Bề mặt Trái đất có 71% là nước. Nhưng chỉ có 3,5% trong đó là nước có thể uống được, còn hơn 96% còn lại là nước biển - loại nước chứa nhiều muối đến mức con người không thể uống được.
Nước biển mặn sẽ không làm dịu cơn khát của bạn và uống quá nhiều thậm chí có thể dẫn đến tử vong do mất nước.
Nhưng nếu nước biển vẫn là nước, tại sao chúng ta không uống được?
Câu trả lời đơn giản cho câu hỏi đó: Nước biển quá mặn đến mức mà thận của chúng ta không thể xử lý được.
Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), khoảng 3,5% trọng lượng nước biển đến từ muối hòa tan. Nếu chúng ta lọc ra tất cả muối trong các đại dương và đặt lên toàn bộ mặt đất trên Trái đất, thì lớp muối này sẽ cao hơn 500 feet (166 mét), tương đương một tòa nhà văn phòng 40 tầng.
Rob DeSalle, người phụ trách Viện nghiên cứu gen so sánh Sackler tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ, cho biết, độ mặn của nước biển quá cao để thận con người xử lý an toàn, vì tế bào của chúng ta cần nước "ở dạng tương đối tinh khiết"
DeSalle nói với Live Science rằng: “Đối với hầu hết các loài động vật, thận lọc các tạp chất ra khỏi nước. Điều này cũng xảy ra khi bạn uống nước muối, tức là bạn đã nạp vào rất nhiều muối, khiến cơ thể cần phải loại bỏ ra ngoài".
Cơ thể làm điều đó dưới dạng nước tiểu, được thận tạo ra bằng cách hòa tan các tạp chất trong nước dư thừa, sau đó được đưa đến bàng quang để loại bỏ. Theo NOAA, thận chỉ có thể tạo ra nước tiểu nhạt hơn máu của chúng ta, và nước biển chứa gấp ba lần lượng muối thường có trong máu người. Điều này có nghĩa là đối với mỗi cốc nước mặn uống vào, bạn cần uống thêm ít nhất cùng một lượng nước thừa ra để thận đào thải hết lượng muối đó ra ngoài.
DeSalle nói: “Bạn có thể hỏi tại sao không uống thêm nước muối? Nhưng sau đó cơ thể sẽ còn lại nhiều muối hơn và bạn phải đào thải chúng với nhiều nước hơn. Vì vậy, nước mặn không bao giờ có thể làm dịu cơn khát của bạn - nó chỉ có thể khiến bạn càng khát hơn”.
Một số loài động vật có thể uống nước mặn, tại sao chúng ta lại không thể?
Tuy nhiên, một số loài động vật thích nghi với hệ sinh thái đại dương có thể uống được nước mặn.
Theo Audubon Society, các loài chim biển như chim hải âu, mòng biển và chim cánh cụt, có thể sống hàng tuần ngoài biển khơi mà không cần tìm kiếm nước ngọt, bởi vì chúng có các tuyến và rãnh muối chuyên biệt trong mỏ để lọc và loại bỏ muối dư thừa trong nước muốn trước khi nó đi vào dạ dày và được hấp thụ vào máu. Các loài động vật có vú ở biển như cá voi, cá heo và hải cẩu cũng có thể thích nghi với cuộc sống trong môi trường khan hiếm hoặc không có nước ngọt.
DeSalle cho biết: “Các loài động vật có vú ở biển đã thích nghi với các enzym và cấu trúc tế bào đặc biệt cho phép chúng loại bỏ lượng muối dư thừa ra khỏi cơ thể. Điều này giống như chúng có siêu thận”.
Vậy tại sao chúng ta lại không? Tại sao con người - và gần như tất cả các loài động vật trên cạn khác - lại chỉ có thể uống nước ngọt khi nước mặn dồi dào hơn rất nhiều?
DeSalle nói: “Hầu hết tổ tiên của chúng ta không tiếp xúc với nước mặn, cho dù đó là động vật nói chung, động vật linh trưởng hay động vật ăn côn trùng. Vì vậy, chọn lọc tự nhiên đã mài dũa để xử lý nước không mặn, và sinh lý của chúng ta đã trở nên tinh vi đến mức làm cho việc bị nhiễm mặn trở nên rất nguy hiểm và có hại”.
Văn Thiện
