Chỉ số CCFI sụt giảm phản ánh sự ảm đạm trong xuất khẩu. Các cảng chất đống container rỗng, nhà máy phá sản do đơn hàng ngoại thương giảm, trong khi chuỗi cung ứng sản xuất đang tăng tốc dịch chuyển ra ngoại quốc. Trung Quốc đang dần đánh mất vị thế công xưởng thế giới.
Chỉ số Vận tải Container Trung Quốc (CCFI) tiếp tục giảm trong tháng 1 sau khi giảm mạnh trong 4 tháng trước đó, phản ánh sự sụt giảm chung về giá cước vận tải quốc tế tại các cảng Trung Quốc, thương mại xuất khẩu ảm đạm và một cuộc khủng hoảng mà các công ty ngoại thương Trung Quốc đang phải đối mặt với kinh doanh gặp khó khăn hoặc thậm chí phá sản do giảm đơn đặt hàng.
Hôm 13/02, Container Port đã công bố CCFI cho tháng 1, cho thấy chỉ số tổng hợp giảm mạnh so với cùng thời kỳ năm trước là 11,2%, trong đó chỉ số cho các tuyến châu Âu giảm 16,7% và các tuyến Tây Hoa Kỳ và Đông Hoa Kỳ lần lượt giảm 7,8% và 9,8%.
Đây là lần giảm thứ năm liên tiếp kể từ khi CCFI sụt giảm trên tất cả các tuyến vào tháng 9 năm ngoái, tiếp theo là tháng 10 chứng kiến chỉ số vận chuyển hàng hóa tổng hợp giảm 24,8% so với cùng thời kỳ năm trước, mức giảm lớn nhất trong 5 tháng.
CCFI là một chỉ số phức tạp về giá cước vận tải đường biển từ các cảng container của Trung Quốc đến 12 tuyến vận chuyển trên toàn cầu, phản ánh gần đúng tình trạng xuất khẩu của Trung Quốc.
Chất đống container rỗng
Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc đã công bố dữ liệu cảng vào tháng 1 cho thấy tốc độ tăng trưởng lượng hàng hóa thông qua tại các cảng Trung Quốc đã giảm 1,9% vào tháng 12 năm ngoái, tính theo năm.
Nhưng thực tế còn tồi tệ hơn những con số chính thức, với nhiều cảng của Trung Quốc đã chất đống ngày càng nhiều container rỗng.
Ngay từ tháng 12 năm ngoái, số lượng container rỗng tại cảng Nam Sa, phía nam thành phố Quảng Châu, đã tăng đáng kể, vượt quá 90% kho dự trữ của bến tàu, mức cao kỷ lục kể từ tháng 03/2020, giai đoạn đầu bùng phát của đại dịch COVID-19 ở Trung Quốc.
Sau đó vào đầu tháng 1, cảng Diêm Điền phía nam thành phố Thâm Quyến chứng kiến các container rỗng chất thành đống cao từ 6 đến 7 tầng - điều chưa từng thấy trong 29 năm kể từ khi cảng bắt đầu hoạt động, theo một báo cáo ngày 04/01 từ hãng truyền thông nhà nước China National Shipping.
Khó khăn lớn trong hoạt động ngoại thương hiện nay thể hiện ở sức cầu bên ngoài suy yếu, đơn hàng giảm trong khi vào năm ngoái, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, doanh nghiệp không có khả năng thực hiện hợp đồng. Ông Li Xingqian, tổng giám đốc bộ phận ngoại thương tại Bộ Thương mại, cho biết tại một cuộc họp báo do Hội đồng Nhà nước tổ chức hôm 02/02, “Đây là một sự thay đổi quan trọng”.
Triển vọng xuất khẩu tồi tệ
Theo Chỉ số quản lý mua hàng (PMI) sản xuất cho tháng 1 của Trung Quốc, chỉ số đơn hàng xuất khẩu mới tăng trở lại mức 46,1, cao hơn một chút so với 44,2 của tháng 12/2022.
Nhưng con số đó thấp hơn mức 46,7 vào tháng 11 năm ngoái, nhà kinh tế Li Songyun, người từ lâu đã quan tâm đến nền kinh tế Trung Quốc, cho biết thêm rằng “nó vẫn ở dưới mức 50 - giá trị ngưỡng phân biệt sự thu hẹp với mở rộng - có nghĩa là các đơn đặt hàng xuất khẩu đang chuyển sang giai đoạn thu hẹp".
Về xu hướng xuất khẩu của Trung Quốc, chuyên gia Li nói với The Epoch Times hôm 17/02 rằng “mặc dù xuất khẩu nói chung đã tăng nhanh trong hai năm qua, nhưng tốc độ tăng trưởng bắt đầu giảm theo từng tháng sau khi đạt đỉnh vào tháng 7 năm ngoái và chuyển sang âm vào tháng 10, và sự suy giảm đã trở nên tồi tệ hơn”.
