Các nhà thiên văn học phát hiện ra bằng chứng mới cho thấy thiên hà Tiên Nữ (Andromeda hay M31), hàng xóm gần nhất của hệ Ngân Hà, từng phát triển bằng cách hợp nhất với một thiên hà khác, và quá trình này khiến hàng loạt của các ngôi sao di cư vào trong nó.
Các nhà khoa học từ lâu đã dự đoán rằng các thiên hà lớn như hệ Ngân Hà và thiên hà Tiên Nữ đã phát triển đến kích thước hiện tại thông qua các vụ va chạm và sáp nhập trong lịch sử vũ trụ. Để xác nhận dự đoán này thì việc chúng ta phải có được mô hình chuyển động của các ngôi sao là một vấn đề không thể tránh khỏi.
Bằng cách sử dụng Thiết bị quang phổ năng lượng tối (DESI) trên Kính viễn vọng 4 mét Nicholas U. Mayall tại Đài thiên văn quốc gia Kitt Peak do NOIRLab - một tổ chức thiên văn học quốc tế được Chính phủ Mỹ tài trợ - vận hành, một nhóm các nhà thiên văn học đã thực hiện một cuộc điều tra về chuyển động của các ngôi sao.
Kết quả là, các quan sát chuyển động riêng lẻ của gần 7.500 ngôi sao tại quầng sáng bên trong thiên hà Tiên Nữ đã cho thấy những ngôi sao này ban đầu là một phần của thiên hà khác bị sáp nhập với Tiên Nữ khoảng 2 tỷ năm trước.
Arjun Dey, trưởng nhóm nghiên cứu và nhà thiên văn học của NOIRLab, cho biết: “Các quan sát mới của chúng tôi về thiên hà lớn gần hệ Ngân Hà nhất, thiên hà Tiên Nữ, tiết lộ bằng chứng về một sự kiện di cư thiên hà một cách chi tiết”.
Dey nói thêm: "Mặc dù bầu trời đêm dường như tĩnh lặng, nhưng vũ trụ là một nơi sôi động. Các thiên hà như M31 và hệ Ngân Hà của chúng ta được tạo thành từ các khối xây dựng gồm nhiều thiên hà nhỏ hơn trong lịch sử vũ trụ”.
Phần lớn các ngôi sao trong quầng sáng của hệ Ngân Hà được cho là cũng có nguồn gốc từ một thiên hà khác sau một sự kiện sáp nhập xảy ra vào khoảng 8 đến 10 tỷ năm trước. Việc xem xét các tàn tích của một sự kiện di cư và hợp nhất trước đó ở thiên hà Tiên Nữ có thể giúp các nhà thiên văn học săn lùng các đồ tạo tác tương tự trong thiên hà của chúng ta.
Sergey Koposov, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Edinburgh và đồng tác giả của bài báo cho biết: “Trước đây, chúng tôi chưa bao giờ thấy điều này rõ ràng như vậy trong chuyển động của các ngôi sao, cũng như chưa từng thấy một số cấu trúc hình thành từ sự hợp nhất này”.
Ông nói thêm: "Bức tranh mới hiện ra cho thấy lịch sử của thiên hà Tiên Nữ tương tự như lịch sử của thiên hà của chúng ta, hệ Ngân Hà. Các quầng sáng bên trong của cả hai thiên hà đều bị chi phối bởi một sự kiện nhập cư duy nhất”.
Joan R. Najita, thành viên nhóm và nhà nghiên cứu của NOIRLab cho biết: “Thật đáng kinh ngạc khi chúng ta có thể nhìn lên bầu trời và đọc được hàng tỷ năm lịch sử của một thiên hà khác được viết bằng chuyển động của các ngôi sao – mỗi ngôi sao kể một phần câu chuyện”.
Ông nói thêm: "Những quan sát ban đầu của chúng tôi cho kết quả vượt quá mong đợi và chúng tôi hiện đang hy vọng có thể tiến hành một cuộc khảo sát toàn bộ quầng sáng của M31 với DESI. Ai biết được những khám phá mới nào đang chờ đợi!"
Nghiên cứu của nhóm được công bố trên The Astrophysical Journal.
Theo Space.com
Văn Thiện lược dịch
