Bác sĩ Jing nhấn mạnh rằng hầu như không có bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu của ung thư đại trực tràng. Nội soi là phương pháp duy nhất để phát hiện sớm.
Đường ruột của con người chứa vô số vi sinh vật đóng vai trò quan trọng không chỉ trong quá trình tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và thần kinh. Mối liên hệ phức tạp giữa ruột và sức khỏe tổng thể thực sự là không thể phủ nhận. Polyp ruột là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của ung thư đại trực tràng.
Trong bài viết này, Tiến sĩ Jing Tong, chuyên gia về tiêu hóa và gan ở New York, chia sẻ những hiểu biết sâu sắc về cách duy trì sức khỏe đường ruột và ngăn ngừa sự xuất hiện của ung thư đại trực tràng.
Tiến sĩ Jing giải thích rằng 80-95% bệnh ung thư đại trực tràng phát triển từ polyp ruột. Polyp đại trực tràng là sự phát triển bất thường trên màng ruột, đôi khi nhô ra như hình nấm nhỏ, có lúc tạo thành vết lõm. Việc phát hiện sớm các polyp đặt ra một thách thức và chúng thường được quan sát thấy trong quá trình nội soi. Polyp thường được phân thành 5 loại chính:
- Polyp tăng sản: Thường nhỏ hơn 1cm, lành tính, không có khả năng chuyển thành ác tính.
- Polyp viêm: Đặc điểm là bề mặt tương đối sưng và nhẵn; bệnh nhân thường không dễ mắc bệnh ác tính.
- U tuyến dạng ống: Hình nấm; chúng có thể phát triển đáng kể nếu không được cắt bỏ và có nguy cơ mắc bệnh ác tính.
- U tuyến nhung mao: Bề mặt kém mịn hơn, có hình dạng giống súp lơ; nguy cơ mắc bệnh ác tính cao gấp 10 lần so với u tuyến dạng ống.
- U tuyến ống nhung mao: Nguy cơ ác tính nằm giữa u tuyến ống và nhung mao, đôi khi tế bào ung thư có thể hiện diện bên trong.
Một số người mắc bệnh di truyền được gọi là bệnh đa polyp tuyến gia đình; nội soi sẽ cho thấy sự phát triển dày đặc của các polyp, nhiều đến mức chúng giống như một tấm thảm mờ. Những bệnh nhân này thường có tiền sử gia đình và mang đột biến gen polyposis tuyến thượng thận.
Thông thường, họ phải trải qua phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đại tràng trước khi đến tuổi trưởng thành, vì nếu không làm như vậy có thể dẫn đến phát triển ung thư đại trực tràng, với tỷ lệ hình thành khối u là 100%.
Nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng
Bác sĩ Jing nhấn mạnh rằng hầu như không có bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu của ung thư đại trực tràng. Nội soi là phương pháp duy nhất để phát hiện sớm.
Nếu có tiền sử viêm đại tràng hoặc phát triển polyp, ngay cả khi đã cắt bỏ thì các tế bào biểu mô vẫn tồn tại như một nền tảng thuận lợi cho polyp phát triển. Nhìn chung, có 4 nguyên nhân chính gây ung thư đại trực tràng:
1. Di truyền học
Có thể có sự gia tăng đáng kể về nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng nếu căn bệnh này xảy ra trong gia đình trực hệ hoặc giữa những người thân cấp hai, chẳng hạn như ông bà, chú bác hoặc cô dì.
2. Thiếu vận động
Một lối sống ít vận động có thể góp phần vào sự khởi phát của viêm đại trực tràng. Có nhiều bằng chứng cho thấy mối tương quan giữa việc tăng cường hoạt động thể chất và giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Đáng chú ý, nguy cơ có xu hướng giảm khi tần suất và cường độ tập luyện tăng lên. Tần suất tập thể dục tối ưu là 4 đến 5 ngày một tuần, mỗi lần kéo dài ít nhất 30 phút.
3. Chế độ ăn uống không lành mạnh
Những người có chế độ ăn nhiều thịt, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ và ít rau củ sẽ có nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng cao hơn.
Ngoài ra, những người mắc bệnh viêm ruột phải đối mặt với nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao gấp 10 đến 20 lần so với dân số nói chung.
4. Béo phì
Béo phì được coi là nguyên nhân gốc rễ của nhiều căn bệnh khác nhau. Thiếu tập thể dục có thể làm tăng nguy cơ béo phì ở cả nam và nữ, sau đó làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
10 dấu hiệu sớm của ung thư đại trực tràng
Đại tràng và ruột non thiếu các đầu dây thần kinh quan trọng, khiến việc phát hiện ung thư sớm trở nên khó khăn do không có tín hiệu đau. Tuy nhiên, vẫn có những triệu chứng cần chú ý. Bác sĩ Jing đã liệt kê 10 dấu hiệu cảnh báo tiềm ẩn của bệnh ung thư đại trực tràng, kêu gọi mọi người hãy cảnh giác:
1. Thay đổi thói quen đại tiện
Nếu bạn gặp khó khăn đột ngột khi đại tiện, táo bón, tiêu chảy thường xuyên hoặc phân kém hình thành, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
2. Thay đổi hình dáng phân
Nếu hình dạng của phân đột nhiên trở nên mỏng như bút chì, đó có thể là dấu hiệu của khối u đang phát triển gần hậu môn, khiến phân bị thu hẹp.
