Rụng tóc và hói đầu là vấn đề nan giải cho cả đàn ông và phụ nữ. Chúng gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình và không dễ điều trị, có thể gây tâm lý căng thẳng cho bệnh nhân.
Ngoài yếu tố di truyền, rụng tóc hay hói đầu có thể còn do kháng insulin và kiểm soát đường huyết kém. Nếu không giải quyết những vấn đề cơ bản này, việc điều trị rụng tóc có thể là một thách thức.
Rụng tóc có thể liên quan đến tình trạng kháng insulin và đường huyết không được kiểm soát
Hói đầu ở nam giới là một trong những nguyên nhân phổ biến gây rụng tóc và được cho là do quá trình bài tiết hormone nam giới bất thường.
Các phương pháp điều trị phổ biến cho chứng hói đầu ở nam giới bao gồm thuốc uống như finasteride, thuốc bôi tóc và cấy tóc. Tuy nhiên, finasteride có thể gây ra tác dụng phụ như rối loạn chức năng tình dục và buồn ngủ ở một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân, còn các loại kem bôi tóc có thể gây dị ứng và hiệu quả hạn chế. Mặc dù cấy tóc là một giải pháp lâu dài nhưng nó tốn kém và không phải ai cũng có thể chi trả được.
Tiến sĩ Chien-Te Hung, người có bằng tiến sĩ tại Đại học Johannes Gutenberg Mainz và là chuyên gia về trao đổi chất tại 17beauty Clinic ở Đài Loan, nhấn mạnh rằng mọi người có xu hướng tập trung vào mức độ bất thường của nội tiết tố nam gây ra chứng hói đầu ở nam giới, nhưng chỉ điều trị nội tiết tố nam có lẽ không đủ để cải thiện tình trạng này. Nguyên nhân là do những bệnh nhân mắc chứng hói đầu ở nam giới thường bị kháng insulin.
Kinh nghiệm lâm sàng nhiều năm của bác sĩ Hung đã chỉ ra rằng, bằng cách điều chỉnh lượng đường trong máu và tình trạng kháng insulin của bệnh nhân, không những tình trạng được kiểm soát và cải thiện mà tóc còn có thể mọc lại.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng insulin và nội tiết tố nam có mối liên hệ với nhau. Insulin có thể kích thích sản xuất androgen, trong khi nồng độ androgen tăng cao có liên quan đến các tình trạng như tăng insulin máu và kháng insulin.
Một số nghiên cứu cho rằng chứng hói đầu ở nam giới có thể bị các yếu tố ngoài di truyền ảnh hưởng, chẳng hạn như hút thuốc và hội chứng chuyển hóa (tức là kháng insulin). Người mắc hội chứng chuyển hóa thường có đặc trưng vòng eo lớn và béo bụng, mặc dù những người mắc bệnh này có thể không bị tiểu đường, nhưng họ thường gặp triệu chứng rụng tóc.
-
- Một số nghiên cứu cho rằng chứng hói đầu ở nam giới có thể bị các yếu tố ngoài di truyền ảnh hưởng, chẳng hạn như hút thuốc và hội chứng chuyển hóa (tức là kháng insulin). (Raw Pixel)
Sự tích tụ chất béo trong mô bụng có thể dẫn đến rối loạn chuyển hóa, chẳng hạn như kháng insulin, tăng insulin máu, tăng huyết áp, không dung nạp glucose và tiểu đường. Kháng insulin có thể ảnh hưởng đến chức năng bình thường của các tế bào nội mô trong mạch máu, dẫn đến tình trạng thiếu oxy mô cục bộ, suy vi mạch và thu nhỏ nang tóc, cuối cùng dẫn đến rụng tóc và hói đầu.
Ngoài ra, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người có tiền sử gia đình bị rụng tóc, những người cũng mắc hội chứng chuyển hóa, có nhiều khả năng rụng tóc trước tuổi 30.
Bác sĩ Hung lưu ý rằng những người mắc bệnh tiểu đường có thể bị rụng tóc và hói đầu do các biến chứng tiềm ẩn, đặc biệt là khi nồng độ huyết sắc tố glycated luôn vượt quá 10%. Điều này có thể dẫn đến rụng tóc đáng kể theo thời gian.
Ông giải thích rằng kiểm soát đường huyết kém có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, dẫn đến ngừng tổng hợp protein. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tóc, dẫn đến rụng tóc và hói đầu. Hơn nữa, các chức năng khác của cơ thể liên quan đến tăng trưởng và tổng hợp, chẳng hạn như chữa lành vết thương, miễn dịch, cùng sự phát triển của tế bào biểu mô ruột, móng tay và da, cũng bị suy giảm.
