Các nhà thiên văn học Hoa Kỳ lên kế hoạch chế tạo kính thiên văn mới trị giá 11 tỷ USD với kỳ vọng có thể ghi nhận được những hình ảnh từ hành tinh xa xôi có sự sống tương tự như Trái đất.
Cứ 10 năm một lần, Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Hoa Kỳ (NASEM) lên báo cáo xác định những nghiên cứu có tính ưu tiên hàng đầu được tổng hợp từ những đề xuất của toàn bộ cộng đồng thiên văn học và vật lý thiên văn.
Báo cáo khuyến nghị của thập kỷ tới đưa ra các mục tiêu phát triển cho giai đoạn từ năm 2022 đến năm 2032 với tiêu đề “Hành trình khám phá thiên văn và vật lý thiên văn cho thập kỷ 2020”. Báo cáo ra đời từ gần 900 sách trắng và hơn hai năm thảo luận giữa các nhóm gồm 127 chuyên gia, được phát hành vào ngày 4/11/2021.
Cùng với khuyến nghị xây dựng các trạm quan sát trên mặt đất, trong đó có khuyến nghị chế tạo một chiếc kính thiên văn trị giá 11 tỷ USD với kỳ vọng có thể quan sát các hành tinh có sự sống tương tự như Trái đất nằm ngoài hệ Mặt trời của chúng ta.
Thiết kế, chế tạo một chiếc viễn vọng không gian khổng lồ để kế nhiệm kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) là ưu tiên trọng yếu nhất được nhóm các nhà thiên văn học khuyến nghị. Trong cuộc khảo sát thập kỷ 2001, việc phát triển JWST là ưu tiên cao nhất khi đó. Sau nhiều lần trì hoãn và gặp vấn đề về ngân sách, JWST dự kiến sẽ được phóng lên không gian vào tháng 12/2021.
Đề xuất Kính thiên văn tìm sự sống trong vũ trụ
Jonathan Fortney, nhà khoa học tại Đại học California, Santa Cruz, thành viên của ủy ban khảo sát tổng cho biết: “JWST sẽ quan sát nhiều loại hành tinh, nhưng những hành tinh đó chưa thể quan sát giống với Trái đất của chúng ta. Do vậy, cần có một kính thiên văn cỡ lớn khổng lồ hàng đầu có sứ mệnh mô tả đặc điểm các hành tinh trông giống như Trái đất của chúng ta”.
Lần đầu tiên, một chiếc kính thiên văn khổng lồ được thiết kế có thể chụp được hình ảnh trực tiếp từ một hành tinh xa xôi có sự sống tương tự như Trái đất. Nếu được đầu tư đầy đủ, kính thiên văn mới sẽ được bắt đầu thiết kế từ trước năm 2030.
Kính thiên văn mới có thể tập trung ưu tiên vào cả ba mũi nhọn trong lĩnh vực nghiên cứu vật lý thiên văn: Tìm kiếm hành tinh có khả năng tồn tại sự sống; tìm hiểu những bí ẩn của vũ trụ và sao Neutron (khả năng kết thúc của quá trình tiến hoá sao); tìm hiểu sự hình thành và phát triển của các thiên hà.
Gabriela González, giảng viên tại Đại học Bang Louisiana, thành viên của ban khảo sát, cho biết: “Những sứ mệnh này mất nhiều thời gian đến mức không thể ước tính chi phí của từng sứ mệnh khi chúng ta biết rằng phải mất một thập kỷ để phát triển công nghệ và mất hai thập kỷ để bay trong không gian”.
Báo cáo khuyến nghị cũng ủng hộ một số nhiệm vụ khác đang bắt đầu được triển khai như kính viễn vọng không gian quan sát bằng tia X và tia hồng ngoại xa. Những nhiệm vụ này giúp chúng ta hiểu hơn về buổi đầu phát triển của thiên hà và sự hình thành các vật thể vật lý thiên văn quan trọng khác.
Hiện báo cáo đã được chuyển giao cho các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ để tổ chức và tài trợ cho phần lớn các dự án khoa học của nước này. Fortney cho biết: “Theo kinh nghiệm và những gì tôi thấy, các cơ quan chức năng đã cố gắng hết sức để đưa ra những khuyến nghị này - đó là những những nhiệm vụ cần được ưu tiên và là tiếng nói chung của toàn cộng đồng các nhà thiên văn học”.
Fortney cho biết thêm: “Không phải tất cả khuyến nghị đều có thể được phê duyệt, nhưng tôi tin tưởng rằng cả Quốc hội và các cơ quan quốc gia đều thực sự coi trọng báo cáo và nhiều khuyến nghị trong đó sẽ trở thành hiện thực”.
Theo NewScientist
