AmCham vừa ghi nhận mức độ tự tin thấp nhất của các công ty Mỹ tại Trung Quốc kể từ khi “Báo cáo kinh doanh thường niên Trung Quốc” lần đầu tiên ra mắt vào năm 1999.
Theo một cuộc thăm dò thường niên do Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) ở Thượng Hải thực hiện, luật pháp mơ hồ, căng thẳng với Washington về công nghệ, vấn đề địa chính trị và sự chậm lại của nền kinh tế là những trở ngại chính đối với các công ty Mỹ tại Trung Quốc.
Một báo cáo do AmCham công bố vào ngày 10/9 cho biết: “Năm 2023 được cho là năm mà niềm tin và sự lạc quan của nhà đầu tư phục hồi trở lại sau nhiều năm gián đoạn và hạn chế do Covid”. “Tuy nhiên, theo khảo sát năm 2023 của chúng tôi về các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc, sự phục hồi đã không thành hiện thực và tâm lý kinh doanh tiếp tục xấu đi”.
AmCham khẳng định rằng những lo ngại - chẳng hạn như môi trường kinh doanh ngày càng tồi tệ của Trung Quốc và những nghi ngờ về sự phục hồi kinh tế của đất nước - làm giảm sự lạc quan và định hình cách các công ty hoạt động ở Trung Quốc.
Báo cáo cho biết: “Bất chấp việc những hạn chế của thời đại COVID đã kết thúc, tỷ lệ các công ty tự mô tả mình là lạc quan hoặc hơi lạc quan vẫn đạt mức thấp kỷ lục là 52%”.
Đó là mức độ tự tin thấp nhất mà AmCham ghi nhận kể từ khi “Báo cáo kinh doanh thường niên Trung Quốc” lần đầu tiên ra mắt vào năm 1999.
60% trong số 325 người được hỏi coi căng thẳng Mỹ - Trung là một khó khăn kinh doanh chính, ngang bằng với tỷ lệ người được hỏi coi sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc là một thách thức đáng kể.
Cuộc thăm dò cho thấy các doanh nghiệp thậm chí còn kém lạc quan hơn so với một năm trước, khi các quy định "zero-Covid" của Trung Quốc dẫn đến việc đóng cửa toàn bộ các thành phố, đình chỉ mạng lưới giao thông và hoạt động đi lại trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Cuộc thăm dò cũng cho thấy các công ty Mỹ coi mối đe dọa từ sự gián đoạn như vậy là "yếu tố thúc đẩy" để chuyển hướng sang các thị trường bên ngoài Trung Quốc.
Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các tập đoàn Mỹ. Nỗi lo bỏ lỡ cơ hội đã làm lu mờ nguy cơ bị lôi kéo vào cuộc cạnh tranh địa chính trị Mỹ - Trung.
Theo China Briefing, hơn 8.600 tập đoàn Mỹ hiện đang hoạt động tại Trung Quốc, nơi có 1.992 chi nhánh của các công ty Mỹ, theo Global Trade Alert.
-
- Quang cảnh một tòa nhà nơi đặt cơ sở của công ty bán dẫn khổng lồ Micron của Mỹ tại Thượng Hải, Trung Quốc, vào ngày 22/05/2023. (Ảnh: HECTOR RETAMAL/AFP qua Getty Images)
Các thách thức ngày càng gay gắt
Nhiều công ty Mỹ nói rằng xu hướng tăng trưởng kinh tế gần đây đã chậm lại hoặc thậm chí đảo ngược, trong lúc 60% doanh nghiệp được khảo sát đồng ý rằng sự cởi mở hơn và tính dễ dự đoán hơn trong môi trường pháp lý là những yếu tố quan trọng có thể giúp họ tự tin hơn.
Bên cạnh đó, “tình trạng cạnh tranh ngày càng khốc liệt cũng trở nên tồi tệ hơn bởi các chính sách ưu ái các công ty địa phương hơn các công ty nước ngoài và tòa án có xu hướng ủng hộ các công ty Trung Quốc trong các quyết định bảo vệ sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế và nhãn hiệu”, AmCham nêu rõ.
Cuộc thăm dò cho thấy 56% - nhiều hơn 9 điểm so với năm 2020 - số người được hỏi cho rằng các doanh nghiệp địa phương đang được hưởng lợi từ sự thiên vị. Quan chức Trung Quốc cần tạo ra một môi trường pháp lý dễ dự đoán hơn, trong lúc hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương, đảm bảo đối xử bình đẳng đối với các doanh nghiệp quốc tế.
