Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa kết thúc chuyến thăm Trung Á ba ngày và trở về Bắc Kinh vào đêm khuya ngày 16/9. Bên lề hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), ông Tập đã hội đàm song phương với lãnh đạo 10 nước, nhưng không có sự tham gia của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi như dự kiến.
Các quan chức ĐCSTQ cho biết, sau khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand, Uzbekistan vào chiều 16/9 theo giờ địa phương, ông Tập Cận Bình đã di chuyển thẳng từ địa điểm tổ chức ra sân bay để đáp chuyên cơ trở về Bắc Kinh.
Thông cáo báo chí do Cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ Tân Hoa xã đưa tin vào ngày 17/9 cho thấy trong hội nghị thượng đỉnh SCO, ông Tập Cận Bình đã liên tiếp gặp gỡ và hội đàm song phương với các nhà lãnh đạo của 10 quốc gia bao gồm: Nga, Kyrgyzstan, Turkmenistan, Tajikistan, Iran, Belarus, Pakistan, Mông Cổ, Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan.
Ông Tập Cận Bình cũng được cho là sẽ gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi để thảo luận về các vấn đề như tranh chấp biên giới Trung-Ấn. Nhưng Ấn Độ không được đề cập trong thông cáo báo chí của Tân Hoa xã.
Theo đó, vào ngày 15/9, cả ông Modi và ông Tập Cận Bình đều không tham dự các hoạt động nhóm trước hội nghị thượng đỉnh, bao gồm cả ăn tối và chụp ảnh nhóm ngày hôm đó. Truyền thông Ấn Độ cho biết, ông Modi là một trong những nhà lãnh đạo cuối cùng đến Samarkand và do đó ông đã không tham gia các sự kiện trước hội nghị thượng đỉnh.
Ông Trần Phá Không (Chen Pokong), một nhà bình luận chính trị người Mỹ gốc Hoa, tin rằng ông Modi cố tình tránh mặt ông Tập Cận Bình. Ông Trần Phá Không cho biết trong chương trình tự truyền thông trên YouTube của mình vào ngày 18/9 rằng, kể từ khi cuộc chiến tranh biên giới Trung-Ấn nổ ra, các nhà lãnh đạo của hai nước đã ngừng thăm hỏi nhau hoặc điện đàm qua lại, và ông Modi cũng từ chối gặp ông Tập Cận Bình tại mọi sự kiện quốc tế.
Ông Trần Phá Không nói: “Giờ đây, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc cũng đã thành lập một liên minh bốn bên để đối phó với ĐCSTQ. Đây cũng là lý do ông Modi không muốn gặp ông Tập Cận Bình".
Trước hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, trong hai ngày 08/9 và 09/9, Trung Quốc và Ấn Độ lần lượt ra tuyên bố, cho biết quân đội Ấn Độ và Trung Quốc ở khu vực biên giới Gogra-Hotsprings ở phía tây dãy Himalaya đã bắt đầu xuất quân thông qua các kế hoạch phối hợp tránh tiếp xúc.
"Điều này có lợi cho hòa bình ở khu vực biên giới giữa hai quốc gia", ông Trần cho hay.
Vào tháng 7 năm nay, quân đội Trung Quốc và Ấn Độ đã tổ chức vòng đàm phán cấp chỉ huy lần thứ 16 để thảo luận giải quyết các vấn đề liên quan đến các điểm xích mích dọc theo đường biên giới. Cả Trung Quốc và Ấn Độ đều đã đồn trú hàng chục nghìn quân ở khu vực biên giới và triển khai một số lượng lớn vũ khí và thiết bị, bao gồm cả máy bay và đại bác.
Vào tháng 6/2020, quân đội Trung Quốc và Ấn Độ đã đụng độ ở Thung lũng Galwan của Ladakh. Đây là vụ đụng độ bạo lực và đẫm máu tồi tệ nhất giữa hai bên trong 45 năm qua, khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng. Hiện chưa rõ con số thương vong từ phía Trung Quốc.
Ông Modi cảnh báo ông Putin: Bây giờ không phải là lúc gây chiến
Trong hội nghị thượng đỉnh SCO, ông Modi đã nói thẳng trong cuộc gặp song phương với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 16/9 rằng đây không phải là thời điểm cho chiến tranh. Ông phản bác trực tiếp và công khai hành động gây hấn kéo dài gần bảy tháng của Nga đối với Ukraine.
Ông Modi nói với ông Putin: “Tôi thấy đây không phải là thời điểm cho chiến tranh, và tôi cũng đã nói với ông về điều này qua điện thoại". Ông Putin rất ngạc nhiên khi ông Modi nói điều này. Ông mím môi, liếc nhìn ông Modi và cúi đầu đưa tay ra sau gáy.
Ông Putin nói rằng ông nhận thức được mối quan tâm của ông Modi với Ukraine, nhưng cáo buộc Ukraine đã từ chối đàm phán.
Cuộc gặp song phương của ông Modi với ông Putin là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo gặp nhau trong năm nay, mặc dù họ đã điện đàm trước đó.
