Quân đội Trung Quốc đang mua chất bán dẫn do các công ty Mỹ thiết kế và sản xuất tại Đài Loan và Hàn Quốc để thúc đẩy những tiến bộ của họ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), theo một báo cáo gần đây.
Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đang đạt được “tiến bộ đáng kể” trong việc tích hợp AI vào các công nghệ hỗ trợ và chiến đấu của mình, theo báo cáo tháng 6/2022 (pdf) được xuất bản bởi Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi tại Đại học Georgetown (CSET).
Thông qua phân tích 66.000 hợp đồng công khai do PLA ban hành, các tác giả của báo cáo chỉ ra 24 hợp đồng liên quan đến việc mua các loại chip cao cấp được sử dụng cho các ứng dụng AI, phần lớn trong số đó là thiết kế của Mỹ.
Báo cáo cho biết: “Bất chấp những nỗ lực tích cực của chính quyền ông Trump và ông Biden nhằm hạn chế xuất khẩu công nghệ cho quân đội Trung Quốc, PLA vẫn đang đặt hàng các chip AI do các công ty Mỹ thiết kế và sản xuất tại Đài Loan và Hàn Quốc".
“Trong số 97 chip AI riêng lẻ mà chúng tôi có thể xác định trong hồ sơ mua do PLA công khai, gần như tất cả chúng đều được thiết kế bởi Nvidia, Xilinx (nay là AMD), Intel hoặc Microsemi".
Độ tin cậy của Trung Quốc đối với chất bán dẫn cao cấp của Mỹ
PLA đã đều đặn nâng cao năng lực AI của mình kể từ năm 2017, khi chính phủ Trung Quốc công bố “Kế hoạch phát triển AI thế hệ mới”. Tài liệu đó phác thảo kế hoạch của chế độ nhằm đạt được sự thống trị toàn cầu về AI vào năm 2030.
Để theo đuổi mục tiêu đó, PLA đã tìm cách mở rộng và nâng cao năng lực AI của mình. Tuy nhiên khả năng huấn luyện các hệ thống học máy tiên tiến của riêng Trung Quốc hiện phụ thuộc vào quyền truy cập vào các chất bán dẫn cao cấp do các công ty Mỹ thiết kế, theo báo cáo của CSET.
Thật vậy, trong số 97 chip AI được PLA thu mua, chỉ có một chip có nguồn gốc từ Vi điện tử Phúc Đán của Trung Quốc (China’s Fudan Microelectronics) và một chip là bản sao của thiết kế Hoa Kỳ.
“Chúng tôi đã tìm kiếm, nhưng không thể tìm thấy bất kỳ hồ sơ nào về việc các đơn vị PLA hoặc các doanh nghiệp quốc phòng (DNNN) trao hợp đồng cho chip AI do Trung Quốc thiết kế… Thật vậy, trong khi hầu hết các hợp đồng đề cập đến các công ty này là cho CPU và các bộ vi xử lý khác, không có chip AI”, báo cáo cho biết.
Sự khác biệt đó mang đến một cái nhìn sâu sắc mới về cách thức quân đội Trung Quốc dựa vào các sản phẩm của Mỹ để cung cấp năng lượng cho nghiên cứu tiên tiến nhất của họ. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên những con chip do Hoa Kỳ thiết kế đã tìm được cách lọt vào bộ máy an ninh nhà nước Trung Quốc.
Không phải lần đầu tiên dành cho chip Mỹ ở Trung Quốc
Cả Intel và Nvidia đều bị giám sát vào năm 2020, khi người ta phát hiện ra rằng chip của các công ty đang được ĐCSTQ sử dụng để cung cấp năng lượng cho chương trình giám sát rộng lớn của họ ở Tân Cương, nơi hơn một triệu người dân tộc thiểu số Hồi giáo đã bị giam giữ trong các trại tập trung.
Một báo cáo trước đó của CSET (pdf) cũng cho thấy Intel đã tiến hành nghiên cứu với công ty Trung Quốc 4Paradigm cùng thời điểm công ty có hợp đồng mở để phát triển phần mềm ra quyết định AI cho PLA.
Tổ chức Tưởng niệm Nạn nhân Cộng sản, một nhóm vận động có trụ sở tại Washington, đã đi xa khi nói rằng Intel đã cung cấp “hỗ trợ trực tiếp” cho PLA và cáo buộc công ty này cùng với những người khác hỗ trợ “hiện đại hóa quân đội, nhà nước giám sát, trong nước của Bắc Kinh chứng khoán hóa và những vi phạm nhân quyền tiếp theo".
