Trong bối cảnh tài chính eo hẹp, giới trẻ Trung Quốc đang tạo ra một xu hướng tiết kiệm tiền bằng một phương pháp đầy “kịch tính”.
Gần đây, phương pháp "giả vờ để tiết kiệm tiền" đã xuất hiện trong giới trẻ ở Trung Quốc đại lục, chẳng hạn tiết kiệm tiền bằng cách "giả vờ nuôi em bé". Một cư dân mạng đã ghi lại quá trình "giả vờ nuôi em bé" và tiết kiệm được hơn 3.000 CNY (nhân dân tệ) trong 74 ngày.
Mới đây, China Youth Daily, The Paper, Changjiang News Cloud và nhiều phương tiện truyền thông khác đưa tin, giới trẻ Trung Quốc đang tạo ra một xu hướng khác trong lĩnh vực “cắt giảm chi tiêu” – “phương pháp giả vờ để tiết kiệm tiền”, một phương pháp tiết kiệm tiền “kịch tính". Phương pháp mô phỏng nhiều cảnh đời khác nhau, cốt truyện bao gồm nhiều chủ đề như tình yêu, du hành thời gian, lịch sử, khoa học viễn tưởng, phiêu lưu, v.v. Nhiệm vụ chính là “gây quỹ” cho nhân vật chính hư cấu và cuối cùng là gửi tiền vào tài khoản ngân hàng.
Ví dụ, một người nào đó giả vờ mang thai và gửi chi phí mang thai vào tài khoản ngân hàng. Một ví dụ khác, có người giả làm công chúa đang gặp nạn, tưởng tượng rằng đất nước sắp bị chiến tranh tàn phá, và cha cô gửi cô ra nước ngoài. Ở xứ lạ, cô phải làm nhân viên bán hàng tại KFC, kiếm được số vốn đầu tiên trong đời.
Một cư dân mạng có tên là Xiao Ding sinh sau năm 2000, là thành viên của nhóm “giả vờ nuôi em bé”. Vào ngày 17/9 năm nay, trong lúc đang thất nghiệp ở nhà và chuẩn bị tìm việc ở ngoài thành phố, Xiao Ding đã xem một đoạn video từ một tài khoản tiếp thị hướng dẫn mọi người cách tiết kiệm tiền bằng cách "giả vờ mang thai". Sau đó, Xiao Ding bắt đầu tiết kiệm tiền theo cách này và đổi tên tài khoản xã hội của mình là "Giả vờ nuôi em bé để tiết kiệm tiền" và đăng nội dung đầu tiên - "Hôm nay bạn thấy mình buồn nôn và muốn nôn, và bạn nghi ngờ mình có thai. Tôi đã đặt mua ba que thử thai, tốn khoảng 30 CNY". Xiao Ding đã gửi 30 CNY vào tài khoản.
Tiếp theo, chi phí hàng ngày của phụ nữ mang thai được mô tả theo cốt truyện, và Xiao Ding giả vờ rằng mình đang trải qua quá trình mang thai. Ví dụ, vào ngày thứ 57, Xiao Ding “đến” bệnh viện để kiểm tra những bất thường lớn, tốn 350 CNY. Xiao Ding chi trả các khoản chi tiêu khi mang thai, từ que thử thai đến khám thai, axit folic, bộ quần áo cho đứa trẻ, v.v. Sau 74 ngày giả mang thai, số tiền tiết kiệm của Xiao Ding đã tăng lên tới hơn 3.000 CNY. Xiao Ding cũng dự định kiên trì đến "ngày dự sinh" vào tháng 4 năm sau, giả vờ sinh con và nuôi nó, bởi vì nếu Xiao Ding thực sự có thể kiên trì đến ngày nuôi con thì số tiền đó sẽ được dùng làm quỹ để sử dụng.
Sau khi bài đăng của Xiao Ding được lan truyền, nhiều phiên bản “giả vờ mang thai” khác nhau đã xuất hiện trên mạng xã hội. Một số cư dân mạng không thể kiên trì và nói: "Tôi đã cố gắng tiết kiệm nhưng lại bị sẩy thai khi được 6 tháng. [Chi phí] Quá đắt và tôi không thể tiết kiệm được nữa".