Với phương pháp điều trị thích hợp, bệnh nhân có thể khôi phục lại quá trình trao đổi chất bình thường, cũng như cơ chế tăng trưởng và tổng hợp, từ đó giải quyết vấn đề rụng tóc và hói đầu.
Các yếu tố như an toàn thực phẩm và ô nhiễm môi trường có thể tác động bất lợi đến các tế bào, dẫn đến rụng tóc và hói đầu ở nam giới. Tuy nhiên, ông Hung cho rằng những yếu tố này thường nằm ngoài tầm kiểm soát. Do đó, ông tin rằng giải quyết các vấn đề về insulin và lượng đường trong máu là một cách tiếp cận hiệu quả hơn để điều trị chứng hói đầu ở nam giới.
Giảm “dầu-đường-bột” để cải thiện sức đề kháng insulin
Kháng insulin có liên quan chặt chẽ với thói quen ăn kiêng của một người. Chế độ ăn uống hiện đại chứa đầy thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng insulin. Dù ở đâu, người ta đều dễ dàng tìm thấy đồ chiên, bánh mì, bánh ngọt, bánh quy, kẹo và soda, tất cả đều có thể khiến lượng đường trong máu tăng nhanh.
Những loại thực phẩm này có đặc điểm là hàm lượng chất béo, đường, bột cao. Do đó, bác sĩ Hung đã dùng thuật ngữ “dầu-đường-bột” để mô tả những thực phẩm này.
-
- Những loại thực phẩm này có đặc điểm là hàm lượng chất béo, đường, bột cao. Do đó, bác sĩ Hung đã dùng thuật ngữ “dầu-đường-bột” để mô tả những thực phẩm này. (Pexels)
Ông cho biết các nghiên cứu dịch tễ học toàn cầu đã tiết lộ rằng, những thay đổi trong lối sống và môi trường là nguyên nhân chính làm gia tăng tỷ lệ kháng insulin và bệnh tiểu đường. Trong số đó, thay đổi chế độ ăn uống là nguyên nhân chính và những chế độ ăn này thường bao gồm việc tiêu thụ các loại thực phẩm “dầu-đường-bột”.
Ngoài thực phẩm “dầu-đường-bột”, có một số nguyên tắc ăn kiêng có thể hỗ trợ điều chỉnh lượng đường trong máu và cải thiện tình trạng kháng insulin.
1. Thứ tự ăn uống: thịt, rau, cơm
Nhiều người cho rằng so với ăn vặt, ăn no có nhiều khả năng làm tăng lượng đường trong máu hơn, nhưng thực tế có thể ngược lại. Bác sĩ Hung cho biết: “Ăn một bữa phụ 'dầu-đường-bột' có nhiều khả năng làm tăng lượng đường trong máu hơn so với một bữa ăn đầy đủ theo thứ tự thịt, rau và cơm”.
Ông Hung khuyến cáo nên ăn theo thứ tự thịt, rau rồi đến cơm và cố gắng ăn thực phẩm tươi, tự nhiên, đa dạng để giảm nguy cơ bất thường về đường huyết và kháng insulin.
2. Chọn ngũ cốc nguyên hạt thay vì tinh chế
Thiết bị theo dõi lượng đường liên tục hoạt động như một “chiếc gương thần” cho thấy tác động của các loại thực phẩm khác nhau đối với lượng đường trong máu.
Trên thực tế, một số thực phẩm vốn được cho là tác nhân gây tăng đột biến lượng đường trong máu có thể có ít ảnh hưởng, trong khi một số loại thực phẩm vốn được coi là lành mạnh có thể có tác động lớn hơn.
Ví dụ, gạo trắng có thể làm tăng lượng đường trong máu nhiều hơn so với bánh mì nguyên cám.
Vì cấu trúc tự nhiên của tinh bột trong ngũ cốc nguyên hạt còn nguyên vẹn nên sẽ mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa, dẫn đến lượng đường trong máu tăng dần. Tuy nhiên, việc nghiền ngũ cốc thành bột sẽ làm thay đổi cấu trúc này, ảnh hưởng đến lượng đường huyết.
Bác sĩ Hung chỉ ra rằng ngay cả những loại thực phẩm làm từ bột ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như bánh mì và mì, có thể đẩy nhanh quá trình gia tăng lượng đường trong máu. Ông Hung gợi ý: “Thay vì xay ngũ cốc thành bột, hãy chọn ngũ cốc nguyên hạt. Ví dụ về các loại ngũ cốc nguyên hạt này bao gồm lúa mạch, quinoa và bulgur”.
