Một nhóm các nhà lập pháp lưỡng đảng của Mỹ đã kêu gọi chính quyền Biden xem xét việc tăng thuế đối với ô tô Trung Quốc và tăng cường các quy định về quốc gia xuất xứ để ngăn chặn xe điện (EV) của Trung Quốc tràn vào Mỹ.
Nhóm do Dân biểu Mike Gallagher (Cộng hoà - Wisconsin), chủ tịch Ủy ban Tuyển chọn Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), dẫn đầu, bày tỏ lo ngại rằng do chính sách không công bằng của Bắc Kinh, xe điện Trung Quốc có thể sớm tràn ngập thị trường Mỹ, gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô và công nhân Mỹ.
“Trong hơn một thập kỷ, [Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC)] đã mang lại cho các nhà sản xuất ô tô trong nước một lợi thế cạnh tranh không công bằng, cung cấp cho họ các khoản trợ cấp mang tính phân biệt đối xử của chính phủ và các chính sách tiếp cận thị trường ưu đãi, đồng thời gây áp lực buộc các công ty ô tô nước ngoài phải nội địa hóa và chuyển giao các công nghệ cốt lõi của họ cho các công ty Trung Quốc”, bốn nhà lập pháp viết trong bức thư đề ngày 7/11, từ uỷ ban gửi Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) Katherine Tai.
Ông Gallagher, cùng với Dân biểu Raja Krishnamoorthi (Dân chủ - Illinois), đảng viên Dân chủ hàng đầu trong ủy ban, và các Dân biểu Haley Stevens (Dân chủ - Michigan) và John Moolenaar (Cộng hoà - Michigan) [đây cũng là 2 thành viên trong uỷ ban], đã kêu gọi đưa ra các hành động khẩn cấp để ngăn chặn xe điện của Trung Quốc thống trị thị trường Mỹ.
Theo các nhà lập pháp, xuất khẩu xe điện của Trung Quốc đã tăng vọt 851% trong 3 năm qua, chiếm 60% thị trường xe điện toàn cầu. Họ cho biết thêm, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất trong 6 tháng đầu năm.
Họ yêu cầu bà Tai xem xét việc bắt đầu "một cuộc điều tra mới theo Mục 301 về những hành vi này [hành vi tiêu cực của Bắc Kinh về xe điện] và tác hại mà chúng gây ra cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ và người lao động Mỹ".
Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974 cho phép Mỹ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các quốc gia nước ngoài vi phạm các hiệp định thương mại của Mỹ. Luật cho phép "USTR điều tra và thực hiện hành động để thực thi các quyền của Mỹ theo các hiệp định thương mại và ứng phó với một số hoạt động ngoại thương nhất định".
Các nhà lập pháp cho biết Bắc Kinh đã sử dụng mô hình kinh tế do nhà nước dẫn dắt để hỗ trợ nguồn tài chính khổng lồ cho xe điện. Họ trích dẫn trường hợp của nhà sản xuất xe điện Trung Quốc Nio, lỗ 835 triệu USD trong quý II năm 2023, tương đương 35.000 USD mỗi chiếc ô tô, nhưng công ty vẫn có thể tồn tại nhờ nguồn tài trợ ít nhất 2,6 tỷ USD từ Bắc Kinh.
Ngoài ra, các nhà lập pháp cho biết, việc ĐCSTQ kiểm soát các nguyên liệu thô quan trọng và 76% hoạt động sản xuất pin toàn cầu mang lại cho nước này lợi thế đáng kể để có được mức giá xe điện cạnh tranh.
Cần tăng thuế quan
Ô tô của Mỹ hiện không phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ xe do Trung Quốc sản xuất vì mức thuế 25% được áp dụng dưới thời chính quyền Trump và đã được gia hạn dưới thời chính quyền Biden.
Tuy nhiên, ủy ban cho biết với những khoản trợ cấp đáng kể từ ĐCSTQ, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc có thể chịu được mức thiệt hại 25% hiện tại đối với xe do Trung Quốc sản xuất để cạnh tranh thành công trên thị trường Mỹ.
Các nhà lập pháp cho biết: “Điều quan trọng là thuế quan đối với ô tô Trung Quốc không chỉ cần được duy trì mà còn phải tăng lên để ngăn chặn sự gia tăng dự kiến trong nhập khẩu [từ Trung Quốc]”.
Họ nói thêm: “Xu hướng chuyển sản xuất từ Mỹ sang [Trung Quốc] nhấn mạnh rằng mức thuế hiện tại đối với xe nhập khẩu từ Trung Quốc là không đủ”.
Tăng cường quy định về xuất xứ
Các nhà lập pháp cảnh báo rằng xe điện Trung Quốc có thể lách thuế quan của Mỹ bằng cách thiết lập cơ sở hoạt động của họ tại các đối tác thương mại của Mỹ để tận dụng các mức thuế có lợi. Họ nói rằng Mỹ phải chuẩn bị cho làn sóng xe điện Trung Quốc sắp tới từ Mexico vì các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc BYD, Chery và SAIC đã xây dựng nhà máy của họ ở đó.
Ủy ban muốn có "phản hồi của USTR về việc liệu các quy tắc xuất xứ hiện tại trong các hiệp định thương mại của chúng ta có cần được tăng cường hay không và cần có những công cụ chính sách nào khác để ngăn chặn [Trung Quốc] có được cửa sau vào thị trường Mỹ thông qua các đối tác thương mại quan trọng của chúng ta".
Các nhà sản xuất ô tô tại Mỹ đã bày tỏ lo ngại về các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.
Giám đốc điều hành của Liên minh Đổi mới Ô tô John Bozzella cho biết vào tháng 6 rằng các quy định về môi trường được đề xuất của Mỹ có thể giúp Trung Quốc có được “chỗ đứng vững chắc hơn trong chuỗi cung ứng pin xe điện của Mỹ và cuối cùng là thị trường ô tô của chúng ta”.
Sự cản trở ngày càng gia tăng trong các thị trường khác
Tại một số thị trường trọng điểm bên ngoài Trung Quốc, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cản trở ngày càng gia tăng từ chính quyền địa phương.
Tại Úc, chính phủ đã ngăn chặn việc Trung Quốc mua một nhà sản xuất lithium địa phương và ngăn một nhà đầu tư Trung Quốc tăng cổ phần trong một công ty khai thác đất hiếm.
Ở châu Âu, xe điện của Trung Quốc được hưởng lợi từ mức thuế thấp hơn, tương đương 10%, và chính sách xanh của nước này, điều này đã mở ra cơ hội cho Trung Quốc trong khối. Kết quả là các nhà sản xuất ô tô EU đang thua cuộc cạnh tranh xe điện trên thị trường của họ, chủ yếu vào tay các đối thủ Trung Quốc.
Vào tháng 9, Ủy ban Châu Âu chính thức bắt đầu mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của Trung Quốc. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết: "Thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện rẻ hơn của Trung Quốc. Và giá của chúng được giữ ở mức thấp giả tạo nhờ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước".
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
