Cận thị đang là một “bệnh dịch” ở những người trẻ tuổi, nghiên cứu cho thấy dành quá nhiều thời gian trước màn hình và không có thời gian ở ngoài trời là nguyên nhân chính gây ra vấn đề này.
Ngày nay, không chỉ người lớn mà trẻ em cũng dành phần lớn thời gian mắt nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại, máy tính, tivi. Làm thế nào để cảnh giác và ngăn chặn sự can thiệp của các thiết bị điện tử đối với thị lực?
Tóm tắt điểm chính:
- Công nghệ hiện đại đã thâm nhập vào cuộc sống của chúng ta và trong nhiều trường hợp, nó đã thay đổi đáng kể cách con người sử dụng mắt trong một khoảng thời gian ngắn.
- Tỷ lệ cận thị ngày càng tăng trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là ở Đông Á và dự kiến sẽ tăng trong 50 năm tới.
- Ở một số người châu Á, đặc biệt là sinh viên đại học, tỷ lệ cận thị vượt quá 90%.
- Khi một người bị cận thị, nhãn cầu của họ dài ra, một sự thay đổi về mặt giải phẫu không thể đảo ngược và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng về thị lực, kể cả mù lòa.
- Thời gian ở nhà nhiều hơn trong đại dịch COVID-19 đang làm trầm trọng thêm tình trạng cận thị ở trẻ em.
- Không có cách chữa cận thị, phòng ngừa là một lựa chọn tốt hơn, điều quan trọng là dành nhiều thời gian ở ngoài trời, “ít nhìn vào màn hình hơn”, đặc biệt là đối với trẻ em.
Cận thị làm cho các vật ở xa bị mờ, trong khi các vật ở gần có vẻ sắc nét. Một trong những yếu tố rủi ro lớn nhất đối với cận thị ở trẻ là có cha hoặc mẹ cũng có vấn đề về thị lực này. Do đó, nó là một trong những bệnh di truyền chính cho đến nay.
Trong một cuộc phỏng vấn với The Atlantic, Tiến sĩ Marina Su, một bác sĩ nhãn khoa ở Thành phố New York, nhận thấy tại phòng khám của bà ngày càng có nhiều trẻ em bị giảm thị lực mặc dù cha mẹ chúng có thị lực tốt. "Nếu đó chỉ là do di truyền thì tại sao những đứa trẻ này cũng bị cận thị?", bà nói.
Cận thị đang gia tăng trên toàn cầu, không chỉ ở thành phố New York, có tranh luận về nguyên nhân gây ra sự thay đổi. Tiến sĩ Michael Repka, giáo sư nhãn khoa tại Đại học Johns Hopkins, cho biết nguyên nhân hàng đầu là "công nghệ", đặc biệt là nhìn chằm chằm vào màn hình cả ngày, là nguyên nhân dẫn đến các nhóm tuổi cận thị ngày càng trẻ hóa, có thể trở thành "đại dịch mù lòa trong nhiều thập kỷ sau".
-
- Khi một người bị cận thị, nhãn cầu của họ trở nên dài ra, một sự thay đổi về mặt giải phẫu không thể đảo ngược. (Shutterstock)
Xu hướng đáng lo ngại của cận thị
Tỷ lệ cận thị đang gia tăng trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là ở Đông Á. Con số này dự kiến sẽ tăng lên trong vòng 50 năm tới. Vào năm 2019, Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO) đã thành lập Lực lượng Đặc nhiệm Cận thị để giải quyết "sự gia tăng đáng kể về tỷ lệ cận thị trên toàn cầu và các biến chứng liên quan của nó".
Theo báo cáo của nhóm công tác, tỷ lệ cận thị dự kiến sẽ tăng từ 1,406 tỷ người (22,9% dân số) năm 2000 lên 4,758 tỷ người (49,8% dân số) vào năm 2050. Cận thị nặng cũng được dự đoán sẽ tăng, từ 163 triệu (2,7% dân số) năm 2000 lên 938 triệu (9,8% dân số) vào năm 2050.
Một số người ở châu Á, đặc biệt là sinh viên đại học, có tỷ lệ cận thị trên 90%. Trong số những người trẻ tuổi ở Đông và Đông Nam Á, 80% đến 90% bị cận thị và 10% đến 20% bị cận thị nặng. Xu hướng học tập trong thời gian dài và thói quen sử dụng mắt để nhìn gần từ lâu đã góp phần làm thị lực kém đi.
Trong lịch sử, các bác sĩ người Anh đã phát hiện ra cận thị phổ biến hơn nhiều ở sinh viên Oxford so với tân binh, và ở các trường thành phố 'khắt khe' hơn là ở nông thôn. Một cuốn sách hướng dẫn nhãn khoa cuối thế kỷ 19 thậm chí còn đề xuất "hãy thực hiện một chuyến đi biển nếu có thể" để điều trị cận thị bằng cách thay đổi môi trường và tránh mọi công việc cho mắt.
