Cá Piranha là loài yêu thích của nhiều người, khi họ tham quan các bể cá nhân tạo tại các nơi trên thế giới. Sau cá mập, cá Piranha là một trong những loài cá bị hiểu lầm nhiều nhất trên thế giới. Chúng được tìm thấy ở các sông, ao và suối nước ngọt khắp miền bắc Nam Mỹ và chúng nổi tiếng là hung dữ - thậm chí là ác độc.
Ở Hollywood, chúng thường được miêu tả là những kẻ săn mồi hung hãn, những kẻ không ngần ngại ăn thịt con mồi và những người đi biển. Nhưng trên thực tế, loài cá này thường cố gắng tránh con người.
Dưới đây là 10 sự thật về cá Piranha có thể khiến bạn ngạc nhiên.
-
Piranhas ít khi tấn công người
Chúng thường tấn công người trên mặt nước: Cá Piranha có thể tấn công những ngư dân cố gắng bắt chúng khỏi lưỡi câu và lưới. Phần lớn, cá Piranha bơi tự do trong môi trường sống tự nhiên và né tránh con người, mặc dù chúng có thể nhắm đến những người bơi lội là con người khi mực nước thấp và thức ăn khan hiếm.
Điều này có lẽ giải thích cho một sự cố năm 2017, trong đó 70 người tắm sông bị cá Piranha tấn công ở Rosario, Argentina. (Mọi người đều sống sót).
Các cuộc tấn công khác xảy ra ở những nơi mà thức ăn thừa bị đổ xuống nước. Cá Piranha đực cũng đã được biết đến là có thể tấn công nhằm bảo vệ trứng của những con cái. Thông thường, nạn nhân là con người chỉ bị cắn rất nhẹ và không gây nguy hiểm đến tính mạng, mặc dù các nhà khoa học cho rằng loài cá này không ở trên cạn để ăn thịt người.
-
Chiến lược phòng thủ: Đi thành từng đàn với số lượng lớn
Nghiên cứu cho thấy đi theo đàn với số lương lớn là một chiến lược phòng thủ chống lại những kẻ săn mồi như chim cốc, caimans và cá heo sông. Trong một nghiên cứu năm 2005, các nhà khoa học đã thử nghiệm loại cá Piranha bụng đỏ này với sự tấn công của loài chim cốc đã được hiển thị cho các nhóm cá Piranha bụng đỏ bị nuôi nhốt. Những con cá bơi một mình hoặc thành từng cụm nhỏ có nhịp thở nhanh hơn giống như đang rất lo lắng. Khi đi thành từng đàn với số lượng lớn thì chúng có thể giảm được nguy cơ bị ăn thịt.
-
- (Ảnh: Getty images)
-
Piranhas thích ăn trái cây
Ngay cả những loài ăn thịt nổi tiếng như cá Piranha bụng đỏ và đen cũng không thể cưỡng lại trái cây, lá hoặc quả sung. Các loài khác chủ yếu ăn quả hạch và hạt. Những con cá này dùng răng loại bỏ lớp vỏ cứng bên ngoài trước khi nuốt chửng phần lõi bên trong.
-
Cá Piranhas ăn vảy
Vảy và vây của nhiều loài cá chứa 34 đến 85 phần trăm protein, nhưng điều quan trọng hơn là chúng sẽ thường phát triển trở lại. Nói cách khác, chúng là một nguồn thực phẩm tái tạo: Một con cá Piranha có thể liên tục cắn vảy của con mồi trong nhiều năm mà không giết nó. Piranha loại bé thường săn mồi bằng chiến lược như một loại hình nghệ thuật. Sau khi rình mò mục tiêu, nó sẽ mở hàm ở góc 120 độ và xé toạc vảy cá trên mặt của con mồi. Mặc dù cá bìm bịp dành cả đời để ăn vảy, nhưng một số loài cá Piranha khác sẽ chỉ ăn vảy khi còn nhỏ.
