Thời kỳ Long Sơn của Trung Quốc kéo dài từ khoảng 2600 đến 2000 TCN được biết đến nhiều nhất với các đồ tạo tác bằng gốm tinh xảo, nhưng hệ thống ống dẫn nước của thời kỳ này đang làm kinh ngạc các nhà khoa học.
Một nhóm các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những ống dẫn nước bằng gốm lâu đời nhất được biết đến ở Trung Quốc. Phát hiện của nghiên cứu được công bố trong vào ngày 14 tháng 8 trên tạp chí Nature Water.
Mạng lưới ống dẫn nước và mương thoát nước bằng gốm mới được tìm thấy tại thành phố cổ Pinliangtai, nằm ở khu vực ngày nay là quận Hoài Dương của thành phố Chu Khẩu ở miền Trung Trung Quốc.
Thị trấn là nơi sinh sống của khoảng 500 người trong thời kỳ đồ đá mới và có những bức tường bảo vệ và hào xung quanh. 4.000 năm trước, nơi đây có sự thay đổi khí hậu lớn theo mùa. Gió mùa vào mùa hè có thể trút tới 45 cm nước mưa xuống khu vực này mỗi tháng.
Với tất cả lượng mưa này, điều quan trọng đối với khu vực là quản lý nước lũ. Người dân Pinliangtai đã xây dựng và vận hành hệ thống thoát nước hai tầng để giúp giảm lượng mưa quá nhiều trong mùa mưa. Các tuyến mương thoát nước đơn giản, chạy song song với các dãy nhà để dẫn nước từ khu dân cư sang một loạt ống dẫn nước bằng gốm để đưa nước ra cách xa thị trấn.
-
- Ống gốm được khai quật từ Pingliangtai, Trung Quốc. Ảnh: Li và cộng sự, doi: 10.1038/s44221-023-00114-4.
Nhà khảo cổ học Yijie Zhuang thuộc Đại học College London và là đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Hệ thống này yêu cầu một mức độ lập kế hoạch cao đáng kể và sự phối hợp trên toàn cộng đồng, và tất cả đều được thực hiện bởi cộng đồng.”
Mạng lưới được tạo thành từ các phân đoạn riêng lẻ kết nối với nhau chạy dọc theo các con đường và các bức tường chuyển hướng nước mưa. Theo nhóm nghiên cứu, nó cho thấy mức độ tiên tiến của kế hoạch tập trung và là hệ thống hoàn chỉnh lâu đời nhất được phát hiện ở Trung Quốc cho đến nay.
“Pingliangtai là một địa điểm phi thường. Mạng lưới đường ống dẫn nước cho thấy sự hiểu biết tiên tiến về kỹ thuật và thủy văn mà trước đây chỉ được cho là có thể có trong các xã hội có thứ bậc cao”, đồng tác giả nghiên cứu và nhà khảo cổ học Đại học Bắc Kinh Hai Zhang cho biết.
Các ống dẫn nước bằng gốm cũng cho thấy một trình độ công nghệ tiên tiến trong thời kỳ này. Giống như đồ gốm Long Sơn, có một số kiểu trang trí và phong cách khác nhau, nhưng mỗi đoạn ống có đường kính khoảng 20 - 30 cm và dài 30 - 40 cm. Nhiều đoạn được cài vào nhau để vận chuyển nước trên một quãng đường dài. Nhóm nghiên cứu cho biết, đây là hệ thống ống nước bằng gốm hoàn chỉnh và cổ xưa nhất từng ghi nhận ở Trung Quốc.
Theo Popular Science,