Một số cư dân mạng để lại lời nhắn rằng: “Hôm nay tôi thấy một thông tin rất thú vị gọi là 'phương pháp tiết kiệm theo kịch bản', tức là bạn đặt mình vào một vai nào đó. Ví dụ như tôi thích trẻ con thì tôi sẽ tiết kiệm tiền mua sữa bột và đồ chơi cho trẻ con, v.v. Tất nhiên còn có nhiều phương pháp khác, trong đó có phương pháp giả vờ tiết kiệm tiền để nghỉ hưu. Nói tóm lại, chỉ cần bạn đóng vai gì đó cho chính mình, việc tiết kiệm tiền dường như trở nên đặc biệt gây nghiện. Bạn sẽ ngay lập tức cảm thấy có động lực để tiết kiệm tiền…".
"Gần đây, bạn phát hiện ra rằng tất cả mọi người xung quanh mình đều đang 'nuôi em bé' và bạn cũng quyết định kiểm tra thử chương trình nhỏ này". "Tương tự, bạn có thể mở tài khoản, giả vờ "nuôi chó con"!". "Vậy, tôi sẽ đi kiểm tra thai rất nhiều và có thể tiết kiệm được khoảng 20.000 đến 30.000 CNY".
-
- Một khách hàng Trung Quốc cầm một nắm tiền một trăm nhân dân tệ tại một ngân hàng địa phương ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 15/5/2006. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)
Tài chính người dân khó khăn, cửa hàng giảm giá nở rộ
Tình hình tài chính eo hẹp của người dân Trung Quốc có thể được phản ánh qua việc các cửa hàng giảm giá nở rộ và cuộc chiến giá trong lĩnh vực bán lẻ tại đất nước này.
Để hấp dẫn được những người tiêu dùng Trung Quốc không sẵn lòng chi tiền, các thương gia đang tham gia vào cuộc chiến giá cả để thu hút người tiêu dùng với hàng hóa và dịch vụ giá rẻ.
Hiện tại, có rất nhiều ví dụ về việc các nhà bán lẻ Trung Quốc cắt giảm chi phí hoặc đưa ra các lựa chọn thay thế có giá thấp hơn để phục vụ những người tiêu dùng không sẵn lòng chi tiền.
Ví dụ, chuỗi lẩu lớn nhất Trung Quốc Haidilao đã mở hai cửa hàng thương hiệu giá rẻ "Hailao Hotpot" vào cuối tháng 9. So với thương hiệu chính Haidilao, được định vị là thương hiệu từ trung cấp đến cao cấp, mức chi tiêu bình quân đầu người của "Hailao Hotpot" là 78 nhân dân tệ (CNY). Rẻ hơn gần 30% so với mức chi tiêu bình quân đầu người của Haidilao ở Bắc Kinh, ở đây đang xảy ra tình trạng “cha con tranh giành làm ăn”.
Rượu Mao Đài, được bán với giá 1.499 CNY (209,89 USD) cho một chai 500 ml, đã tung ra các sản phẩm latte và sô cô la pha Mao Đài trong năm nay, với giá thấp nhất là 35 CNY.
-
- Rượu Mao Đài dùng trong lễ mừng đám cưới. (Ảnh: Kevin Frayer/Getty Images)
Trong 5 tháng qua, chuỗi Sam's Club của Walmart và Hema Fresh của Alibaba đã rơi vào cuộc chiến giá cả, với cả hai bên cạnh tranh để giảm giá. Giá của những mặt hàng phổ biến như bánh sầu riêng tại Sam's Club thậm chí còn giảm tới 34%.
Reuters đưa tin ông Mark Tanner, người sáng lập công ty tiếp thị China Skinny có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết việc theo đuổi “giá trị tương xứng với đồng tiền bỏ ra” của người tiêu dùng đang thay thế những sự “nâng cấp" về tiêu dùng trước đây đối với nhiều sản phẩm khác nhau. Ông nói thêm rằng việc giảm giá và giới thiệu sản phẩm rẻ hơn đã dẫn đến giá bán trung bình thấp hơn ở nhiều danh mục sản phẩm, bao gồm sản phẩm bổ sung, sản phẩm từ sữa, chăm sóc da và mỹ phẩm.