Đây là một xu hướng đáng lo ngại vượt xa sự bất tiện của việc đeo kính. Sự thật là công nghệ hiện đại đã thâm nhập vào cuộc sống của chúng ta và trong nhiều trường hợp đã thay đổi đáng kể cách con người sử dụng mắt, từ sáng sớm cho đến tận đêm khuya, trong một khoảng thời gian ngắn.
"Cách đây rất lâu, con người là những người săn bắt hái lượm. Chúng ta dựa vào tầm nhìn xa nhạy bén để theo dõi con mồi và tìm quả chín. Giờ đây, cuộc sống hiện đại của chúng ta là ở gần nhau và ở trong nhà, cách để nhận thức ăn là thông qua Uber Eats", cô nói.
-
- Không gian sống của con người hiện đại là trong nhà, gần nhau. (Shutterstock)
Cận thị tiến triển mang đến rủi ro đáng kể
Sự khởi đầu của cận thị ở trẻ em ngày càng sớm hơn, cùng với tốc độ tiến triển cao, xu hướng tương lai không lạc quan. Ngay cả trẻ em từ 11 đến 13 tuổi cũng có "cận thị ở mức độ cao". Khi một người bị cận thị, nhãn cầu của họ sẽ dài ra, đây là một sự thay đổi không thể đảo ngược trong cuộc sống sau này.
Theo Lực lượng đặc nhiệm AAO, ở độ tuổi 75, 3,8% người cận thị và 39% người cận thị nặng sẽ bị "suy giảm thị lực không thể điều chỉnh được". Nói cách khác, ngay cả khi cận thị ở mức độ nhẹ đến trung bình, cận thị làm tăng nguy cơ mù vĩnh viễn có thể xảy ra, bao gồm bong võng mạc, đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp.
Lực lượng đặc nhiệm AAO giải thích rằng những tác động xã hội và lâm sàng trên phạm vi rộng của tỷ lệ cận thị gia tăng đòi hỏi một "phản ứng phối hợp toàn cầu", đặc biệt là khi một người càng trẻ tuổi thì tình trạng suy giảm càng có xu hướng nhanh hơn.
AAO dự đoán rằng đến năm 2055, tình trạng suy giảm thị lực không thể điều trị do cận thị sẽ tăng gấp 7 đến 13 lần ở những khu vực có nguy cơ cao. Gánh nặng sức khỏe cộng đồng do cận thị gây ra vượt ra ngoài các chi phí trực tiếp liên quan đến việc điều chỉnh tật khúc xạ bằng quang học và bao gồm các tác động kinh tế xã hội và giảm chất lượng cuộc sống liên quan đến suy giảm thị lực.
Ở Trung Quốc, những thay đổi lớn đã được thực hiện để đáp ứng xu hướng cận thị ngày càng tăng ở trẻ em. Ngoài việc hạn chế trò chơi điện tử, không có bài kiểm tra viết nào cho đến lớp ba, và các thanh kim loại thậm chí còn được thêm vào bàn học để buộc trẻ em phải nhìn bài tập ở khoảng cách xa.
Quá nhiều thời gian trên màn hình và thiếu hoạt động ngoài trời?
Khi công nghệ tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt, không thể tưởng tượng được rằng mọi người lại bị màn hình ám ảnh đến mức thời gian thức giấc của chúng ta bị chi phối bởi màn hình dưới hình thức này hay hình thức khác.
Thị lực cũng bị ảnh hưởng. Giáo dục chuyên sâu (tức là học nhiều hơn) và thời gian hoạt động ngoài trời hạn chế là những yếu tố rủi ro chính dẫn đến tỷ lệ cận thị phổ biến, theo ý kiến của một nhóm chuyên gia được đăng trên tạp chí Progress in Retinal and Eye Research.
Họ viết: “Việc địa phương hóa dịch bệnh dường như là do áp lực giáo dục cao và thời gian hoạt động ngoài trời hạn chế trong khu vực, chứ không phải do sự nhạy cảm gia tăng về mặt di truyền đối với các yếu tố này”.
Các thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng, không đủ thời gian cho các hoạt động ngoài trời là một trong những nguyên nhân, việc tăng thời gian cho các hoạt động ngoài trời trong trường học có thể ngăn ngừa sự xuất hiện của cận thị. Do áp lực học tập, các nam sinh Do Thái theo học các trường Chính thống giáo ở Israel có tỷ lệ cận thị cao hơn so với các chị em gái của họ theo học các trường tôn giáo, cũng như nam và nữ theo học các trường phi tôn giáo.
Nghiên cứu lập luận rằng việc tăng thời gian hoạt động ngoài trời trong trường học để làm chậm sự khởi phát của cận thị, kết hợp với các phương pháp y tế để làm chậm sự tiến triển của cận thị, sẽ kiểm soát được dịch bệnh này, nếu không sẽ đặt ra một thách thức lớn về sức khỏe. Điều quan trọng là phải cải cách tổ chức hệ thống trường học để giáo dục sớm ít bị đẩy nhanh hơn trước sự cạnh tranh khốc liệt.