3. Máu trong phân
Máu liên quan đến ung thư đại trực tràng hoặc khối u xuất hiện lẫn trong phân mà không gây đau. Điều này khác với chảy máu do bệnh trĩ, khi máu đỏ tươi có thể bắn ra sau khi đại tiện, kèm theo đau quanh hậu môn. Tuy nhiên, ở giai đoạn muộn, khối u lớn gần hậu môn cũng có thể gây khó chịu.
4. Chất nhầy trong phân
Sự hiện diện của chất nhầy trong phân thường liên quan đến polyp tuyến hoặc sự bài tiết chất nhầy tích cực của khối u, cần được chú ý đặc biệt.
5. Cảm giác đầy ở trực tràng
Điều này đề cập đến cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi đã hoàn thành một lần. Mặc dù dành nhiều thời gian đi vệ sinh nhưng vẫn có cảm giác như chưa xong. Cảm giác đầy là do khối u hoặc polyp kích thích hậu môn, tạo ra cảm giác sai lầm muốn đại tiện trong khi thực tế là không có phân.
6. Đau bụng
Khối u có thể gây đau bụng. Thông thường, ruột có ít đầu dây thần kinh nên ít gây cảm giác đau. Tuy nhiên, đau bụng dữ dội có thể cho thấy khối u đã phát triển vượt ra ngoài thành ruột, ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Điều này làm dấy lên mối lo ngại về ung thư đại trực tràng giai đoạn muộn, đòi hỏi phải có sự quan tâm cẩn thận.
7. Thiếu máu
Chảy máu từ khối u hoặc polyp ruột có thể xảy ra trước khi quan sát thấy máu trong phân. Loại chảy máu này nhỏ và không liên tục, khiến mắt thường không nhìn thấy được và cần phải xét nghiệm để phát hiện. Chảy máu dai dẳng và kéo dài có thể dẫn đến mất máu, dẫn đến thiếu máu.
Bác sĩ Jing giải thích rằng các khối u ở bên phải đường tiêu hóa có nhiều khả năng gây thiếu máu nhiều hơn. Ban đầu, khi phân hình thành ở bên phải, nó ở trạng thái lỏng. Khi nó di chuyển về phía bên trái và gần hậu môn hơn, độ ẩm sẽ được hấp thụ dần dần, tạo thành hình dạng rắn chắc.
Nếu khối u lớn hơn một chút phát triển ở phía bên trái, nó có thể gây tắc nghẽn, khiến phân rắn khó đi qua. Bệnh nhân có thể bị chướng và đau bụng.
Tuy nhiên, các khối u ở bên phải có thể không gây khó chịu rõ rệt và ít có khả năng được phát hiện. Theo thời gian, bệnh nhân có thể trông xanh xao, nồng độ hemoglobin giảm đáng kể, nhưng họ vẫn tiếp tục di chuyển, dường như không bị ảnh hưởng.
8. Mất cảm giác ngon miệng
Các khối u hoặc polyp đường ruột có thể dẫn đến những thay đổi trong đường tiêu hóa, khiến người bệnh chán ăn.
9. Giảm cân không rõ nguyên nhân
Bệnh nhân có thể bị sụt cân không rõ nguyên nhân dù không cố ý ăn kiêng hoặc kiểm soát cân nặng. Việc giảm cân này thường đi kèm với đau bụng, táo bón và thay đổi thói quen đại tiện.
10. Khối u bụng
Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể phát triển khối u lớn gây ra các triệu chứng tắc nghẽn. Khi khám bụng, bác sĩ có thể phát hiện khối u thông qua sờ nắn bằng tay.
Thói quen lành mạnh để giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng
Để giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, điều quan trọng là phải duy trì sức khỏe đường ruột. Tiến sĩ Jing gợi ý nên áp dụng những thói quen ăn uống lành mạnh sau đây trong cuộc sống hàng ngày:
-
- Tăng cường ăn thực phẩm giàu men vi sinh: Tiêu thụ thực phẩm lên men như natto, sữa lên men, sữa chua hoặc nước tương không chứa chất phụ gia có thể giúp cải thiện môi trường bên trong cơ thể.
- Tăng cường hấp thụ chất xơ hòa tan: Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, chẳng hạn như bí ngô, đậu bắp, nấm, súp lơ, rong biển, táo, chuối và kiwi, góp phần vào sự tăng trưởng của vi khuẩn có lợi. Những thực phẩm này đóng vai trò là chất dinh dưỡng cho vi khuẩn tốt.
- Hạn chế ăn các món chiên, nướng, muối chua.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, bác sĩ Jing khuyên những người từ 45 tuổi trở lên nên nội soi thường xuyên để phát hiện và điều trị sớm mọi vấn đề tiềm ẩn.
Theo T C Yang - The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch
