Trên thế giới, rất nhiều người không có quan hệ huyết thống nhưng lại có tính cách tương đồng và trông giống nhau như các cặp song sinh. Các nhà khoa học gọi đó là hiện tượng “song trùng”.
Tại sao lại như vậy? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu.
Các nhà khoa học phát hiện những người song trùng không chỉ giống nhau về hình dáng mà còn có hệ gen và cân nặng tương đồng. Nhiều người trong số họ cũng có chung thói quen, sở thích.
Từ lâu giới khoa học đã đặt câu hỏi: Tại sao những người song trùng lại trông giống nhau như thể những cặp sinh đôi đến vậy? Rằng đó chỉ đơn giản là sự trùng hợp của tạo hóa, hay bí ẩn về tiến hóa và di truyền?
Để tìm câu trả lời cho những thắc mắc trên, nhóm khoa học gia Tây Ban Nha do TS. Manel Esteller, Giám đốc Viện Nghiên cứu Bạch cầu Josep Carreras đã thực hiện nghiên cứu dựa trên 32 cặp song trùng.
Kết quả cho thấy, hai người có gương mặt rất giống nhau nhiều khả năng chia sẻ các gen chung và có hành vi, thói quen tương tự như nhau. Nhưng những gen này có thể bật hoặc tắt và hệ sinh thái vi khuẩn trong cơ thể họ vẫn khác biệt. Nghiên cứu này được nhóm các nhà khoa học công bố trên tạp chí khoa học Cell Reports.
TS. Manel và các cộng sự đã mời 32 cặp song trùng, còn gọi là cặp “song sinh ảo” tham gia nghiên cứu. Họ là những người giống nhau, chưa từng gặp gỡ ngoài đời thực và tham gia dự án ảnh nghệ thuật của nghệ sĩ kiêm nhiếp ảnh gia Canada Francois Brunelle, chuyên thu thập ảnh chụp những người giống nhau từ năm 1999.
Hành vi ảnh hưởng bởi gen
Trong nghiên cứu, 32 cặp song trùng trả lời bảng hỏi về lối sống và sinh trắc bằng tiếng mẹ đẻ của họ. Các nhà nghiên cứu sử dụng 3 thuật toán nhận dạng gương mặt để chấm điểm sự giống nhau của mỗi cặp. Một nửa trong số họ (16 cặp) được xác định là người song trùng bằng cả 3 thuật toán. Số còn lại có thể trông giống nhau trong mắt mọi người nhưng thuật toán vẫn có thể phân biệt được.
Từ 16 cặp đôi có mức độ tương đồng cao, nhóm nghiên cứu bắt đầu phân tích ADN để tìm hiểu cấu trúc gen. Kết quả cho thấy, 9 trên 16 cặp là những người “cực kỳ” giống nhau. Điều này có nghĩa họ không chỉ trông giống như họ hàng gần, mà còn chia sẻ 19.277 biến dị di truyền phổ biến (gọi là đa hình nucleotide đơn – SNP) ở 3.730 gen.
Những gen tương đồng nằm chủ yếu ở cấu trúc mũi, mắt, miệng, môi và thậm chí là cấu trúc xương. Điều thú vị là dù gen tương đồng khá lớn, chúng có thể chỉ là tình cờ ngẫu nhiên. Nhưng từ đó, nghiên cứu cũng cho thấy bí ẩn vô hạn của gen người.
Tuy nhiên, các cặp song trùng không giống nhau về đặc điểm di truyền học biểu sinh hoặc hệ vi sinh vật. Điều này có nghĩa là, xét về hệ sinh thái vi sinh vật trong cơ thể thì họ hoàn toàn khác nhau như những người xa lạ.
Đáng chú ý là, nhiều cặp song trùng không chỉ có hệ gen tương đồng, mà còn có thói quen như hút thuốc, trình độ giáo dục và cân nặng tương tự nhau. Điều này cũng chỉ ra hành vi có thể bị ảnh hưởng sâu sắc bởi gen.
Báo cáo có đoạn: “Những phát hiện này không chỉ là manh mối về thiết lập gen liên quan tới gương mặt, mà còn có thể ảnh hưởng tới các đặc điểm khác trên cơ thể và tính cách con người. Gen có thể xác định chúng ta là ai hay là người như thế nào”.
Nghiên cứu có thể được ứng dụng trong các lĩnh vực như tiến hóa, y sinh và pháp y. Kết quả nghiên cứu có nhiều ý nghĩa với pháp y như phục dựng gương mặt tội phạm từ ADN và chẩn đoán di truyền. Ảnh chụp gương mặt của bệnh nhân sẽ hé lộ hệ gen của người đó.
Tuy nhiên, nghiên cứu của TS. Manel và các cộng sự vẫn còn nhiều hạn chế. Đầu tiên, phạm vi nghiên cứu và số lượng mẫu tương đối hạn hẹp nên khó có thể khẳng định kết quả sẽ phù hợp với một nhóm người giống nhau lớn hơn hai. Các nhà nghiên cứu cũng nhận định kết quả có thể thay đổi trong một nhóm người song trùng lớn hơn.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng tập trung phần lớn vào các cặp song trùng có nguồn gốc từ châu Âu. Vì vậy chưa rõ liệu kết quả có đúng với những người đến từ nơi khác trên thế giới hay không.
Hai người không cùng huyết thống giống nhau
Hai ông cụ John Jemison và Neil Richardson thường bị nhầm là một người, kỳ thực họ không hề có quan hệ họ hàng. Hai ông John và Neil có những điểm tương đồng về ngoại hình tới mức kỳ lạ và họ còn vô tình chuyển tới sống cùng một khu với nhau.
Ông John và vợ là Jenny đã sống ở thị trấn Braintree, hạt Essex, Anh kể từ khi họ kết hôn. Ông Neil và vợ là Marion cũng chuyển tới đây sống vài năm trước. Chính lúc này, cuộc sống của họ có những điều bất ngờ.
“Khi tôi chuyển tới Braintree, tôi chẳng quen biết ai trong thị trấn, tôi rất ngạc nhiên khi thấy người ta vẫy tay chào tôi. Tôi không hiểu tại sao, người ta bước lại chào tôi rằng: Chào John, ông khỏe không? Khi tôi đi uống cà phê, người chủ quán lại nói: Chào John, ông thế nào?”.
“Lúc này tôi mới nói: Này anh bạn, tôi không phải John, tôi là Neil. Nhưng ông ta không tin và nghĩ tôi đang đùa một cách ngớ ngẩn, nên tôi phải lấy thẻ tín dụng của mình ra cho ông ta thấy tên tôi là Neil”, ông Neil nhớ lại.
“Tôi cứ nghĩ mãi và muốn tìm cho ra cái ông John đó. Ông ta giống tôi tới mức nào, phải tìm ông ta mới được. Tôi để ý mỗi khi đi siêu thị, tôi quan sát gương mặt những người đi ngang qua mình, nhưng chẳng thấy ai giống tôi”, ông Neil cho hay.
Phải gần một năm sau, ông Neil mới tình cờ gặp ông John khi cả hai cùng tham gia một chuyến tham quan với hội nhóm tại địa phương.
Ông John nhớ rõ ngày hôm đó: “Khi bước lên xe, tôi gặp một người đàn ông chưa từng gặp trước đây, thật kỳ quái ông ấy rất giống tôi. Ông ấy nói: Xin lỗi, tôi đoán ông là John. Tôi trả lời: Vâng, có chuyện gì vậy?”
“Người kia đáp: Không có gì đâu, ông đừng lo, tôi luôn bị người ta gọi bằng tên của ông, điều đó khiến tôi phát khùng, nên tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta nên giới thiệu với nhau”.
Sau cuộc gặp ngẫu nhiên đó, ông John và ông Neil phát hiện ra rằng họ đều rất yêu thơ, cùng theo học một trường sư phạm, cùng hứng thú tìm hiểu về tôn giáo, cùng cầu hôn vợ mình chỉ sau hai tuần gặp gỡ, cùng có cuộc hôn nhân hạnh phúc bền chặt hơn 50 năm, và cùng có con trai biết chơi thứ nhạc cụ lạ lẫm tên gọi “didgeridoo”.
Thực tế hai ông Neil và John không phải là trường hợp duy nhất may mắn tìm thấy người giống hệt với mình. Nhiều nơi trên thế giới có quan niệm rằng trên khắp trái đất này hẳn sẽ có ít nhất một người có diện mạo rất giống nhau. Điều này cũng được các nhà khoa học quan tâm tìm hiểu.
Tố Như
Tổng hợp