AAO cũng tuyên bố: "Dành quá nhiều thời gian trong nhà có thể làm tăng nguy cơ cận thị ở trẻ em. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiều hoạt động ngoài trời dưới ánh sáng tự nhiên có thể làm giảm nguy cơ cận thị ở trẻ em". Tương tự như vậy, các nhà nghiên cứu Pháp cũng mô tả "ở ngoài trời" là một trong những phương pháp điều trị cận thị hứa hẹn nhất ở trẻ em.
Một nghiên cứu khác, được công bố trên Tạp chí Nhãn khoa Hoa Kỳ, đã mô tả thời gian sử dụng thiết bị kỹ thuật số trong đại dịch COVID-19 là “nguy cơ gia tăng thêm bệnh cận thị”. Nghiên cứu bổ sung bằng chứng cho thấy việc tăng thời gian xem màn hình kỹ thuật số, làm việc gần và hạn chế hoạt động ngoài trời có liên quan đến cận thị, với khả năng làm trầm trọng thêm hiệu ứng này trong và sau đại dịch COVID-19.
-
- Tỷ lệ cận thị ở thanh thiếu niên ngày càng gia tăng. (Ảnh của Guang Niu/Getty Images)
Kiểm soát sự phát triển của cận thị
Khi tình trạng cận thị ngày càng trầm trọng ở trẻ nhỏ, các phương pháp điều trị nhằm kiểm soát cận thị hoặc quản lý cận thị đang trở nên phổ biến hơn. Các phòng khám kiểm soát cận thị đã xuất hiện ở những vùng giàu có của Hoa Kỳ và phổ biến ở Trung Quốc. Mục tiêu của việc kiểm soát cận thị là làm chậm quá trình kéo dài trục xảy ra trong bệnh này.
Các phương pháp điều trị bao gồm thuốc nhỏ mắt atropine, kính áp tròng mềm đa tiêu cự và kính áp tròng orthokeratology (thấu kính Orthok), được đeo qua đêm và định hình lại lớp trước trong suốt của nhãn cầu, thay đổi cách ánh sáng đi vào mắt và giúp cải thiện thị lực.
Tuy nhiên, không có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi cận thị mà chỉ có thể làm chậm quá trình tiến triển của nó. Phòng ngừa là một lựa chọn tốt hơn và dành nhiều thời gian bên ngoài hơn và ít thời gian hơn trên màn hình là điều quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.
Ánh sáng xanh từ màn hình có hại cho trẻ nhỏ
Công nghệ đang cản trở tầm nhìn theo một số cách, không chỉ vì mọi người dành nhiều thời gian tập trung vào màn hình cận cảnh mà còn vì họ tiếp xúc với ánh sáng xanh trong quá trình này. Dữ liệu được trình bày tại Hội nghị thường niên lần thứ 60 của Hiệp hội Nội tiết Nhi khoa Châu Âu cho thấy, việc tiếp xúc lâu với ánh sáng xanh có liên quan đến dậy thì sớm ở chuột, cùng với việc giảm mức độ melatonin, tăng mức độ của một số hormone sinh sản và những thay đổi trong buồng trứng.
Đèn LED trong nhiều màn hình có rất ít hoặc không có ánh sáng hồng ngoại có lợi, trong khi ánh sáng xanh dư thừa có thể tạo ra các loại oxy phản ứng (ROS) gây hại cho thị lực của bạn và có thể dẫn đến thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa ở người Mỹ lớn tuổi. Đèn LED cũng có thể làm trầm trọng thêm rối loạn chức năng ty lạp thể, góp phần gây ra các bệnh mãn tính từ rối loạn chuyển hóa cho đến ung thư.
Tiến sĩ Aylin Kilinç Uğurlu cho biết trong một thông cáo báo chí: "Mặc dù chưa thể kết luận, nhưng chúng tôi khuyên trẻ em nên hạn chế tối đa việc sử dụng các thiết bị có ánh sáng xanh, đặc biệt là vào ban đêm, vì việc tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể tác động lớn nhất đến nội tiết tố".
Nếu bạn định nhìn chằm chằm vào màn hình vào ban đêm, thì điều cần thiết là phải chặn tiếp xúc với ánh sáng xanh khi nhìn chằm chằm vào màn hình. Đối với máy tính của bạn, bạn có thể cài đặt chương trình tự động giảm nhiệt độ màu của màn hình. Ngoài ra, khi xem TV hoặc các màn hình khác, hãy nhớ đeo kính chặn ánh sáng xanh sau khi mặt trời lặn. Thậm chí tốt hơn là ngừng sử dụng màn hình hoàn toàn sau khi mặt trời lặn, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, những người dễ bị tổn thương trước tác hại của công nghệ.
Tác giả: Tiến sĩ Joseph Mercola là người sáng lập Mercola.com. Là một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình, tác giả có sách bán chạy nhất và đã nhận được nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên, nguyện vọng chính của ông là thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp cho mọi người những nguồn lực vô giá để giúp họ kiểm soát sức khỏe của mình.
Bài báo này ban đầu được đăng trên Mercola.com, và được phép dịch và in lại bởi The Epoch Times bằng tiếng Anh: Công nghệ có đang đánh cắp thị lực của bạn không?
Ngọc Liên biên dịch
