Lãnh đạo các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày 29/6 chính thức mời Phần Lan và Thụy Điển gia nhập liên minh quân sự này, sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý cho hai quốc gia Bắc Âu gia nhập liên minh. Nga tuyên bố sẽ đặt vũ khí hạt nhân 'sát cửa ngõ' hai quốc gia này.
"Hôm nay, chúng tôi đã quyết định mời Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên của NATO cũng như đồng ý ký Nghị định thư gia nhập", tuyên bố được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở thủ đô Madrid, Tây Ban Nha.
Tuyên bố nêu rõ: "Việc Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO sẽ khiến các đồng minh an toàn hơn, NATO mạnh mẽ hơn và khu vực châu Âu-Đại Tây Dương ổn định hơn".
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 28/6 cho biết Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ không ngăn hai quốc gia gia nhập liên minh nếu họ đáp ứng yêu cầu của ông. Đầu năm nay, cả Thụy Điển và Phần Lan đều công bố ý định gia nhập NATO sau khi lực lượng Nga xâm lược Ukraine.
Tất cả 30 thành viên NATO sẽ phải ký tên cho phép Phần Lan và Thụy Điển tham gia. Cả hai quốc gia đều là thành viên Liên minh châu Âu và họ có thể đáp ứng hầu hết, nếu không phải tất cả, các yêu cầu của NATO để gia nhập liên minh.
Phần Lan có đường biên giới trên bộ kéo dài với Nga, trong khi Thụy Điển có đường biên giới trên biển với Nga. Sau khi hai quốc gia Bắc Âu gia nhập, biên giới giữa NATO và Nga sẽ kéo dài thêm khoảng 1.300 km. Trong nhiều năm, các quốc gia Bắc Âu đã chống lại việc gia nhập khối ngay cả trong thời kỳ Liên Xô xâm lược. Na Uy, trong khi đó, là một phần của NATO từ năm 1949 và được coi là nước đồng sáng lập của liên minh.
Việc phê chuẩn tại các quốc hội đồng minh có thể mất tới một năm, nhưng sau khi hoàn tất, Phần Lan và Thụy Điển sẽ được điều khoản phòng vệ tập thể Điều 5 của NATO quy định, đặt họ dưới chiếc ô hạt nhân bảo vệ của Hoa Kỳ.
“Điều đó luôn mất một thời gian. Nhưng tôi [cũng] mong rằng nó sẽ diễn ra khá nhanh chóng", ông Stoltenberg cho biết vào ngày 29/6, đồng thời lưu ý rằng các đồng minh đã sẵn sàng thực hiện việc phê chuẩn càng sớm càng tốt. “Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng chúng tôi có thể bảo vệ tất cả các đồng minh, bao gồm Phần Lan và Thụy Điển".
Động thái trên đồng nghĩa thủ tục gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển đã chính thức bắt đầu, đánh dấu cho sự thay đổi lớn nhất trong cục diện an ninh châu Âu sau nhiều thập kỷ, khi hai quốc gia Bắc Âu vốn trung lập tìm kiếm sự bảo vệ của NATO.
Sau lời mời chính thức gửi tới Phần Lan và Thụy Điển, cơ quan lập pháp cấp cao nhất của của 30 nước thành viên NATO cần phê chuẩn Nghị định thư gia nhập để kết nạp hai nước Bắc Âu. Lộ trình này có thể mất tới một năm.
Vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ
Vào ngày 28/6, Erdogan nói với các phóng viên rằng ông đã nói chuyện với Tổng thống Joe Biden qua điện thoại trước khi lên đường tới Madrid, nói rằng các đơn của Phần Lan và Thụy Điển sẽ được xem xét.
-
- Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tham dự cuộc họp báo với Tổng thống Ba Lan tại Dinh thự Cankaya ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 16/3 /2022. (Ảnh: Adem Altan/Getty Images)
“PKK sẽ có mặt trong chương trình nghị sự của chúng tôi trong các cuộc gặp song phương", ông nói, đề cập đến Đảng Công nhân Kurdistan, một nhóm theo chủ nghĩa Marx đã bị Thổ Nhĩ Kỳ, Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác coi là một tổ chức khủng bố.
Trong khi đó, động thái này chắc chắn sẽ khiến Nga khó chịu hơn nữa. Tổng thống Nga Vladimir Putin từ lâu đã nói rằng NATO không chỉ đơn thuần là phòng thủ về bản chất và cho biết liên minh này đã cố gắng mở rộng về phía đông kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào đầu những năm 1990.
Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev nói với truyền thông Nga trong tuần này rằng Nga sẽ đặt nhiều vũ khí hạt nhân "sát cửa ngõ" Thụy Điển, Phần Lan khi hai nước gia nhập NATO như: tên lửa hành trình Iskanders, tên lửa siêu thanh, tàu chiến với vũ khí hạt nhân.
Huyền Anh
Theo The Epoch Times
