Nếu bạn phải vật lộn để nghe kịp các cuộc trò chuyện với nhịp độ nhanh trong những căn phòng ồn ào, thì có thể khả năng não bộ của bạn trong việc xử lý những thay đổi nhanh chóng về âm thanh có vấn đề. Một nghiên cứu mới đã trình bày một kỹ thuật huấn luyện có thể giúp xử lý vấn đề này giúp tăng cường khả năng nghe hiểu của chúng ta, theo Science Alert.
Được gọi là huấn luyện phân biệt tốc độ, kỹ thuật này liên quan đến việc luyện tập sao cho não có thể phân biệt sự nhanh chậm của âm thanh.
Nghiên cứu cho thấy, huấn luyện có khả năng cải thiện thính giác của hàng triệu người lớn tuổi, dĩ nhiên chúng ta cũng cần lưu ý rằng khả năng sàng lọc âm thanh của con người có xu hướng giảm dần khi tuổi tác tăng lên.
Chúng ta nhận biết những thay đổi tinh tế trong âm thanh dựa vào khả năng xử lý theo thời gian của thính giác (auditory temporal processing). Khả năng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng hiểu ngôn ngữ, mà còn giúp chúng ta hiểu mọi âm thanh truyền đến tai mình.
Nhà khoa học thần kinh thính giác Samira Anderson đến từ Đại học Maryland cho biết: “Chúng tôi đã thấy một số bằng chứng cho thấy những suy giảm về khả năng xử lý theo thời gian này có thể được cải thiện trong các mô hình động vật, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi cho thấy điều đó ở người”.
Tổng số 40 tình nguyện viên đã hoàn thành khóa huấn luyện về phân biệt tốc độ như một phần của nghiên cứu. Khóa huấn luyện này bao gồm việc hoàn thành 9 phiên, mỗi phiên dài 45–60 phút.
Tại các phiên, những người tham gia được yêu cầu phân biệt các bộ âm được phát theo một trình tự nhanh. Họ phải phát hiện ra những thay đổi về tần số - xác định những âm nào trong chuỗi có âm vực cao hơn hoặc thấp hơn. Các bài kiểm tra tương tự đã được sử dụng trước và sau khóa huấn luyện để đánh giá khả năng của mỗi người tham gia trong việc chỉ ra những thay đổi trong âm thanh đang nghe.
So với nhóm đối chứng gồm 37 người trải qua các bài tập phát hiện âm sắc đơn giản hơn, những người đã trải qua khóa huấn luyện phân biệt tốc độ cho thấy họ có sự cải thiện trong khả năng nhận ra những thay đổi về cao độ và tốc độ âm thanh.
Kết quả này đã được chứng minh một cách nhất quán ở những người tham gia trẻ tuổi và lớn tuổi, bao gồm cả những người tham gia lớn tuổi bị khiếm thính ở một mức độ nào đó.
Nhìn chung, sau quá trình huấn luyện, điểm kiểm tra về khả năng phát hiện âm thanh của những người tham gia đã tăng lên, với một số tình nguyện viên lớn tuổi có khả năng tương đương với các tình nguyện viên trẻ tuổi trước khi huấn luyện.
Các nhà nghiên cứu cho biết các kết quả "chứng tỏ tiềm năng của việc huấn luyện thính giác để khôi phục một phần khả năng xử lý theo thời gian ở những người nghe lớn tuổi và làm nổi bật vai trò của chức năng nhận thức trong đó".
Trước đây, các nghiên cứu cũng từng khám phá về ý tưởng này: chẳng hạn, chứng minh rằng việc huấn luyện về âm nhạc có thể cải thiện khả năng xử lý theo thời gian ở những người có thính giác bình thường. Họ đã tìm thấy bằng chứng cho thấy bộ não vẫn giữ được khả năng mềm dẻo (khả năng sửa đổi hoặc lập lại các kết nối) khi về già.
Nghiên cứu hiện tại được thiết kế để nghiên cứu sâu hơn các loại bài tập huấn luyện tốc độ, đặc biệt là xem xét rằng khả năng xử lý theo thời gian của thính giác có thể bị ảnh hưởng như thế nào khi sử dụng chúng.
Trong nghiên cứu tiếp theo, các nhà nghiên cứu muốn tuyển thêm các nhóm người khác để thu thập thêm dữ liệu và tìm hiểu các tác động tích cực khác có thể có của việc huấn luyện phân biệt tốc độ.
Nhóm nghiên cứu cũng muốn xem xét cách mà các đòi hỏi về trí nhớ ảnh hưởng đến hiệu quả của các bài tập này như thế nào.
Trưởng nhóm nghiên cứu của dự án, Sandra Gordon-Salant, cũng từ Đại học Maryland, cho biết: "Kết quả mang lại hy vọng lớn trong việc phát triển các chương trình huấn luyện thính giác khả thi về mặt lâm sàng mà có thể cải thiện khả năng giao tiếp của người nghe lớn tuổi trong các tình huống khó khăn".
Nghiên cứu đã được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Nghiên cứu về Tai Mũi Họng (JARO).
Văn Thiện
