki, sau vụ nổ bom nguyên tử ở mỗi thành phố vào ngày 6 và 9/8/1945. Nhưng chúng đã xuất hiện như thế nào?
Theo Tiến sĩ Michael Hartshorne, ủy viên danh dự của Bảo tàng Lịch sử và Khoa học Hạt nhân Quốc gia ở Albuquerque, New Mexico, đồng thời là giáo sư danh dự về X quang tại Trường Y thuộc Đại học New Mexico, khi một quả bom phát nổ, ánh sáng và nhiệt lượng cực mạnh sẽ tỏa ra từ điểm nổ. Bằng cách hấp thụ các bức xạ này, con người và vật thể ở trong phạm vi vụ nổ đã che chắn cho những thứ ở phía sau và tạo thành các “bóng đen”.
Nói cách khác, những bóng đen kỳ lạ thực ra là khu vực có màu sắc bình thường, nhưng do xung quanh bị bức xạ cực mạnh tẩy trắng nên chúng sẽ trông tối hơn.
Phản ứng phân hạch hạt nhân
Năng lượng mạnh mẽ giải phóng ra từ một vụ nổ bom nguyên tử là kết quả của phản ứng phân hạch hạt nhân. Theo Tổ chức Di sản Nguyên tử, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington, DC, phản ứng phân hạch xảy ra khi một neutron va vào hạt nhân của một nguyên tố nặng, chẳng hạn như đồng vị uranium 235 hoặc plutonium 239. Trong quá trình va chạm này, hạt nhân của nguyên tố nặng bị vỡ ra và giải phóng một lượng năng lượng lớn. Cú va chạm ban đầu cũng sẽ khởi động một phản ứng dây chuyền duy trì cho đến khi tất cả nguyên liệu cạn kiệt.
Alex Wellerstein, Phó giáo sư về khoa học và công nghệ tại Viện Công nghệ Stevens ở New Jersey cho biết: “Phản ứng dây chuyền xảy ra có mô hình tăng trưởng theo cấp số nhân trong khoảng một phần nghìn giây hoặc lâu hơn. Phản ứng này phân hạch khoảng một ngàn tỷ tỷ nguyên tử trong khoảng thời gian đó trước khi kết thúc”.
Những quả bom nguyên tử được thả trong các cuộc tấn công năm 1945 sử dụng các chất liệu là uranium 235 và plutonium 239. Chúng giải phóng một lượng nhiệt khổng lồ kèm theo tia gamma có bước sóng cực ngắn.
Năng lượng tỏa ra dưới dạng photon có các bước sóng khác nhau, cả ở dạng sóng dài, như sóng vô tuyến và ở dạng sóng ngắn, như tia X và tia gamma. Giữa sóng dài và sóng ngắn là các bước sóng khả kiến có năng lượng mà mắt người cảm nhận được dưới dạng màu sắc. Tuy nhiên, khác với năng lượng từ photon có các bước sóng dài hơn, bức xạ gamma gây ra sự hủy hoại đối với cơ thể con người vì nó có thể xuyên qua quần áo và da, tạo thành hiện tượng ion hóa hoặc mất điện tử, làm hỏng mô và DNA, theo Đại học Columbia.
Ngoài ra, tia gamma do bom nguyên tử giải phóng cũng truyền đi dưới dạng nhiệt năng và có thể đạt tới 5.538 độ C, theo Real Clear Science. Nhiệt năng này sẽ bị hấp thụ khi nó va vào một vật thể, chẳng hạn như một chiếc xe đạp hoặc một người. Điều này khiến cho bề mặt phía sau vật thể không bị tẩy trắng và trông như một bóng đen.
Trên thực tế, ban đầu có thể có nhiều bóng đen, nhưng "hầu hết chúng sẽ bị phá hủy bởi sóng nổ và nhiệt lúc sau", Hartshorne nói với Live Science.
Fat Man và Little Boy
Vào ngày 6/8/1945, một quả bom nguyên tử có biệt danh Little Boy đã phát nổ ở độ cao 580 mét phía trên của Hiroshima, thành phố lớn thứ bảy của Nhật Bản.
Theo Hiệp hội Hạt nhân Thế giới, vụ nổ tương đương với 14.500 tấn TNT phát nổ, tạo ra một xung nhiệt tỏa ra khắp thành phố. Xung nhiệt đã san phẳng 13 km vuông. Gần một phần tư dân số của Hiroshima đã chết ngay lập tức, một phần tư khác chết do nhiễm độc phóng xạ và ung thư trong những tháng sau đó.
Ba ngày sau vụ nổ nói trên, Hoa Kỳ tiếp tục cho nổ quả bom nguyên tử thứ hai, biệt danh Fat Man, bên trên Nagasaki. Quả bom plutonium 239 này đã giải phóng một nhiệt lượng tương đương 19.000 tấn TNT, gây ra những hệ quả tương tự như Little Boy về sự phá hủy và chết chóc trên toàn thành phố.
Sau quả bom thứ hai, vào ngày 15/8, Hoàng đế Hirohito tuyên bố Nhật Bản đầu hàng và ký tuyên bố chính thức vào ngày 2/9/1945, chấm dứt chiến tranh Thái Bình Dương và kết thúc Thế chiến II.
Tưởng niệm
Hoa Kỳ đã nhắm mục tiêu vào cả hai thành phố của Nhật Bản trong chiến tranh vì ý nghĩa quân sự của chúng. Thời gian trôi qua, hậu quả lâu dài từ bức xạ do mỗi quả bom giải phóng đã đặt ra những câu hỏi quan trọng về việc sử dụng bom nguyên tử. Nhiều bóng đen khắc vào đá đã bị mất do phong hóa và xói mòn bởi gió và nước. Một số bóng đen đã được dỡ ra và đưa đi bảo quản trong Bảo tàng Tưởng niệm Hòa bình Hiroshima để các thế hệ tương lai suy ngẫm về các sự kiện này.
Wellerstein nói với Live Science: "Tôi nghĩ rằng điều rất quan trọng là phải ghi nhớ những hậu quả của việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Người ta dễ dàng nhìn nhận những vũ khí này như công cụ của ngoại giao chứ không phải vũ khí hủy diệt hàng loạt. Các bóng đen hạt nhân đóng vai trò như một lời nhắc nhở mạnh mẽ về cái giá phải trả của con người khi sử dụng [vũ khí nguyên tử]”.
Theo Livescience
Văn Thiện biên dịch
