Trong một thời gian dài, người ta tin rằng ăn trái cây và rau củ và bổ sung chất xơ trong chế độ ăn uống có thể ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Nhưng bạn biết không? Ăn ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng hiệu quả hơn so với trái cây và rau củ.
Cả hai chất xơ đều giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng
So với các bệnh ung thư khác, ung thư đại trực tràng là bệnh ung thư rất phổ biến. Đến năm 2020, ung thư đại trực tràng là nguyên nhân đứng hàng thứ ba trong số các ca mắc ung thư mới và đứng hàng thứ hai về số ca tử vong do ung thư. [1]
Chế độ ăn uống là yếu tố chính gây ung thư, chẳng hạn như ăn quá ít trái cây và rau quả, thường xuyên ăn thực phẩm giàu chất béo và calo cao, thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, và đồ uống có cồn. Thói quen ăn uống kém có tác động từ 30% đến 50% đối với tỷ lệ mắc bệnh ung thư đại trực tràng trên toàn cầu. Trong số đó, ăn quá ít chất xơ, chẳng hạn như dưới 10 gam mỗi ngày, có thể làm tăng 18% nguy cơ ung thư đại trực tràng. [2] [3]
Chất xơ được chia thành chất xơ không hòa tan và chất xơ hòa tan, vai trò của hai chất này không giống nhau. Chất xơ không hòa tan có thể làm tăng khối lượng phân, đồng thời kết hợp với các chất gây ung thư và chất độc ăn vào, và các chất độc sinh ra sau quá trình tiêu hóa, rút ngắn thời gian phân ở lại trong ruột và giảm sự tiếp xúc giữa chất gây ung thư và niêm mạc ruột. [4] [5]
Chất xơ hòa tan trong nước có thể bị vi khuẩn đường ruột lên men và phân hủy thành các axit béo chuỗi ngắn (SCFA) như butyrate, propionat và axetat. Các axit béo chuỗi ngắn có thể tăng cường khả năng miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh viêm nhiễm và tăng cường chức năng của hàng rào đường ruột. Trong số đó, butyrate có đặc tính chống khối u và chống viêm và có thể được sử dụng như một nguồn năng lượng cho các tế bào biểu mô ruột. [6] [7]
Vậy, chất xơ nào có lợi hơn cho việc ngăn ngừa ung thư đại trực tràng? Một phân tích tổng hợp năm 2021 cho thấy cả hai loại chất xơ đều giúp bảo vệ chống lại ung thư đại trực tràng với mức độ bảo vệ gần như ngang nhau. [8]
Trên thực tế, thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật chứa cả hai loại chất xơ, nhưng với tỷ lệ khác nhau. Vì vậy, hãy ăn trái cây và rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và các loại hạt để nhận được cả hai chất dinh dưỡng bảo vệ đường ruột này.
Ngũ cốc nguyên hạt tốt hơn trong việc ngăn ngừa ung thư đại trực tràng so với trái cây và rau quả?
Với rất nhiều loại thực phẩm chứa chất xơ, loại nào là tốt nhất để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng? Một nghiên cứu lớn của Viện Ung thư Quốc gia cho thấy rằng, ngũ cốc nguyên hạt và chất xơ từ ngũ cốc là hữu ích nhất trong việc ngăn ngừa ung thư đại trực tràng, đặc biệt là ung thư ở phần cuối cùng của ruột kết. [9]
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ vào năm 2020, sau 16 năm theo dõi với hơn 6 triệu người, cho thấy rằng so với những người ăn ít ngũ cốc nguyên hạt nhất, những người ăn nhiều ngũ cốc nhất giảm được 16% nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Hơn nữa, ăn ngũ cốc nguyên hạt có liên quan đến tác dụng phòng ngừa trên tất cả các vị trí ung thư đại trực tràng, với nguy cơ thấp hơn 24%.
Tạp chí Y học Anh đã tiến hành một phân tích tổng hợp về chất xơ trong các loại thực phẩm khác nhau như rau, trái cây và các loại đậu, và phát hiện ra rằng, trong tất cả các loại thực phẩm, ngũ cốc nguyên hạt có mối liên hệ rõ ràng hơn với nguy cơ ung thư đại trực tràng. Đặc biệt, ăn ba phần ngũ cốc nguyên hạt (90 gam) mỗi ngày có thể giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng khoảng 20%. Ngoài ra, tổng lượng chất xơ từ ngũ cốc là 10 gam mỗi ngày cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư ruột. [3]
Tại sao ăn ngũ cốc nguyên hạt có lợi ích rõ ràng chống lại ung thư ruột? Các nhà nghiên cứu tại Viện Ung thư Quốc gia cho rằng ngũ cốc nguyên hạt vẫn giữ được cám, mầm và nội nhũ, đồng thời giữ lại hoàn toàn chất xơ hòa tan và không hòa tan trong nước; ngoài ra, chúng còn chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng khác như vitamin B, khoáng chất, phenol, chất chống oxy hóa và phytoestrogen,…, những chất dinh dưỡng này có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.
Ngũ cốc nguyên hạt là: gạo lứt, kê, ngô, yến mạch, kiều mạch, lúa mạch, lúa mì, hạt quinoa, lúa mạch đen, lúa miến, v.v. [10]
Thanh Hương
Theo Epoch Times tiếng Trung