Do đó, sự xuất hiện của các công nghệ của Intel và Nvidia là trung tâm của nghiên cứu AI của PLA là một ví dụ khác về cách thức các công nghệ do các công ty Hoa Kỳ phát triển đang làm tăng sức mạnh cho ĐCSTQ và sự phát triển quân sự của nó thông qua chuyển giao công nghệ quy mô lớn.
Báo cáo cũng làm sáng tỏ cách thức ĐCSTQ tiếp tục mua bán hợp pháp các công nghệ tiên tiến bằng cách tận dụng các tổ chức bình phong để thay mặt họ mua hàng khi bị cấm hoàn toàn.
Như một tờ thông tin liên quan đến CSET (pdf) về vấn đề này đã lưu ý: “Những trường hợp chưa từng biết trước đây này chứng minh rằng quân đội Trung Quốc sử dụng các nhà cung cấp trung gian để có quyền truy cập vào các chip AI do Mỹ thiết kế để hỗ trợ hiện đại hóa quân đội của họ”.
Quân đội Trung Quốc là người dùng cuối các chất bán dẫn của Hoa Kỳ
Báo cáo của CSET cũng nhấn mạnh căng thẳng quan trọng ở trung tâm của chính sách xuất khẩu của Hoa Kỳ và sự phát triển nhảy vọt của công nghệ Trung Quốc. Việc chế độ nhấn mạnh vào công nghệ lưỡng dụng được sử dụng cho cả ứng dụng dân sự và quân sự, kết hợp với chính sách hợp nhất quân sự-dân sự, có nghĩa là tất cả các hoạt động xuất khẩu công nghệ này sang Trung Quốc đại lục sẽ được PLA tận dụng.
Bất chấp rủi ro đó, báo cáo lưu ý rằng thị trường bán dẫn toàn cầu trị giá 600 tỷ USD. Điều đó có nghĩa là các công ty công nghệ Mỹ khó có thể sẵn sàng làm chậm dòng chảy của công nghệ này theo cách riêng của họ.
Đó là vấn đề, vì chính phủ Mỹ hiện đang hạn chế xuất khẩu của mình dựa trên sự kiểm soát của người dùng cuối, có nghĩa là họ không thể ngăn quân đội Trung Quốc mua chip cao cấp thông qua một bên thứ ba trên thực tế.
Để đạt được mục tiêu đó, các tác giả của báo cáo gợi ý rằng Hoa Kỳ nên thực hiện các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chính xác hơn, tập trung vào các đặc tính vật lý và kỹ thuật của bản thân chip, thay vì các ứng dụng và người dùng cuối của chip.
Báo cáo cho biết: “Trong mỗi trường hợp, các đơn vị PLA và các công ty quốc phòng thuộc sở hữu nhà nước đã trao hợp đồng mua chip do Mỹ thiết kế cho các công ty trung gian của Trung Quốc".
“Việc hạn chế hiệu quả tiến bộ quân sự của Trung Quốc trong lĩnh vực AI và các công nghệ tiên tiến khác sẽ yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ áp dụng các hình thức kiểm soát xuất khẩu mới và sáng tạo, vượt ra ngoài trọng tâm hiện tại vào mục đích sử dụng cuối cùng và người dùng cuối có thể nhìn thấy được”.
Báo cáo cho biết, chỉ thông qua một sự thay đổi trong các thông số kỹ thuật mà các biện pháp kiểm soát xuất khẩu được xây dựng, Hoa Kỳ mới có thể đối phó một cách thỏa đáng với thực tế rằng PLA là người sử dụng cuối cùng của các chất bán dẫn của Hoa Kỳ.
“Cần nhắc lại rằng không có nhà cung cấp nào trong số bảy nhà cung cấp chip PLA AI được xác định trong nghiên cứu này có tên trong Danh sách thực thể Hoa Kỳ hoặc Danh sách người dùng cuối quân sự", báo cáo cho biết.
“Quốc hội nên cho phép và Bộ Thương mại nên xây dựng một hệ thống kiểm soát xuất khẩu đa phương dựa trên các đặc tính vật lý và kỹ thuật của công nghệ xuất khẩu sang Trung Quốc, bao gồm cả chất bán dẫn cao cấp".
Huyền Anh
Theo The Epoch Times