Trung Quốc cho biết họ dự đoán lạm phát sẽ tăng, nhưng dữ liệu công bố trong tháng này cho thấy giá tiêu dùng giảm với tốc độ nhanh nhất trong 3 năm và giảm phát tại các nhà máy ngày càng sâu sắc. Người tiêu dùng không cảm thấy được sự tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên vẫn ở mức cao và lương nhân viên đã giảm.
-
- Sinh viên tốt nghiệp đại học tham dự hội chợ việc làm ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc vào ngày 10/8/2023. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)
Bối cảnh tiêu dùng thắt chặt cũng tạo ra một “dòng" các cửa hàng giảm giá mới, một hiện tượng mới ở Trung Quốc đại lục, thúc đẩy sự cạnh tranh lớn hơn khi các thương gia đổ xô cắt giảm giá một cách mạnh mẽ.
"Đồ ăn vặt bận rộn" là một thương hiệu snack (đồ ăn vặt) có lịch sử 6 năm. Theo công ty có trụ sở tại Trường Sa, sản phẩm rẻ hơn so với siêu thị và họ có kế hoạch mở rộng số lượng cửa hàng lên 10.000 vào năm 2025 từ mức 4.000 hiện tại.
Thương hiệu snack lớn nhất Trung Quốc "Bestore" đã có hành động đáp trả vào tháng 11, giảm giá trung bình 300 sản phẩm ở mức trung bình 22%, với mức giảm giá lớn nhất là 45%, mức giảm giá lớn nhất trong lịch sử.
Hotmaxx, chuyên bán các sản phẩm sắp hết hạn sử dụng với giá rẻ hơn, cũng đặt mục tiêu mở rộng số lượng cửa hàng lên 5.000 trong 3 năm tới từ con số 250 hiện tại, theo trang web của hãng.
Các nhà phân tích tin rằng với việc giảm giá, sự nở rộ của các cửa hàng giá rẻ và việc cung cấp các phiên bản sản phẩm nhỏ hơn, rẻ hơn, các công ty Trung Quốc đại lục có thể bước vào một vòng luẩn quẩn với tỷ suất lợi nhuận giảm sút, từ đó kìm hãm tăng trưởng tiền lương và việc làm và hạn chế hơn nữa nhu cầu của người tiêu dùng. Điều này sẽ khiến Trung Quốc lún sâu hơn vào vũng lầy suy thoái.
Ngoài ra, theo thông tin được chuyên gia Antonio Graceffo, một nhà phân tích kinh tế Trung Quốc, đưa ra vào cuối tháng 11, “hạ cấp chi tiêu” đã trở thành xu hướng trên nền tảng truyền thông xã hội Trung Quốc Weibo. Các nhà bán lẻ truyền thống như Alibaba và JD.com chứng kiến doanh số sụt giảm, trong khi các trang mua sắm giảm giá như Pinduoduo nổi lên. Người tiêu dùng cũng lựa chọn các nhãn hiệu mỹ phẩm và quần áo nội địa rẻ hơn thay vì các nhãn hiệu nước ngoài. Meituan, một nền tảng của Trung Quốc cung cấp dịch vụ giao hàng, đã báo cáo lượng đơn đặt hàng giảm do người tiêu dùng tránh phải trả thêm phí giao hàng.
Với sự xuống dốc của kinh tế của Trung Quốc, tài sản của người dân đang bị suy giảm nhanh chóng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu chi tiêu của họ, khiến các nhà bán lẻ phải tìm cách giảm giá để hấp dẫn khách hàng.
Trên thực tế, ba cuộc khủng hoảng lớn, bao gồm sự sụp đổ của bất động sản và sự sụt giảm của thị trường chứng khoán và tài chính, cũng như việc giảm lương và cắt giảm nhân sự, đã giáng một đòn mạnh vào tài sản của tầng lớp trung lưu Trung Quốc.
Bảo Nguyên tổng hợp