Ông Trần Phá Không nói rằng, ông Putin và Nga từng tuyên truyền rằng bất chấp lệnh trừng phạt từ Mỹ, Anh và châu Âu, hai quốc gia đông dân nhất thế giới dường như đang ủng hộ việc này, cũng chính là Trung Quốc và Ấn Độ.
Ông Trần Phá Không tin rằng, "Thực tế, ông Tập Cận Bình và ĐCSTQ đã ủng hộ ông ấy, nhưng Ấn Độ không ủng hộ ông ấy, và chỉ giữ im lặng".
"Đồng thời vì ứng phó với ĐCSTQ nên Ấn Độ không muốn làm mất lòng Nga, do đó nước này không ủng hộ cũng không phản đối, nhưng cũng không tham gia các biện pháp trừng phạt kinh tế. Ấn Độ là nhà nhập khẩu dầu lớn thứ hai của Nga sau Trung Quốc, vì vậy ông Putin nghĩ rằng Ấn Độ là hậu thuẫn của mình. Nhưng dù sao thì Ấn Độ cũng là một quốc gia dân chủ lớn, vì vậy ông Modi đã nói thẳng với ông Putin rằng đây không phải là thời điểm cho chiến tranh, điều đó có nghĩa là ông Putin đã sai khi bắt đầu một cuộc chiến”.
Phân tích: Rạn nứt Trung-Nga tại hội nghị thượng đỉnh SCO
Ông Tập Cận Bình đã đến Trung Á vào ngày 14/9 để thăm Kazakhstan và tham dự hội nghị thượng đỉnh SCO tổ chức tại Samarkand, thủ đô của Uzbekistan, vào ngày 15/9 và 16/9. Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông Tập Cận Bình trong gần 3 năm kể từ khi virus Vũ Hán bùng phát (COVID-19).
Đáng chú ý nhất của hội nghị thượng đỉnh là cuộc gặp song phương giữa các nguyên thủ Trung Quốc và Nga vào ngày 15/9, do hai nước hiện đang là tâm điểm của một cuộc khủng hoảng ngoại giao quốc tế.
Ông Chương Thiên Lượng (Zhang Tianliang), một chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc và là nhà bình luận về chính trị hiện nay ở Hoa Kỳ, tin rằng Hội nghị thượng đỉnh SCO ban đầu là nỗ lực của Trung Quốc và Nga nhằm thành lập một liên minh nhằm chống lại một xã hội tự do còn nhiều rạn nứt.
"Vào thời điểm mà Trung Quốc và Nga cần gắn bó để sưởi ấm cho nhau, thì hai bên vẫn giữ khoảng cách", ông nói.
Trong cuộc gặp với ông Tập, ông Putin tuyên bố rằng Nga "đánh giá cao vị thế cân bằng của những người bạn Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng Ukraine" và hiểu "những lo ngại của Trung Quốc về vấn đề này", nhưng cũng sẽ làm rõ lập trường của chính Nga.
Ông Chương Thiên Lượng cho biết trên chương trình truyền thông trên YouTube của mình vào ngày 17/9 rằng ĐCSTQ nghi ngờ và lo lắng về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine do ông Putin phát động.
Ông Chương Thiên Lượng nói rằng ông Lật Chiến Thư, nhân vật quan trọng thứ ba trong ĐCSTQ đã nói trong chuyến thăm Nga gần đây (07/9 đến ngày 10/9) rằng, ĐCSTQ sẽ “hợp tác” với phía Nga trong bối cảnh Moscow đã mất hàng nghìn km vuông lãnh thổ và một số thị trấn trọng yếu vào tay Ukraine.
Ông Chương nhận định: “Điều này không có nghĩa là ý chí ủng hộ Nga của Lật Chiến Thư rất vững chắc vào thời điểm đó".
Ông nói rằng trong chuyến thăm lần này của ông Tập Cận Bình, cái gọi là nghi ngờ và lo lắng của ông thực chất là nghi ngờ Nga có khả năng bại trận trên chiến trường Ukraine. Nếu Nga thua trong cuộc chiến, ông Putin có thể không kiểm soát được tình hình chính trị trong nước, thậm chí Nga có thể ngả về phương Tây sau khi ông Putin sụp đổ, và có thể sát cánh với phương Tây chống lại ĐCSTQ. Trong bối cảnh đó, ĐCSTQ hầu như không còn nước lớn nào là đồng minh trên trường quốc tế.
Ông Chương Thiên Lượng cũng tin rằng hầu hết các quốc gia thành viên SCO không ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine của ông Putin.
"Lý do rất đơn giản. Nếu ông Putin có thể xâm lược và thôn tính Ukraine, thì ông cũng có thể xâm lược và thôn tính các nước này ở Trung Á. Vì vậy, ông Putin không thể giành được sự ủng hộ tại hội nghị SCO đối với cuộc chiến Nga-Ukraine. Đây là một thất bại của ông tại hội nghị lần này".
Thanh Hải
Theo The Epoch Times