Đáng chú ý là bột yến mạch ăn liền có sẵn trên thị trường, mặc dù có hình thức nguyên vẹn nhưng đã qua chế biến kỹ lưỡng, có thể dẫn đến phản ứng đường huyết tương tự như phản ứng của cháo. Dựa trên quan sát của bác sĩ Hung, tác động đường huyết của nó có thể so sánh với mì ăn liền, với sự gia tăng lượng đường trong máu chỉ xảy ra muộn hơn khoảng năm phút so với khi nó xảy ra với glucose.
Không phải tất cả các loại mì đều có hại cho lượng đường huyết, nhưng một số loại mì tốt hơn những loại khác.
-
- Không phải tất cả các loại mì đều có hại cho lượng đường huyết, nhưng một số loại mì tốt hơn những loại khác. (Pexels)
Lúa mì cứng, không giống như lúa mì thông thường, là loại lúa mì có hàm lượng protein cao, giúp mì cứng hơn. Khi mì ống làm từ lúa mì cứng nguyên chất được nấu theo hướng dẫn trên bao bì, bao gồm việc luộc mì cho đến khi mềm và chín khoảng 70%-80%, nó tác động đến đường huyết tương tự như gạo.
Tuy nhiên, mì ống được làm chỉ với 20% lúa mì cứng hoặc nấu quá chín sẽ khiến lượng đường trong máu tăng nhanh hơn, nghĩa là nó vẫn tốt hơn mì ống làm từ lúa mì thông thường nhưng không tốt bằng mì ống làm từ lúa mì cứng.
3. Để cơm nguội trước khi dùng
Theo ông Hung, nếu người bệnh tuân theo trình tự ăn thịt, rau, cơm và ăn cơm trắng để nguội, đường huyết có thể lên tới tối đa 120 mg/dl, cao nhất không quá 140 mg/dl (người bình thường mức đường huyết sau ăn dao động từ 80 đến 140 mg/dl).
Sự gia tăng lượng đường trong máu có thể khác nhau tùy thuộc vào việc cơm được ăn ngay sau khi nấu, để nguội trước khi ăn hay ăn vào ngày hôm sau. Cơm để nguội hoặc để qua đêm chứa nhiều tinh bột kháng hơn, giúp làm chậm quá trình tăng nhanh lượng đường trong máu.
Insulin như một giải pháp ngắn hạn để mọc lại tóc
Ngoài việc kiểm soát tình trạng kháng insulin và ổn định lượng đường trong máu thông qua chế độ ăn uống hợp lý, một số bệnh nhân nam mắc bệnh tiểu đường loại 2 bị hói đầu có thể mọc lại tóc thông qua một số phương pháp điều trị, chẳng hạn như liệu pháp tiêm insulin.
Theo ông Hung, những trường hợp bệnh nhân đái tháo đường dùng nhiều loại thuốc vẫn không thể kiểm soát hiệu quả lượng đường trong máu thì có thể chỉ định tiêm insulin để phòng biến chứng. Dưới sự hướng dẫn của bác sĩ có kinh nghiệm về liệu pháp insulin, một số bệnh nhân có thể chỉ cần tiêm insulin ngắn hạn cho đến khi lượng đường trong máu ổn định, sau đó họ có thể ngừng tiêm.
Hơn nữa, việc sử dụng các thiết bị theo dõi đường huyết liên tục trong những năm gần đây đã giúp nhiều người hiểu rõ hơn và tuân thủ các phương pháp điều trị được đề xuất của ông Hung, khiến kết quả điều trị tốt hơn. Dựa trên hơn 40 năm kinh nghiệm lâm sàng của bác sĩ Hung, những bệnh nhân được điều trị bằng tiêm insulin thường ổn định dần mức kiểm soát lượng đường trong máu trong vòng hai đến ba tháng. Sau khoảng sáu tháng, tóc sẽ bắt đầu mọc lại, với phần tóc mới chủ yếu là màu tự nhiên vốn có của người đó.
Ví dụ, một giáo sư đại học 62 tuổi bị bệnh tiểu đường trong nhiều năm. Ông đã phải vật lộn với tình trạng không kiểm soát được lượng đường trong máu và chứng hói đầu ở nam giới do không được điều trị thích hợp. Tuy nhiên, sau khi được kê đơn uống thuốc hạ đường huyết và tiêm insulin, ông không còn bị rụng tóc nữa và tóc mới bắt đầu mọc ở những vùng trước đây bị hói.
Theo Camille Su từ The Epoch Times
Nhật Duy biên dịch
Camille Su là một phóng viên sức khỏe bao gồm các chủ đề về bệnh tật, dinh dưỡng và điều tra.