-
Kích thước
Có nguồn gốc từ Nam Mỹ, cá Piranha đen có chiều dài từ 0,2m đến 0,4m. Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy nó có thể đớp mồi bằng bộ hàm cơ bắp của mình với lực cắn 320 Newton, mạnh hơn ba lần so với cá sấu Mỹ. So với kích thước cơ thể, vết cắn của cá Piranha đen mạnh hơn bất kỳ loài cá xương nào khác.
-
Cá Arapaima ở Nam Mỹ
Cá Arapaima ở Nam Mỹ có thể dài tới 3m và nặng hơn 180kg. Những con cá di chuyển chậm ít phải sợ hãi những con cá Piranha chia sẻ môi trường sống của chúng. Vảy cá Arapaima bên ngoài rất cứng, nhưng bên trong có một lớp sợi mềm dẻo, nở chéo. Khi các vảy bị uốn cong, chúng không bị nứt và các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy rằng các sợi bên trong sẽ tăng cường mức độ an toàn chống lại lực cắn của cá Piranha.
-
Răng cá Piranha có thể được thay thế
-
- (Ảnh: Getty images)
Răng của cá Piranha dài tới 4 mm. Răng trên và dưới đan xen vào nhau, do đó nó có thể cắn thực vật, thịt, xương và thậm chí cả kim loại. Vì lý do đó, cá Piranha thường hay bị rụng răng ở cả hàm trên và hàm dưới. Một nghiên cứu năm 2019 trên tạp chí Evolution and Development cho thấy cá Piranha rụng chiếc nào thì sẽ có chiếc khác mọc lên hay thay cả bộ răng cùng một lúc nhiều lần trong suốt cuộc đời của chúng.
-
Cá Piranha không hung dữ như được miêu tả trong các quyển sách
Trong chuyến đi của mình ở Amazon, Theodore Roosevelt đã nghe những câu chuyện về bản chất hung ác của loài cá Piranha và kể lại chúng trong cuốn sách Xuyên qua vùng hoang dã Brazil. Roosevelt viết: “Chúng là loài cá hung dữ nhất trên thế giới. "Chúng sẽ cắn đứt ngón tay của một bàn tay bị trượt trong nước, có thể tấn công và cắn thịt những người bơi lội ... chúng sẽ xé xác và ăn tươi nuốt sống bất kỳ người đàn ông hoặc con thú bị thương nào, vì máu trong nước kích thích chúng phát tiết hung dữ".
Những mô tả của ông, lặp lại những lời kể trước đó, đã thuyết phục công chúng Mỹ rằng cá Piranha là loài quái vật sông ăn thịt người cực kỳ hung dữ. Nhưng như các nhà khoa học hiện nay đã biết, đặc điểm này là sai.
-
Bộ phim Piranha 3-D đã góp phần vào nhận thức tiêu cực của công chúng về loài cá Piranha
Bộ phim The Killer Whale to Tentacles and Barracuda ( cá voi sát thủ), một trường phái phim kinh dị thủy sinh thực sự đã cố gắng tạo nên sự thành công của Jaws vào cuối những năm 1970.
Bộ phim Piranha, một tác phẩm kinh điển đình đám của đạo diễn Joe Dante, đã dẫn đầu làn sóng của xu hướng này. Một số nhà sinh vật học đã cáo buộc bộ phim này và phiên bản đẫm máu năm 2010. Những bộ phim Piranha 3-D đã góp phần vào nhận thức tiêu cực của công chúng về loài cá Piranha.
-
Piranhas Bellied màu đỏ xuất hiện tại một số bang của Hoa Kỳ
Bất chấp danh tiếng khát máu của chúng, cá Piranha là một loài thủy sinh phổ biến ở Hoa Kỳ. Thật không may, một số người có sở thích ném chúng xuống đường nước khi họ thấy chúng phiền phức.
Loài cá này đã xuất hiện ở 14 tiểu bang, bao gồm cả Louisiana vào năm 2021. Không có bằng chứng nào cho thấy cá Piranha bụng đỏ đang hiện hữu khắp nơi trên đất Mỹ. Nhưng nếu chúng ta đang lội trong một con sông hoặc ao nước ấm, thì nên quan sát mắt cá chân của mình.
Ngọc Mai
