Những phát hiện từ nghiên cứu mới này có ý nghĩa rất rộng lớn vì virus là nguyên nhân gây ra từ 10% đến 20% số ca ung thư trên toàn cầu.
Nhiễm virus được cho là một trong các nguyên chính của khoảng 10% đến 20% số ca ung thư trên toàn thế giới, chiếm một tỷ trọng đáng kể trong gánh nặng ung thư toàn cầu.
Một khám phá gần đây có thể giúp chúng ta nâng cao hiểu biết về cách thức virus gây ra ung thư.
Các nhà nghiên cứu từ Cleveland Clinic đã phát hiện ra một trong những cơ chế mà một chủng virus gọi là KSHV (Kaposi sarcoma-associated herpesvirus) sử dụng để gây ra ung thư.
Nghiên cứu này, được công bố vào tháng 2 trên tạp chí Nature Communications, cho thấy virus KSHV đã kích hoạt một quá trình đặc hiệu chịu trách nhiệm về chuyển hóa tế bào cũng như cách tế bào sinh trưởng và nhân lên. Bằng cách sử dụng các loại thuốc trị ung thư vú đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt, họ có thể làm giảm sự nhân lên của virus, ngăn chặn sự tiến triển u lympho và thu nhỏ các khối u hiện có trong các mô hình tiền lâm sàng.
Jun Zhao, thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới của Cleveland Clinic tại Florida, người có bằng tiến sĩ về sinh học di truyền, phân tử và tế bào, là tác giả chính của nghiên cứu, giải thích trong một thông cáo báo chí: “Các phát hiện của chúng tôi có ý nghĩa rất quan trọng, virus gây ra từ 10% đến 20% số ca ung thư trên toàn thế giới, con số này vẫn đang không ngừng gia tăng khi mà những khám phá mới ra đời.
Điều trị ung thư do virus gây ra bằng các liệu pháp điều trị ung thư tiêu chuẩn có thể giúp thu nhỏ các khối u đã hiện diện, nhưng không giải quyết được vấn đề cơ bản về virus. Hiểu được cách virus gây bệnh biến đổi một tế bào khỏe mạnh thành tế bào ung thư sẽ giúp bộc lộ các lỗ hổng có thể khai thác và cho phép chúng tôi tạo ra thuốc cũng như điều chỉnh ứng dụng của các loại thuốc hiện có nhằm điều trị các khối u ác tính liên quan đến virus một cách hiệu quả”.
Virus KSHV - Kaposi Sarcoma-Associated Herpesvirus
Virus KSHV, còn được gọi là human herpesvirus 8 (HHV8), theo Viện Ung thư Quốc gia (Hoa Kỳ), đây là: “Một loại virus gây ra Kaposi sarcoma (một loại ung thư hiếm gặp với các tổn thương ở da, hạch bạch huyết, niêm mạc miệng, mũi, họng và các mô khác của cơ thể). Virus KSHV cũng gây ra một số loại ung thư hạch (ung thư khởi nguồn từ các tế bào của hệ thống miễn dịch)”.
Virus KSHV, tương tự như các loại herpesvirus khác ở chỗ, nó thường không gây ra triệu chứng cho vật chủ và tồn tại ở trạng thái không hoạt động trong cơ thể sau nhiễm trùng tiên phát. Tuy nhiên, khi hệ thống miễn dịch của vật chủ trở nên suy yếu hoặc bị tổn hại, ví dụ như ở nhiều người lớn tuổi, người được ghép tạng hoặc những người nhiễm HIV hay AIDS (mắc phải hội chứng suy giảm miễn dịch), virus có thể khởi phát hoạt động. Ở những nhóm người có nguy cơ cao do bị suy giảm miễn dịch này, virus tái kích hoạt “có thể gây ra các bệnh ung thư nguy hiểm”.
