Một trong những điều hấp dẫn nhất về sự sống trên Trái đất là sự kết nối của nó với bầu trời. Nếu Mặt trăng không tồn tại, thì Trái đất ngày nay có thể là một hành tinh vô cùng khắc nghiệt.
Năm 1993, Jacques Laskar, giám đốc Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp, đã thực hiện một phân tích cẩn thận về ảnh hưởng của Mặt trăng đối với độ nghiêng của Trái đất. Hiện tại, Trái Đất nghiêng một góc bằng 23,5 độ so với trục vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt trời. Laskar xác định rằng nếu Trái đất không có một vệ tinh đủ lớn, độ nghiêng của nó sẽ thay đổi theo thời gian, điều này có thể thay đổi hoàn toàn các điều kiện khí hậu trên hành tinh.
Thỉnh thoảng chúng ta có thể nguyền rủa độ nghiêng này khi mùa đông đến và nhiệt độ giảm xuống dưới nhiệt độ đóng băng của nước. Nhưng bạn sẽ nhận ra rằng chịu đựng một chút khó chịu trong vài tháng mỗi năm là một việc dễ dàng hơn so với việc không có Mặt trăng. Khi đó, khí hậu trên Trái đất sẽ vô cùng khắc nghiệt.
-
- Trục tự quay của Trái Đất nghiêng so với mặt phẳng hoàng đạo góc xấp xỉ 23,5 độ. (Ảnh: Wikipedia)
Nếu trục của Trái đất thay đổi vài độ, thời tiết sẽ đảo lộn khiến các loài vật trên Trái đất phải vật lộn để thích nghi và sinh tồn. Thực ra, độ nghiêng của trục Trái đất có thay đổi trong hàng ngàn năm qua. Nhưng lịch sử cho thấy độ nghiêng này chỉ dao động trong khoảng 22,1% đến 24,5%, điều này có thể làm khí hậu thay đổi nhưng không gây nguy hiểm cho sự sống trên Trái đất.
Sự ổn định tương đối này chính là do sự hiện diện của Mặt trăng. Không có Mặt trăng, trục của Trái đất sẽ dao động nhanh và đột ngột hơn. Gần đây, năm 2011, một nhóm các nhà khoa học bao gồm Jason Lissauer thuộc Trung tâm nghiên cứu Ames của NASA, Jason Barnes từ Đại học Idaho và John Chambers thuộc Viện khoa học Carnegie đã chứng minh rằng độ nghiêng của Trái đất có thể thay đổi tới 10 độ nếu Mặt trăng không di chuyển trong quỹ đạo hiện tại của nó.
Con số này thực sự ít hơn nhiều so với số liệu mà Laskar đưa ra trước đây, người dự đoán Trái đất có thể lộn ngược lại nếu Mặt trăng không có mặt. Tuy nhiên, vì những tiến bộ trong tính toán sức mạnh và công nghệ máy tính, số liệu mới được cho là đáng tin cậy hơn.
Nhưng ngay cả với số liệu mới, thay đổi cũng có thể đủ để khiến Trái đất rơi vào thời kỳ băng hà thường xuyên hơn. Các khu vực có thể sống được trở nên hoàn toàn khắc nghiệt trong vòng một hoặc hai thế kỷ. Những nỗ lực xây dựng một nền văn minh bền vững của con người có thể sẽ bị phá hoại bởi những chu kỳ hủy diệt liên tục và biến đổi khí hậu đáng kể. Trong trường hợp này, một lối sống du mục sẽ là sự lựa chọn duy nhất để đảm bảo sự tồn tại của con người.
Ngoài tác dụng giữ cho trục quay của Trái đất ổn định, Mặt trăng còn có một tác dụng phụ khác. Như chúng ta đã biết, lực hấp dẫn của Mặt trời góp phần vào sự lên xuống của thủy triều. Nhưng Mặt trăng chiếm hai phần ba hiệu ứng này, nghĩa là thủy triều sẽ yếu hơn rất nhiều nếu chỉ có Mặt trời tạo ra chúng.
-
- Chiều cao của thủy triều chỉ còn ⅓ so với hiện nay nếu không có Mặt trăng. (Ảnh: Wikipedia)
Thủy triều mạnh giúp hiệu ứng trộn dòng hải lưu lạnh và nóng trên toàn cầu trở nên hiệu quả hơn. Điều này có thể giữ cho khí hậu thế giới cân bằng hơn giữa các vĩ độ. Một sự sụt giảm lực thủy triều sẽ gây ra sự khác biệt lớn hơn về nhiệt độ giữa bắc, nam và trung tâm. Rõ ràng, có Mặt trăng là một phước lành mà tất cả chúng ta nên cảm ơn.
Thiện Căn (tổng hợp)
Theo ancient-origins