Phương tiện truyền thông chính thức The Paper đưa tin hôm 04/02, một báo cáo gần đây của Viện Kinh tế thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc dự đoán rằng tăng trưởng xuất khẩu của nước này sẽ chuyển sang mức âm trong năm nay.
Chuyên gia Li tin rằng sự suy giảm trong xuất khẩu sẽ vẫn duy trì trong năm nay, lưu ý rằng xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm 9,9% so với cùng kỳ năm ngoái tính theo đồng USD vào tháng 12/2022.
-
- Công nhân Trung Quốc trong nhà máy Foxconn ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông phía nam Trung Quốc, hôm 27/05/2010. (Ảnh: STR/AFP/Getty Images)
Sản xuất chuyển ra ngoại quốc
Theo chuyên gia Li, Trung Quốc đang đánh mất vị thế công xưởng của thế giới. Đây là một trong những yếu tố dẫn đến xuất khẩu trì trệ, và cũng là một thực tế mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có xu hướng tránh nhắc đến.
Chuyên gia Li cho biết trong một hoặc hai năm qua, chuỗi cung ứng sản xuất đang dịch chuyển ra ngoại quốc và hiện tại quá trình này đang tăng tốc.
Việc rời đi của ngành sản xuất có thể được đổ lỗi cho các biện pháp chống dịch cứng rắn của ĐCSTQ và tình trạng mất điện làm gián đoạn chuỗi cung ứng của ngành, cũng như tình trạng đối đầu Mỹ - Trung ngày càng gay gắt và rủi ro địa chính trị gia tăng ở Eo biển Đài Loan.
Ví dụ nổi bật nhất, theo quan điểm của chuyên gia Li, là việc chuỗi cung ứng của Apple rút khỏi Trung Quốc, với đại diện là Foxconn của Đài Loan, nhà lắp ráp iPhone lớn nhất thế giới. “Trên thực tế, một phần lớn các đơn đặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc đại lục đến từ các công ty Đài Loan và việc họ rút lui chắc chắn sẽ có tác động lớn đến xuất khẩu của Trung Quốc”.
Giảm đơn đặt hàng
Kể từ năm 2022, một số lượng đáng kể các công ty ngoại thương của Trung Quốc đang phải chống chọi lại áp lực do đơn đặt hàng giảm mạnh.
Tuyền Châu, nằm trên bờ biển phía đông nam của tỉnh Phúc Kiến, là một trong 100 thành phố hàng đầu của Trung Quốc về ngoại thương. Hiệp hội các nhà sản xuất thiết bị địa phương cho biết họ đã tổ chức một cuộc họp vào tháng 08/2022 nhằm “lấy đơn đặt hàng ở ngoại quốc” và đã tổ chức các phái đoàn tham dự các triển lãm ở ngoại quốc để nhận đơn đặt hàng vào tháng 9, tháng 11 năm ngoái và tháng 1 năm nay.
Phương tiện truyền thông tài chính chính thức của Trung Quốc Yicai đã đưa tin hôm 27/01 rằng các lĩnh vực như thiết bị thể dục, sản phẩm ngoài trời và khẩu trang ở Tuyền Châu, Hạ Môn và Chương Châu - tất cả các thành phố ở tỉnh Phúc Kiến - đều chịu tổn thất nặng nề do làn sóng trì hoãn giao hàng và hủy bỏ đơn đặt hàng trong nửa đầu năm 2022 gây ra tình trạng mất cân đối nguyên vật liệu đầu vào quá mức và tồn đọng hàng tồn kho.
Doanh nghiệp phá sản
Sự sụt giảm liên tục trong xuất khẩu của Trung Quốc, và đối với nhiều doanh nghiệp ngoại thương thuộc sở hữu tư nhân, có thể là một vấn đề lớn quyết định liệu họ có thể tồn tại hay không.
Ví dụ, Công ty TNHH Zhaofeng Knitting Garment là một trong những nạn nhân. Công ty này gần đây đã bị phá sản sau hơn 20 năm kinh doanh ngoại thương. Hôm 08/02, một video công nhân đòi lương bên ngoài công ty được lan truyền trên mạng, vẽ nên một bức tranh ảm đạm về thương mại xuất khẩu dẫn đến sự phá sản của doanh nghiệp Trung Quốc.
Là một trong những doanh nghiệp len nổi tiếng có quy mô và sức mạnh ở Nam Trung Quốc, Zhaofeng Knitting Garment được thành lập vào năm 2002 tại thị trấn Dalang ven biển của thành phố Đông Quan, nổi tiếng với các sản phẩm len. Công ty sở hữu diện tích nhà máy 15.000 mét vuông và hơn 300 nhân viên.
Theo The Epoch Times
Cát Duyên biên dịch