Các tế bào ung thư nhân lên nhanh chóng và biến đổi quá trình trao đổi chất của cơ thể nhằm giúp chúng phát triển và lan rộng. Hầu hết các loại virus không tự tạo ra năng lượng hoặc các loại phân tử cần thiết cho chúng. Do đó, chúng chiếm quyền điều khiển tế bào cơ thể vật chủ để thực hiện các công việc đó. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện được rằng virus KSHV chiếm quyền kiểm soát hai protein của cơ thể vật chủ (CDK6 và CAD), khiến virus có thể nhân lên nhanh hơn, các tế bào cũng nhân lên và phát tán vượt tầm kiểm soát.
Nghiên cứu cho thấy rằng ung thư do KSHV gây ra là loại ung thư “phát triển nhanh, hung hãn và khó điều trị”. Nghiên cứu cũng ước tính có khoảng 10% người dân ở Bắc Mỹ, Bắc Âu, 50% người dân ở Châu Phi nhiễm KSHV. Các nhà khoa học cho rằng con số này còn phải cao hơn nhiều vì có nhiều người có thể nhiễm virus mà không có triệu chứng, do đó thường không được chẩn đoán.
Một bài báo của Đại học Pittsburgh về KSHV viết: “Rất có thể có trên 95% những người khỏe mạnh bị nhiễm KSHV mà không có triệu chứng và sẽ không bao giờ có”. Các mầm bệnh sẽ chỉ tiến triển, biểu hiện khi hệ thống miễn dịch của một người bị tổn thương.
Virus và ung thư
Ngoài KSHV, một số loại virus khác cũng được biết đến là gây ra ung thư ở người. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, những loại virus sau có thể gây ung thư ở người:
- Virus u nhú ở người
- Virus Epstein-Barr
- Virus viêm gan B và virus viêm gan C
- Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV)
- Virus hướng lympho T ở người-1
- Polyomavirus gây ung thư tế bào Merkel
Hiệp hội Vi sinh vật học Hoa Kỳ cho biết rằng: “Virus có thể gây ra ung thư bằng cách liên kết với protein của vật chủ, nhằm lúc hệ thống miễn dịch suy yếu chúng sẽ sinh sôi và chiếm dụng các tế bào vật chủ đang ở trong giai đoạn tăng sinh. So với các loại virus khác, virus sinh u ở người có những khác biệt vì chúng lây nhiễm nhưng không giết chết tế bào vật chủ”. Quá trình này cho phép virus sinh u ở người gây lây nhiễm liên tục.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện rằng sự kết hợp giữa Palbociclib – một loại thuốc được FDA phê chuẩn để điều trị ung thư vú, hoạt động bằng cách ngăn chặn CDK6 – và một hợp chất khác có tác dụng ngăn chặn CAD (hai loại protein này là đích tấn công của virus) đã làm giảm đáng kể kích thước khối u và cải thiện tỷ lệ sống sót trong các mô hình tiền lâm sàng.
Theo báo cáo của nghiên cứu: “Hầu hết các khối u gần như biến mất sau khoảng một tháng điều trị, các khối u còn lại co nhỏ khoảng 80%. Khả năng sống sót tăng lên tới 100% đối với một số dòng tế bào ung thư hạch chọn lọc”.
Tác động trong tương lai
Những phát hiện này có thể dẫn đến những lựa chọn mới trong điều trị các ung thư liên quan đến virus KSHV, trong đó có ung thư sarcoma Kaposi, ung thư hạch tràn dịch nguyên phát và bệnh Castleman đa trung tâm liên quan đến HHV8. Khả năng điều trị có thể còn vượt ra ngoài các ung thư liên quan đến KSHV, chẳng hạn như các loại ung thư gây ra bởi các loại virus khác nhưng có cùng một cơ chế hoặc có cơ chế tương tự.
Về ý nghĩa đối với tương lai của những phát hiện này, ông Zhao nói: “Sự trao đổi chất của tế bào có thể bị cả virus và ung thư chiếm dụng để gây bệnh. Bằng cách nghiên cứu các cơ chế phục hồi trao đổi chất này, chúng tôi mong muốn tìm ra gót chân Achilles của virus gây ung thư và ung thư không do virus. Tôi rất vui mừng muốn biết tương lai của công việc này sẽ ra sao”.
Theo The Epoch Times
Quân Dương biên dịch