Mặc dù một số vấn đề này đã được tính đến trong các khuyến nghị nhằm tăng cường môi trường đầu tư nước ngoài được Hội đồng Nhà nước Trung Quốc ban hành vào tháng 8, AmCham lưu ý, “việc liệu chúng có được thực hiện hiệu quả hay không thì vẫn còn phải quan sát”.
Theo những người được hỏi, những thách thức pháp lý khác đang ngày càng trở nên gay gắt bao gồm nội địa hóa dữ liệu và các yêu cầu an ninh mạng khác (70%), tình trạng thiếu vắng các biện pháp bảo vệ sở hữu trí tuệ (IP) và việc thực thi pháp luật (63%).
Tách rời khỏi Trung Quốc
Các doanh nghiệp Mỹ coi mối đe dọa từ những gián đoạn như vậy là một "yếu tố thúc đẩy" để chuyển hướng sang các thị trường bên ngoài Trung Quốc.
Mặc dù 2/3 số công ty được thăm dò không thay đổi hoặc không xem xét thay đổi chiến lược và mô hình kinh doanh tại Trung Quốc, “sự miễn cưỡng - cho đến nay - không tiến tới nội địa hóa hoàn toàn nói lên bản chất của [các] công ty đa quốc gia”, AmCham nói.
Các tập đoàn Mỹ này cũng do dự trong việc trao cho nhân viên có trụ sở tại Trung Quốc nhiều quyền tự chủ hoạt động hơn và trong một số trường hợp, họ đang lùi lại một số quy trình nội địa hóa và loại bỏ một số quyền lực địa phương.
Tuy nhiên, hai lựa chọn phổ biến nhất đối với một phần ba số công ty còn lại, những đối tượng đã thay đổi hoặc đang xem xét thay đổi chiến lược và mô hình kinh doanh tại Trung Quốc, là chuẩn bị cho việc tách/nội địa hóa (44%) và phân tách các hệ thống và tiêu chuẩn tại Trung Quốc với phần còn lại của thế giới (29%).
Bằng chứng rõ ràng hơn về sự tách rời có thể được tìm thấy trong nghiên cứu gần đây của Bloomberg cho thấy quyền sở hữu nước ngoài đối với cổ phiếu và nợ của Trung Quốc đã giảm khoảng 1,37 nghìn tỷ CNY (nhân dân tệ) (khoảng 188 tỷ USD), hay 17%, so với mức đỉnh vào đầu tháng 6 một năm trước tới cuối tháng 6 năm nay.
Theo một ghi chú riêng của Viện Tài chính Quốc tế có trụ sở tại Washington mà The Epoch Times tiếp cận, chứng khoán Trung Quốc đã phải đối mặt với dòng vốn chảy ra khoảng 15 tỷ USD trong tháng 8, đánh dấu tháng dòng vốn chảy ra lớn nhất được ghi nhận đối với Trung Quốc.
Tương tự như vậy, chứng khoán nợ của Trung Quốc đã duy trì dòng vốn chảy ra 5,1 tỷ USD.
Báo cáo của AmCham cũng nhấn mạnh rằng các vấn đề chính góp phần tạo ra áp lực tách rời khỏi Trung Quốc là sự không chắc chắn về định hướng chính sách trong tương lai của Trung Quốc và sự mơ hồ về định hướng chính sách của Mỹ trong tương lai, tiếp theo là thuế quan và các rào cản thương mại, và cuối cùng là khả năng xảy ra chiến tranh vũ trang.
Trong khi 72% người được hỏi nói rằng các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc sẽ thay thế hoạt động kinh doanh của họ ở Trung Quốc, số còn lại cảm thấy rằng việc tách rời không cần thiết sẽ gây bất lợi cho các công ty Mỹ do bị tách khỏi môi trường cạnh tranh.
AmCham tuyên bố: “Bất kỳ doanh nghiệp nào ở Trung Quốc bị tách biệt hoá sẽ mất đi các lợi ích từ trụ sở chính ở Mỹ, bao gồm cả việc trao đổi chéo các ý tưởng, kỹ năng đánh giá rủi ro và chuyển giao kiến thức công nghiệp hai chiều”.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
